کنفرانس امنیتی مونیخ شامل یک تعریف جامع از امنیت است که فقط بر مفهوم کلاسیک آن در مباحث نظامی و ملی تمرکز ندارد، بلکه به ابعاد اقتصادی، زیستمحیطی و همچنین انسانی امنیت نیز توجه لازم را مبذول میدارد. طبق همین تعاریف، هدف کنفرانس امنیتی مونیخ جلوگیری از جنگ و ارائه راهحل مسالمتآمیز برای مناقشات جهانی است. موضوعی که در سالهای اخیر کمتر مورد توجه برگزارکنندگان آن قرار گرفته و این کنفرانس ضمن فاصله گرفتن از اهداف امنیتی، بیشتر جنبه سیاسی به خود گرفته است.کنفرانس امنیتی مونیخ در سال ۲۰۲۳ بعد از وقفهای که در اثر همهگیری کرونا ایجاد شده بود، تحت شرایط خاص جهانی و تحولات مهم قرار گرفت. از مهمترین تحولات جهانی جنگ اوکراین و روسیه تنش بین آمریکا و چین در موضوع بالنهای جاسوسی و توقف مذاکرات هستهای ایران و غرب میتوان اشاره کرد.
تاملی بر کنفرانس مونیخ ۲۰۲۳
سه اتفاق مهمی که تحولات جهانی را تحتتاثیر قرار داده است و باعث شد در اجلاس امسال از روسیه و جمهوری اسلامی ایران برای شرکت در اجلاس امنیتی مونیخ دعوت به عمل نیاید. برگزارکنندگان اجلاس در مورد عدم دعوت از هیات روسیه، معتقد بودند که نباید تریبون جهانی در اختیار مسکو قرار بگیرد تا مسأله حمله به اوکراین را توجیه کند. همچنین دعوت نکردن از ایران هم به دلیل حمایت تهران از روسیه با ارسال پهباد برای جنگ اوکراین و نحوه مواجهه جمهوری اسلامی با اغتشاشات داخلی عنوان شده است. در اجلاس امنیتی مونیخ ۲۰۲۳، کرسی جمهوری اسلامی ایران را بهزعم خودشان در اختیار اپوزسیون خارج از کشور قرار دادند. اقدامی که مشخصکننده تصمیمات سیاسی و نمایشی برای وارد کردن فشار مضاعف به ایران است. از نخستین پیامهای اختصاص کرسی ایران به جریان اپوزیسیون در کنفرانس امنیتی مونیخ، معطوف به همان موضوعی است که جریانهای سیاسی و رسانههای غربی مدتهاست با تمام امکانات خود سعی در عملیاتیسازی آن دارند؛ این دستورکار چیزی جز مشروعیتزدایی از نظام سیاسی ایران نیست، همانطور که در گذشته نیز با حذف ایران از کمیسیون مقام زن سازمان ملل متحد همراه بود است.
خبط راهبردی بزرگ غرب
رسانه آلمانی ناخ دنک زایتن طی یادداشتی بر نقد عدم دعوت از ایران در کنفرانس امنیتی مونیخ مینویسد: کنفرانس امنیتی مونیخ در این روزها و بهویژه در شرایط حساس کنونی در حال از دست دادن فرصت برای اثبات خود به عنوان یک مجمع بینالمللی پیشرو در مسائل امنیتی جهت دستیابی به صلح در جهان است. بهطور سنتی این رویداد میبایست بحرانهای بینالمللی همانند جنگ اوکراین یا موضوعات بینالمللی مهم مانند احیای برجام را که در آن رفع تحریمها در قبال نظارت بر برنامه اتمی ایران مدنظر قرار گرفته شده است را در یک فضای باز و در مسیر حلوفصل در قالب گفتوگو، به بحث و تبادل نظر میگذاشت با این حال شاهد آن هستیم که از روسیه و ایران اصلا دعوت به عمل نیامده است. رسانه فوق در ادامه ضمن نقد در مورد مدعوین این کنفرانس، اشاره میکند که رویداد امسال بیشتر شبیه نشستهای سالانه یک حزب است که در آن اغلب حضار و مدعوین، کم و بیش یک نظر مشابه را نمایندگی میکنند و قرار است از این فرصت برای نمایش انسجام خود استفاده کنند؛ انسجامی که در حال حاضر و در رقابت سیستمی امروز از سوی صحنهگردانان ضروری تلقی شده است.
تناقضات بیپایان در آمریکا و اروپا
گزارش ۲۰۲۳ کنفرانس امنیتی مونیخ بهوضوح بیانگر تناقضات غرب است. از طرفی اینگونه القا میشود که غرب به دنبال خلع سلاح هستهای است اما همزمان تسلیح گسترده اوکراین توسط آمریکا و کشورهای اروپایی صورت میپذیرد. همچنین از این موضوع ابراز خوشحالی میشود که قدرتهای اتمی دموکراتیک در شرایط کنونی اهتمام خود بربازدارندگی هستهای را مورد تاکید قرار دادهاند. این موارد تناقضاتی است که واقعیت جهان فعلی را شکل داده و بسیاری را در دنیای امروز به یافتن مسیرهای جایگزین ترغیب کرده است. اینکه از یک نظام ارزشی خاص از این طریق استفاده ابزاری شود که تعهد به معیارهای خود آن نظام فقط در صورت برآورده شدن منافع صورت پذیرد، واقعیتی است که روز به روز بیشتر کنجکاوی افکار عمومی را برمیانگیزد.
همافزایی دشمنان بشریت در مونیخ
آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا، آنالنا بائربوک وزیر خارجه آلمان، جیمز کلورلی وزیر خارجه انگلیس و کاترین کولونا وزیر خارجه فرانسه در دیداری در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ ادعاهای تکراری را علیه تهران و مسکو مطرح کردند. در بیانیه وزرای خارجه آمریکا و سه کشور اروپایی ادعا شده که افزایش همکاری نظامی میان ایران و روسیه، موجب نگرانی است و باعث بیثباتی در منطقه میشود.وزرای خارجه آمریکا و تروئیکای اروپایی بدون اشاره به بدعهدیهای مکرر خود در قبال برجام، جمهوری اسلامی را متهم به عدم همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی کردند. در این بیانیه از جمهوری اسلامی خواسته شده که از برنامه هستهای خود عقب بنشیند. این در حالی است که آژانس بینالمللی در دستکم ۱۵ گزارش فصلی خود به صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران اذعان کرده است. کارزار فشار حداکثری علیه ایران به مرحلهای رسیده که یک تقسیم کار مشخص میان کشورهای اروپایی و آمریکا مشاهده میشود. در این جنگ کشورهای غربی عملا میز مذاکره با ایران را ترک کرده و در سازمانهای مختلف بینالمللی و مذاکرات چندجانبه علیه ایران فعال شدهاند. آنها از مخالفانی حمایت میکنند که کمترین مشروعیتی در داخل ایران ندارند. کمک به برگزاری اعتراضات علیه ایران در کشورهای مختلف غربی، برگزاری نشستهای منطقهای و جهانی با قالبهای گوناگون و تبلیغات رسانهای با هدف تاثیرگذاری بر مردم کشورهای منطقه و محور مقاومت علیه ایران، همگی جزو اهداف جنگ ترکیبی غرب هستند. برگزاری کنفرانس امنیتی مونیخ ۲۰۲۳ بهخوبی نشان داد که سازمانهای بینالمللی به شیوه کنونی کارکردهای اصلی خود را از دست دادهاند و بیش از آنکه ساز و کار مناسبی برای حل معضلات جهانی باشند، به دنبال نمایشهای سیاسی هستند.
روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد