اقتدار نظامی ایران در برابر ناکامیهای اسرائیل
جنگ کنونی از ۲۳ خرداد با حملات هوایی اسرائیل به اهدافی در داخل کشور، از جمله تأسیسات هستهای نطنز و زیرساختهای نظامی در تهران و اصفهان آغاز شد. به ادعای مقامات صهیونیستی، این حملات با هدف «نابودی تهدید وجودی» ناشی از برنامههای موشکی و هستهای ایران طراحی شده بود، اما نهتنها به تضعیف توان نظامی ایران منجر نشد بلکه با عملیات «وعده صادق ۳» ایران مواجه شد. این عملیات شامل پرتاب صدها موشک بالستیک، کروز و پهپادهای پیشرفته بود که با دقت بینظیری به اهداف نظامی در تلآویو، حیفا و پایگاههای هوایی اسرائیل اصابت کرد. رویترز گزارش داد که این حملات دستکم ۲۴کشته و صدها زخمی در اسرائیل برجای گذاشت و زیرساختهای نظامی و اقتصادی این رژیم همچون پالایشگاه نفت حیفا را بهشدت مختل کرد. سامانههای پدافند هوایی اسرائیل، از جمله گنبد آهنین، پیکان، فلاخن داود و حتی سامانه گرانقیمت آمریکایی «تاد»، در برابر موشکهای پیشرفته ایران که از فناوریهای مانورپذیر و رادارگریز بهره میبرند، ناکام ماندند.
واشنگتن پست در ۲۸ خرداد گزارش داد که این سامانهها «خسته و فرسوده» شده و منابع آگاه هشدار دادهاند که با روند کنونی، پدافند هوایی اسرائیل بیش از ۱۰ تا ۱۲ روز دیگر قادر به فعالیت نخواهد بود.
این روزنامه در توضیح یادداشت خود نوشته است، آمریکا معتقد است که ایران در نتیجه گذار به استراتژی جنگ فرسایشی، عمدا به تاکتیکهای فعلی حملات موشکی گسترده و حسابشده روی آورده است. از منظر نویسنده این یادداشت، این میتواند توضیح دهد که چرا ایران تصمیم به انجام حملات پی در پی گرفته است. ایران احتمالا از برخی از موشکهای قدیمیتر یا کمتر پیشرفته خود برای تضعیف دفاع هوایی اسرائیل و هموار کردن راه برای کلاهکهای مدرنتر و مخربتر استفاده میکند. این یک جنگ فرسایشی است.
اغلب، سه تا پنج موشک بالستیک ایرانی برای تحریک شلیک ۱۰ تا ۱۵ موشک رهگیر اسرائیلی کافی است که هرکدام حداقل ۱۲ میلیون دلار هزینه دارن. در مقام مقایسه، حتی پیشرفتهترین موشک ایران، فتاح-۱، طبق برخی ادعاها، حدود ۲۰۰ هزار دلار هزینه دارد. اگر برای رهگیری یک موشک مافوق صوت به ۱۲ موشک رهگیر نیاز باشد، اسرائیل ۱۴۴ میلیون دلار برای رهگیری احتمالی یک موشک ۲۰۰ هزار دلاری ایرانی هزینه میکند.
این یک وضعیت کاملا ناپایدار است. اگر ایران نرخ آتش فعلی خود را حفظ کند، میتواند این ادعا را که دیگر حریم هوایی اسرائیل کاملا توسط موشکهای بالستیک سوخت جامد بزرگتر و مخربتر ایران تسخیر شده است، ادامه دهد.
ایهود باراک، نخستوزیر سابق اسرائیل، در مصاحبهای با شبکه ۱۲ اسرائیل در ۲۶ خرداد با اعتراف به ضعف نظامی رژیم صهیونیستی اظهار کرد: «ما بهتنهایی توان ادامه این جنگ را نداریم. بدون دخالت مستقیم آمریکا، در برابر ایران فرو خواهیم پاشید.» این اظهارات نشاندهنده عمق استیصال تلآویو در برابر اقتدار نظامی ایران است.
