پرواز درنا‌های سیزدهم

در این مراسم محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رضامراد صحرایی وزیر آموزش و پرورش، حامد علامتی مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، امیررضا مافی مدیر انیمیشن سازمان سینمایی سوره، محمدرضا کریمی صارمی دبیر جشنواره پویانمایی تهران، سفیر چک اسلواکی در ایران و فرزانه فخریان مدیرعامل بنیاد ملی پویانمایی، اعضای هیأت داوران بخش ملی، بین‌الملل و سیفژ حضور داشتند. 

جشنواره پویانمایی تهران که امسال با هویت بصری و پوستری متفاوت که از درنای «امید» ایده گرفته بود، از روز یکشنبه ۱۳ اسفند ماه در محل مرکز آفرینش‌های فرهنگی هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با نمایش ۳۳۴ فیلم انیمیشن کوتاه و بلند ایرانی و خارجی آغاز به کار کرده بود، به ایستگاه پایانی رسیده است. کارگردانی این مراسم را محمد حمیدی‌مقدم برعهده داشت و اجرای آن برعهده الهام دارابی بود. مراسم اختتامیه با قرایت آیاتی از کلام ا... مجید و سرود ملی جمهوری اسلامی ایران آغاز شد. 

فقر سناریو و مشکل جدی در انتقال پیام

حامد علامتی، مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان ضمن خیر مقدم به حاضران در سالن گفت: جشنواره بین‌المللی پویانمایی تهران مهمترین رویداد جامعه انیمیشن است. اهتمام دولت جمهوری اسلامی ایران به‌ویژه دولت سیزدهم، توجه به کودک و نوجوان است که امروز در قالب جشنواره پویانمایی ظهور و بروز پیدا کرد. 

وی بیان کرد: جشنواره پویانمایی تهران را در حالی برگزار کردیم که کشور ما سال‌ها با تحریم‌های مختلف از سوی نظام سلطه دست و پنجه نرم می‌کند، اما پیشرفت در انیمیشن‌سازی، نمونه‌ای از پیشرفت‌های ایران است که با توجه به همه تحریم‌ها، توسط جوانان و مردم این کشور رقم خورده است که جلوه‌هایی از آن‌ها را به نظاره نشستید. 

علامتی با بیان این‌که قصه در انتقال پیام انیمیشن تأثیر دارد، اظهار کرد: انیمیشن قالب قدرتمندی برای انتقال پیام است و ضریب نفوذ و تأثیرگذاری آن را چند برابر می‌کند. همان‌طور که می‌دانید «قصه» در کانون کارنامه‌ای درخشان دارد، اما وقتی قصه با تصویر آمیخته می‌شود، قدرتش قابل مقایسه با هیچ رسانه دیگری نیست. 

وی تصریح کرد: قالب انیمیشن بستری بسیار خوب است که در یک نظم هنری قرار می‌گیرد؛ وقتی بتوانیم عنصر خیال را در نظمی هنری گرد آوریم و در قالب انیمیشن باشد، تأثیرگذارتر خواهد بود و پیام را مؤثرتر و ماناتر می‌کند. 

مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان با بیان این‌که ایران در انیمیشن به بلوغ خوبی رسیده است، گفت: هنرمند ما با ریتم و تخیل، یک اثر را جذاب‌تر و پرکاربردتر می‌کند، اما خلا یک عنصر جدی حس می‌شود. ما از ظرفیت انیمیشن استفاده می‌کنیم و رشد جدی و دانش فنی تولیدکنندگان را شاهد هستیم، اما در عرصه پیام باید فکری جدی کنیم که محتوا یعنی قصه فراتر از این برود؛ چراکه در شکل آنچه می‌خواهیم بگوییم خلا داریم و ضعفش هم به فقر سناریوی منسجم برمی‌گردد. وقتی فقر محتوا داریم تکنیک نیز هدر می‌رود. حال در تکنیک پیش افتادیم، اما در محتوا جاماندگی جدی داریم. 

وی بیان کرد: در بخش‌های دیگری مثل پرداختن به دین مشخص است که سرمایه‌گذاری نکردیم؛ نباید تکنیک زده باشیم بلکه باید تعادل را رعایت کنیم. این خلا قابل چشم‌پوشی نیست. 

علامتی افزود: این جشنواره فرصتی برای پر کردن این خلاء‌ها و گردآوری هدفمند آثار است؛ همچنین گسترش توانایی‌ها و طرح تکنیک‌ها و نگرش‌های تازه برای شناساندن جایگاه واقعی پویانمایی در جامعه. در سیزدهمین جشنواره پویانمایی تهران شاهد حضور آثار بسیاری از کشور‌های دیگر بودیم. 

غم غزه بر چشم‌مان سنگینی می‌کرد

در ادامه، علامتی توضیحاتی درباره بخش‌های مختلف جشنواره سیزدهم ارائه کرد و گفت: تولید ۸۰۰ دقیقه محتوای علمی و رونمایی از ۵ کتاب پژوهشی و برگزاری کارگاه‌های متعدد از‌جمله عملکرد این جشنواره بود. 

وی تاکید کرد: امسال غم جنایات غزه بر چشمان‌مان سنگینی می‌کرد و به همین دلیل در یک نشست درباره غزه با حضور مدیران سینمایی به بررسی نقش سینماگران در انعکاس این جنایات پرداختیم. همچنین مقرر شد سال آینده حمایت‌های جدی در این حوزه داشته باشیم. 

علامتی در پایان گفت: سیزدهمین دوسالانه پویانمایی به ایستگاه پایانی رسید و باعث افتخار است که بگوییم حضور ۷۴ کشور را در این دوسالانه شاهد بودیم. 

در ادامه، محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به جایگاه فراخوانده شد. 

اسماعیلی در سخنانی گفت: خوشحالم که در این ایام پربرکت و در آستانه حلول ماه رمضان در آیین اختتامیه جشنواره پویانمایی تهران حاضر شدم. خدای متعال را سپاسگزارم که فرهنگ و هنر و رونق در بهترین دوره تاریخی و در بالاترین حد خودش قرار دارد و ما در تمامی حوزه‌ها با حضور پر‌رنگ هنرمندان و حضور مخاطبان فعال روبه‌رو هستیم. 

وی بیان کرد: این نشان می‌دهد که جامعه ما یک جامعه چند هزار ساله فرهنگی است که در هر گوشه و کنار این سرزمین کهن، استعداد‌های پر فروغی وجود داد. 

تلاش داریم سینمای انیمیشن را پویاتر‌ کنیم

اسماعیلی عنوان کرد: شعار دولت عدالت فرهنگی و به این معناست که در تمام کشور امکان رشد و نمو برای جوانان وجود داشته باشد. دولت سعی دارد که مهم‌ترین رکن فرهنگ‌سازی و آموزش را در وزارت آموزش‌وپرورش در قالب فعالیت‌های فرهنگی، هنری و آموزشی برای تمام دانش‌آموزان رقم بزند. 

وی اظهار کرد: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان یک سازمان هنرپایه است و به خوبی به وظیفه خود عمل می‌کند و در طول سال جشنواره‌های متنوعی مانند پویانمایی، تئاتر، قصه‌گویی و... را برگزار می‌کند. ما در وزارت ارشاد بنا داریم سینمای انیمیشن را فعال‌تر کنیم و خوشحال هستیم که این جشنواره با تصویب بنیاد پویانمایی همزمان شد. 

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: ما شاهد فصل نویی در حوزه پویانمایی در ایران خواهیم بود که در حوزه‌های آموزشی و هنری از آن استفاده خواهیم کرد. درخشش در حوزه سینمای انیمیشن روز‌افزون است؛ نمونه آن هم انیمیشن «بچه زرنگ» است که توانست بالغ بر دو میلیون مخاطب و ۶۵ میلیون هزار تومان فروش داشته باشد. این نکته که می‌گویند گیشه صرفا برای سینمای کمدی است، با فروش این انیمیشن تکذیب شد. از کانون ممنونیم که چرخه صنعتی «بچه زرنگ» را فعال کرده است. باید بتوانیم شخصیت‌های متنوعی برای کودکان مانند شخصیت‌های «بچه زرنگ» و «پسر دلفینی» بیافرینیم. این مسأله دور از دسترس نیست و کانون توانایی این مهم را در سال‌ها فعالیت خود نشان داده است. 

