نخواندن، بهتر از خواندن کتاب‌های سمی است!

در چند هفته‌ اخیر، با دو سه نفر مواجه شدم که به قصد خریدن کتاب‌هایم با قیمتی بسیار ناچیز یا هدیه گرفتن‌شان به سراغم آمدند. ته و تویش را درآوردم؛ به افرادی برخوردم که با این استدلال «من علاقه زیادی به مطالعه دارم اما توان خرید ندارم» کتاب‌ها را از کاربران کتابخوان فضای مجازی می‌گیرند و با ۷۰ درصد قیمت آخرین شماره‌ چاپ شده از آن، می‌فروشند! همین امر مسبب آن شد که برایتان از دلالان کتاب بنویسم.
حتما شما هم در فروشگاه‌های اینترنتی با کتاب‌هایی مواجه شده‌اید که نام و لوگوی انتشاراتی‌شان بسیار شبیه انتشاراتی‌های بنام است اما وقتی خوب دقت می‌کنید متوجه اختلافات ناچیز اسم و رسم تقلبی‌شان می‌شوید!
چندی قبل خانمی جوان با کوله‌ای پر از کتاب در خانه را زد. از فرط کنجکاوی به کتاب‌هایش نگاهی انداختم. همه و همه کپی‌شده از روی کتاب‌های معتبر و مترجمان خبره بود اما نشرشان را نمی‌شناختم. از او که مدعی بود کارمند همین انتشاراتی است، خواستم آدرس فروشگاه اینترنتی یا کتابفروشی‌شان را بدهد اما به طرز عجیبی اجتناب کرد.
پس از این‌که گفت: «هر کتابی مد‌نظرتان است بگویید تا برایتان از همین نشر بیاورم»، تقاضا کردم شماره تماسی بدهد تا بتوانم با او ارتباط بگیرم. با پرخاش کتاب‌هایش را جمع کرد و گفت: «چقدر پیگیرید؛ نمی‌توانم شماره‌ای به شما بدهم.» پرسیدم: «از کجا بدانم ناشر شما قانونی کتاب وارد بازار می‌کند؟» گفت: «اگر کتاب خواندن برایتان مهم است، چه فرقی می‌کند قانونی باشد یا نه؟» و به سرعت از من فاصله گرفت.
نظر شما چیست؟! شما هم گمان می‌کنید اصل کتاب خواندن مهم است و فرقی نمی‌کند قانونی باشد یا نه؟!‌
بیایید کتاب‌های ممنوعه و نایاب را از این قاعده مستثنی کنیم و به بقیه کتاب‌ها بپردازیم. این‌که کتاب‌ها به‌شدت گران هستند قبول، این‌که برای خرید کتاب باید از هزینه‌های کافه‌گردی و ... بزنیم هم قبول، اما گمان نکنم دوستداران کتاب، به بهانه وضعیت معیشتی و گرانی، به کتاب‌ها دسترسی نداشته باشند! تمام شهرها پر است از کتابخانه! فضای مجازی پر است از فروشگاه‌های معتبری که به مناسبت‌های مختلف تخفیفات ۱۵ تا ۷۰ درصد در اختیار کاربران می‌گذارند.
جدای از اینها در هر شهر، محل‌هایی برای تبادل یا خرید و فروش کتاب‌های مازاد کتابخانه‌مان وجود دارد و ما می‌توانیم کتاب‌های بدون استفاده را با کتاب‌های جدید معاوضه کنیم. حال بیایید ببینیم انتشاراتی‌های غیرقانونی چه بر سر بازار کتاب می‌آورند.
ناشران بابت هر کتابی که به بازار وارد شده، هزینه‌هایی پرداخت کرده‌اند؛  از‌جمله هزینه مترجم، ویراستار، طراحی جلد، پیگیری‌های قانونی، بازخوانی‌ها، چاپ و تکثیر و... که این امر سبب می‌شود در چاپ‌های اولیه کتاب، چندان سودی عایدشان نشود؛ ضمن این‌که انتشاراتی‌های معتبر برای حفظ اعتبار و محبوبیت نزد مخاطبان‌شان، روی انتخاب تک‌تک جزئیات از‌جمله جلد، جنس و ضخامت اوراق، نبود غلط‌های املایی و نگارشی و تایپی در متن، همکاری با مترجمان و نویسندگان صاحب‌نام و... هزینه و وقت گزافی هم صرف می‌کنند.اما انتشاراتی‌های زیر‌زمینی تنها هزینه‌ای که می‌کنند چاپ کتاب‌ها آن هم روی ضعیف‌ترین برگه‌هاست. آنها علاوه بر این‌که جلدی طراحی نمی‌کنند، مترجمی که نامش را نوشته‌اند هم در برخی موارد اصلا وجود خارجی ندارد!

 و اما دلالان کتاب!
اگر پای درد‌دل کتابفروشان بنشینید، می‌فهمید که به لطف فروشگاه‌های اینترنتی، کار و کاسبی‌شان کساد شده است. گره این مشکل چگونه باز می‌شود را نمی‌دانم اما می‌دانم فروشگاه‌های کتاب در فضای مجازی چنان بی‌رویه رشد کرده‌اند که کتابفروشی‌ها دیگر حرفی برای گفتن ندارند. جدای از این، کتاب‌هایی که ما از دلالان کتاب می‌گیریم به‌شدت بی‌کیفیت و ناسالم‌اند. آنان کتاب ۲۰۰ تومانی را به «۱۵۰ تومان + ارسال رایگان» به ما می‌دهند اما برای خودشان همان کتاب ۳۰ هزار تومان هم هزینه نداشته!
حال بیایید به سؤال‌مان بازگردیم! اصل کتاب خواندن مهم است و فرقی نمی‌کند قانونی باشد یا خیر؟!
اگر در دنیای کتاب‌ها زندگی می‌کنید، حتما می‌دانید که بازار کتاب پر شده از روان‌شناسی‌های ناکارآمد، قوانین کسب و کاری که به درد جامعه ما نمی‌خورد، کتاب‌هایی که فرهنگ درون‌شان نقطه‌ مقابل فرهنگ ماست و رمان‌هایی که می‌توانند از هر مواد مخدری مخرب‌تر باشند که علت آن عدم نظارت بر تکثیر و نشر کتاب‌های غیرقانونی است. اگر به «مطالعه» به‌عنوان راهی برای رشد و توسعه فردی و ذهنی‌تان نگاه می‌کنید، باید ورودی‌های ذهن‌تان را مدیریت کنید تا خروجی باب میل‌تان را به‌دست آورید. با این اوصاف مهم است چه می‌خوانید و مهم است با چه فاکتورهایی دست به خرید و مطالعه کتاب‌ها می‌زنید!
دلالان و ناشران غیر‌قانونی، توجهی روی محتوا ندارند. آنان فقط برای‌شان مهم است چه کتابی در فضای مجازی پرطرفدار شده و بازار فروش چه نوع کتاب‌هایی داغ است. این‌گونه است که کتاب‌های به‌درد نخور، تمام بازار را قبضه کرده‌اند.
بیایید من و شما قاطی این بازی نشویم و از یاد نبریم که نخواندن کتاب، بهتر از خواندن کتاب‌های سمی است.

منبع: ضمیمه قفسه کتاب روزنامه جام‌جم