براساس گزارشهای منتشرشده در رسانههای بینالمللی پاسخهای ایران نهتنها خسارات سنگین به زیرساختهای اسرائیل وارد کرد بلکه روحیه جامعه صهیونیستی را درهم شکست. گاردین در ۲۶ خرداد از وحشت و ناامیدی گسترده در تلآویو و حیفا خبر داد، جایی که قطعی برق، اختلال در فعالیتهای تجاری و خسارات به شهرکهای صهیونیستنشین، اقتصاد اسرائیل را فلج کرده است. در مقابل، ایران با تکیه بر توان دفاعی پیشرفته و مدیریت هوشمند بحران، توانست بار روانی و نظامی ساعتهای اولیه حملات اسرائیل را بهطور مؤثری خنثی کند و باردیگر اقتدار داخلی خود را به رخ دشمنان بکشد.
تقلای نتانیاهو برای جلب حمایت آمریکا
ناتوانی اسرائیل در برابر پاسخهای کوبنده ایران، نتانیاهو را به سمت جلب حمایت نظامی آمریکا سوق داده است. هاآرتص گزارش داد که نتانیاهو به نیروی هوایی اسرائیل دستور داده تا برای حملات گستردهتر آماده شوند، اما تأکید کرده که این حملات بدون پشتیبانی لجستیکی و تسلیحاتی آمریکا امکانپذیر نیست. پایگاه خبری اسپوتنیک روسیه نیز در ۲۸ خرداد از درخواست تلآویو برای دریافت سامانههای پدافند هوایی پیشرفتهتر از آمریکا خبر داد تا این رژیم بتواند در برابر موشکهای ایرانی مقاومت و از خود دفاع کند. نتانیاهو در مصاحبهای با فاکسنیوز در ۲۵ خرداد اظهار کرد: «ما آنچه لازم است برای حذف تهدید ایران انجام میدهیم، اما بدون حمایت آمریکا این امر دشوار خواهد بود.» این اظهارات در حالی بیان میشود که ایران با پاسخهای قاطع خود، معادلات نظامی منطقه را به نفع خود تغییر
داده است.
در مقابل، موضع اولیه آمریکا محتاطانه بود. واشنگتنپست گزارش داد که کاخ سفید در روزهای نخست حملات اسرائیل، هرگونه دخالت مستقیم را رد و تأکید کرد که نیروهای آمریکایی تنها در حالت دفاعی عمل خواهند کرد، اما در ۲۶ و ۲۷ خرداد، تغییر لحن دونالد ترامپ که تحت فشار لابیهای صهیونیستی قرار دارد، موجب گمانهزنیهای متفاوتی از نوع واکنش آمریکا درخصوص ورد به جنگ مستقیم با ایران شده است. به گزارش رویترز، ترامپ در حاشیه اجلاس گروه هفت در کانادا عنوان کرد که ایران باید «تسلیم کامل» شود وگرنه با حملات سنگینتری مواجه خواهد شد. این تغییر موضع، نتیجه فشارهای نتانیاهو و ناکامیهای نظامی اسرائیل در برابر ایران است.
اختلافات داخلی در کابینه امنیتی آمریکا
در برابر تلاشهای نتانیاهو، برخی مقامات آمریکایی نسبت به ورود به جنگ با ایران هشدار دادهاند. تولسی گابارد، مدیر اطلاعات ملی آمریکا در مصاحبهای با سیانان در ۲۷ خرداد اعلام کرد که براساس گزارشهای اطلاعاتی، ایران به سمت تولید سلاح هستهای حرکت نمیکند و جنگ با تهران «فاجعهبار» خواهد بود. گابارد تهدید کرد که در صورت دخالت آمریکا، از سمت خود استعفا خواهد داد. الکس یانگر، رئیس سابق اطلاعات خارجی انگلستان نیز در گفتگو با گاردین در ۲۶ خرداد تأکید کرد که ایران از برنامه هستهای خود بهعنوان ابزار دیپلماتیک استفاده میکند و شواهدی از حرکت به سمت سلاح هستهای وجود ندارد. این درحالی است خبرگزاری رویترز به نقل از گفتوگوی دونالد ترامپ با خبرنگاران نوشت که وی با رد ارزیابی رئیس اطلاعات ملی خود، توجیه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل برای حمله هوایی هفته گذشته به اهداف هستهای و نظامی ایران را پذیرفته است.