وی در پایان گفت: ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در خدمت هنرمندان سینمای انیمیشن هستیم و به‌عنوان متولی حوزه فرهنگ و هنر خواستار فعال شدن یک جریان پویا و جوان در حوزه سینمای انیمیشن هستیم. 

سپس برگزیدگان بخش‌های مختلف جشنواره معرفی شدند. 

برگزیدگان بخش دینی و ارزش‌های انقلاب اسلامی

در ادامه بیانیه هیأت داوران بخش دینی جشنواره بین‌المللی پویانمایی تهران توسط مجری قرائت شد و سپس جوایز بخش مسابقه دینی و ارزش‌های انقلاب اسلامی اهدا گردید 
دیپلم افتخار این بخش به احمد حیدریان برای فیلم انیمیشن «پیش از بهشت» و سعید سروش‌مهر برای فیلم «داوود و جالوت» تعلق گرفت .
تندیس طلایی بهترین فیلم بخش ارزش‌های انقلابی به اسماعیل یوسفی برای انیمیشن «بی‌پلاک» اهدا شد .
در بخش دینی، هیأت داوران هیچ فیلمی را شایسته دریافت تندیس طلایی ندانستند .
تندیس طلایی بهترین کارگردان به محمدجواد جعفری برای فیلم انیمیشن «برزخ» اهدا شد.

برگزیدگان بخش دانشجویی
در ادامه، بیانیه هیأت داوران بخش دانشجویی سیزدهمین جشنواره بین‌المللی پویانمایی تهران قرائت شد و سپس جوایز این بخش اهدا گردید. 
دیپلم افتخار: علی موسوی و شیرین انجیدنی برای فیلم انیمیشن «تن‌ها آرزو» 
دیپلم افتخار: سحر غفوریان برای فیلم «دختران ننه‌دریا» 
تندیس طلایی برای بهترین انیماتور: تارا عطارزاده برای فیلم انیمیشن «پایان تابستان» 
تندیس طلایی بهترین فیلمنامه: فریبا عبدالخانی برای فیلم «ارائه» 
تندیس طلایی بهترین کارگردانی: علیرضا وزیری برای انیمیشن «خرمگس» 

برگزیدگان بخش پایان‌نامه‌های برتر
در بخش بعدی، بیانیه هیأت داوران بخش پایان‌نامه‌های دانشجویی توسط فرخ یکدانه قرائت شد و سپس نوبت به اهدای جوایز این بخش رسید. 
دیپلم افتخار: ریحانه اقبالی از دانشگاه هنر
دیپلم افتخار: فروغ‌السادات شفیعی از دانشگاه تربیت‌مدرس 
تندیس طلایی و هزینه چاپ پایان‌نامه: منصوره مولوی

برگزیدگان بخش مسابقه ایران
اسماعیل شرعی، از اعضای هیأت داوران بخش مسابقه ایران سیزدهمین جشنواره بین‌المللی پویانمایی تهران، بیانیه این هیأت داوران را قرائت کرد. سپس وزیر آموزش‌وپرورش و مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان‌ونوجوانان به همراه اعضای هیأت داوران این بخش برای اهدای جوایز روی صحنه آمدند. 
دیپلم افتخار اثر تبلیغاتی: علیرضا پورشکوری برای تیزر «بیمه زنان خانه‌دار» 
دیپلم افتخار در بخش کودک‌ونوجوان: بابک نکویی برای فیلم «لالایی»
دیپلم افتخار دستاورد فنی و هنری: عقیل حسینیان‌نسب برای فیلم «موسی کو تقی»
دیپلم افتخار در بخش فیلمنامه: حسین زنگنه برای فیلم «داستانی برای محسن»
تندیس نقره‌ای برای بهترین فیلم تجربی: شهرزاد مشایخی برای فیلم «بنکو»
تندیس نقره‌ای بهترین دستاورد هنری و فنی: فرنوش عابدی برای فیلم «سمپاش»
تندیس نقره‌ای برای بهترین طراحی کاراکتر: حسین ملایمی و شیرین سوهانی برای فیلم «در سایه سرو» 
تندیس طلایی بهترین فیلم کودک‌ونوجوان: امیر سحرخیز برای فیلم «آواز‌های جنگل (روز برفی)»
تندیس طلایی بهترین اثر سریالی: زینب بدری برای فیلم انیمیشن «با بابام (جدول ستاره)» 
تندیس طلایی بهترین اثر تبلیغاتی: سیدعقیل حسینیان‌نسب برای فیلم «نوروز ۱۴۰۰» و مجموعه آثار او
تندیس طلایی بهترین فیلمنامه: حسین آقامحمدی برای فیلم «دشت گل‌های زرد» 
تندیس طلایی بهترین کارگردان: کارگردانان فیلم «در سایه سرو»
تندیس طلایی بهترین فضاسازی: حمیدرضا برخورداری برای فیلم «ده‌سالگی» 
تندیس طلایی بهترین موسیقی: پژمان خلیلی برای فیلم «آسمان دوست داشتنی»
تندیس طلایی بهترین صداگذاری: زهره علی‌اکبری برای فیلم «کلنل»
تندیس طلایی بهترین اثر بلند: حامد جعفری برای فیلم انیمیشن «بچه‌زرنگ»
تندیس برنزی برای فیلم سوم: امیر مهران برای فیلم «آسمان دوست‌داشتنی»
تندیس نقره‌ای برای فیلم دوم: صادق جوادی برای فیلم انیمیشن «پر»
تندیس طلایی برای فیلم اول: حسین ملایمی و شیرین سوهانی برای فیلم انیمیشن «در سایه سرو»

جایزه ویژه هیأت داوران این بخش به سمانه اسدی برای فیلم «زمین بازی» اهدا شد. 

همچنین جایزه ویژه رئیس جشنواره (بخش فلسطین) به فیلم «پیش از بهشت» به احمد حیدریان تعلق گرفت. این جایزه برای اولین بار در جشنواره اهدا می‌شود و از دوره آینده نیز اهدا خواهد شد. 

رضامراد صحرایی، وزیر آموزش‌وپرورش در بخش بعدی مراسم، با ابراز خوشحالی از حضور در اختتامیه گفت: بخش قابل‌توجهی از وقت کودکان و نوجوانان در سراسر جهان به مشاهده انیمیشن و فیلم می‌گذرد، در حقیقت بخشی از زیست تربیتی و فرهنگی و پرکننده اوقات فراغت، دیدن انیمیشن است و بخش اعظمی از قدرت تخیل آن‌ها نیز از طریق این آثار شکل می‌گیرد به همین دلیل پویانمایی نقشی اساسی در پرورش استعداد‌های نوجوانان و کودکان دارد. 

وی با اشاره به هویت‌یابی به‌عنوان نکته مهم دیگر، توضیح داد: کودکان و نوجوانان از شخصیت‌های پویانمایی‌تأثیر می‌گیرند از این‌رو شاهد هستیم تهاجمی گسترده و نوعی جنگ ادراکی علیه کودکان رخ داده است که قالب اکثریت آنها، پویانمایی است که تأثیرات جدی بر کودکان و نوجوانان دارد. گرچه در سال‌های پس از انقلاب آثاری فاخر داشتیم، اما متأسفانه به مکتبی مستقل در این حیطه با تکیه بر سبک زندگی ایرانی اسلامی که یکی از نیاز‌های جدی ماست، دست نیافتیم و پیش از آن‌که آثار خودمان را ببینیم، تماشاگر پویانمایی‌های خارجی و وارداتی هستیم. 

صحرایی بیان کرد: معتقدم اکنون که بنیاد ملی پویانمایی شکل گرفته بیش از پیش نیاز به سند ملی پویانمایی داریم که توصیه می‌کنم در تدوین آن، سند تحول ملی بنیادین آموزش‌وپرورش مبنا قرار داده شود. همچنین هنرمندان را برای مطالعه و کار روی این سند ملی دعوت می‌کنم. 

وی افزود: شاهد هستیم بسیاری از آموزه‌های مکتب اصیل ما در انیمیشن‌سازی دیگران پدیدار می‌شود و ما اگر از آن‌ها بهره ببریم از هر کسی بیشتر و بهتر می‌توانیم آن‌ها را بسازیم. 

صحرایی مطرح کرد: سیاست وزارت آموزش و پرورش، تقویت هنرستان‌ها و رشته پویانمایی است. بی‌شک نوجوانان خلاق، آینده این صنعت را خواهند ساخت. 