این اظهارات، ادعاهای جنگطلبانه اسرائیل را زیر سؤال برده و اقتدار دیپلماتیک ایران را برجسته میکند. جلسه شورای امنیت سازمان ملل در ۲۷ خرداد ۱۴۰۴ نیز نشاندهنده نبود اجماع بینالمللی درخصوص ادعاهای واهی رژیم صهیونیستی و حامیان غربی آن بود. رسانهها گزارش دادند نماینده آمریکا ادعای هماهنگی با اسرائیل را رد کرد، در حالی که روسیه این حملات را نتیجه «هماهنگی پنهانی» واشنگتن و تلآویو دانست.
ایران اعلام کرد که ایران تحت فشار مذاکره نخواهد کرد و در صورت تداوم تجاوزات، پاسخهای قاطعتری خواهد داد. این موضعگیری، جایگاه ایران بهعنوان قدرتی منطقهای را تقویت و تلاشهای اسرائیل برای جلب حمایت بینالمللی را ناکام گذاشت.
تلاشهای نتانیاهو برای کشاندن آمریکا به جنگ، ریشه در ناکامیهای نظامی و فشارهای داخلی رژیم صهیونیستی دارد. گاردین در ۲۸ خرداد گزارش داد که تصمیمگیریهای نتانیاهو تحتتأثیر انگیزههای سیاسی برای حفظ قدرت در برابر انتقادات داخلی است، اما ورود آمریکا به این جنگ میتواند تبعات فاجعهباری داشته باشد. اسپوتنیک هشدار داد که بسته شدن تنگه هرمز، حملات سایبری ایران و هدف قرار گرفتن منافع آمریکا در منطقه، از جمله سناریوهای احتمالی است. ایران، در مقابل، با تکیه بر توان دفاعی پیشرفته و دیپلماسی هوشمندانه، نهتنها حملات اسرائیل را خنثی کرده، بلکه معادلات منطقه را به نفع خود تغییر داده است. تهران با رایزنیهای فشرده با قطر، عمان، امارات، ترکیه و دیگر کشورهای منطقه و همچنین ارتقای سامانههای پدافند هوایی، توانسته اقتدار خود را به رخ دشمنان بکشد. دکتر مسعود پزشکیان، رئیسجمهور ایران در تماس با سران منطقه، بر لزوم پاسخ قاطع به تجاوزات اسرائیل تأکید کرده و نشان داده که ایران آماده هرگونه سناریو است.
موقعیت شکننده اسرائیل
جنگ تمامعیار کنونی میان ایران و اسرائیل، رژیم صهیونیستی را در موقعیتی شکننده قرار داده است. ناتوانی نظامی اسرائیل، فرسودگی پدافند هوایی و فشارهای اقتصادی و روانی ناشی از پاسخهای کوبنده ایران، نتانیاهو را به سمت تقلای مذبوحانه برای جلب حمایت آمریکا سوق داده است. اظهارات ایهود باراک و گزارش واشنگتنپست درباره وضعیت بحرانی پدافند هوایی اسرائیل، عمق این ناکامی را نشان میدهد. در مقابل، ایران با اقتدار نظامی و دیپلماتیک، نهفقط حملات اسرائیل را خنثی کرده، بلکه رژیم صهیونیستی را در تنگنای بیسابقهای قرار داده است. مخالفتهای داخلی در آمریکا و نبود اجماع در شورای امنیت، شانس نتانیاهو را برای گسترش جنگ کاهش داده است. ایران با تکیه بر توان دفاعی و اتحاد منطقهای، بهعنوان قدرتی شکستناپذیر در این رویارویی ظاهر شده و آینده تحولات منطقهای را به نفع خود رقم خواهد زد.