مشاهیر و قهرمانان ملی را در قالب پویانمایی معرفی کنید

وزیر آموزش و پرورش در پایان خطاب به برگزار‌کنندگان جشنواره گفت: امروز ما بیش از هرچیز پیام، محتوا و سناریوی اثرگذار داریم و تمرکز بر تکنیک ممکن است ما را به سرمنزل مقصود نبرد. توصیه می‌کنم زندگی مشاهیر و قهرمانان ملی ایران را به کودکان و نوجوانان معرفی کنید. نکته دیگرم همانند جشنواره قصه گویی، این است که توصیه می‌کنم از این جشنواره نیز تمرکززدایی شود تا استعداد‌های گوشه‌گوشه ایران مورد توجه قرار گیرد. 

برگزیدگان بخش بین‌الملل

تندیس طلایی بخش سیفژ: عبدا... علیمراد از ایران برای فیلم «جایگزین». 

در ادامه پدرو سرازینا از اعضای هیأت داوران بخش بین‌الملل، بیانیه این بخش را قرائت کرد و در بخشی از این بیانیه خطاب به فیلمسازان جوان گفت: از شجاع بودن و ریسک کردن نترسید، چون ما بیش از هرچیز از شکست‌های‌مان نتیجه می‌گیریم. 

در ادامه رضامراد صحرایی وزیر آموزش و پرورش، حامد علامتی مدیرعامل کانون، مهدی رمضانی دبیرکل کتابخانه‌های عمومی کشور و اعضای هیأت داوران بخش بین‌الملل روی صحنه آمدند تا جوایز این بخش را اهدا کنند.

تندیس طلایی برای فیلم اول: فیلم «تازه کار» به کارگردانی الیزابت هابز از انگلیس 

تندیس نقره‌ای برای فیلم دوم: فیلم انیمیشن «بستیا» به کارگردانی هوگو کواروبیاس از شیلی

تندیس برنزی برای فیلم سوم: فیلم «آپارتمان سگ» برای پریت تندر از استونی

تندیس طلایی به بهترین فیلم با موضوع کودک و نوجوان: فیلم «شلغم» به کارگردانی پیره سیگوس و سیلیا سارپو از استونی

تندیس طلایی به بهترین اثر دانشجویی: فیلم «نام من ادگار است» به کارگردانی فیلیپ دیویاک از چک‌واسلواکی

تندیس طلایی بهترین اثر سریالی: فیلم «افسانه موش‌های قطبی» به کارگردانی سدریک لاشنو از فرانسه

تندیس طلایی بهترین اثر تبلیغاتی: تیزر «بیمه زنان خانه‌دار» ساخته علیرضا پورشکوری از ایران

تندیس نقره‌ای به بهترین اثر تجربی: ووک ژورموویک از کرواسی و آلمان 

تندیس طلایی بهترین اثر بلند: «تونی، شلی و چراغ جادو» به کارگردانی فیلیپ پوشیواج از جمهوری چک و اسلواکی و مجارستان
 
تندیس نقره‌ای بهترین دستاورد فنی و هنری: فیلم «در پرواز» به کارگردانی اندری جوبچیک از لهستان 

جایزه ویژه هیأت داوران: فیلم «وقتی که غمگینم» ساخته لیلت التونیان از ارمنستان و فرانسه 

دیپلم افتخار بهترین فیلم با موضوع کودک و نوجوان: فیلم «هاروی» ساخته ژانیس نادو از کانادا و فرانسه 

دیپلم افتخار: فیلم «در سایه سرو» ساخته مشترک حسین ملایمی و شیرین سوهانی از ایران

تندیس آسیفا نیز به محمدرحیم بختیاری برای یک عمر تلاش در زمینه فیلمبرداری و ساخت آرماتور و عروسک استاپ‌موشن اهدا شد. 

در بخش پایانی مراسم محمدرضا کریمی صارمی، جایزه ویژه دبیر در بخش ایران را برای حمایت از پخش انیمیشن‌ها به محمدصادق باطنی مدیر شبکه امید اهدا کرد. 
همچنین جایزه ویژه دبیر جشنواره به الکسی دمین، داور روسی بخش بین‌الملل اهدا شد.