وداع با الماس سیاه

قدیمی‌ترها البته این اسطوره فوتبالی را خوب به یاد می‌آورند. تیم‌ملی در شرق آسیا به سر می‌‌برد و پله افسانه‌ای در تهران. ۱۵اردیبهشت۱۳۵۱؛ سانتوز برابر تیم منتخبی از تهران. بازی با پله آغاز می‌شود و با او تمام می‌شود. الماس سیاه فوتبال در تهران هت‌تریک می‌کند. هم گل اول سانتوز را می‌زند و هم گل آخر را. نمایشی که با گل دقیقه یک میرزا حسن درون دروازه سانتوز آغاز می‌شود. گل اول پله با سر و پس از حرکت آکروباتیک و شیرجه خارق‌العاده است. در نهایت با گل باران کردن دروازه کیوان نیک‌نفس که در هشت دقیقه پایانی نیمه اول چهار گل دریافت می‌کند سانتوس ۵ بر یک برنده می‌شود.

مرحوم حمیدرضا صدر در کتاب «پسری روی سکوها» می‌نویسد نصرالله عبداللهی مامور مهار پله است، اما وقتی به عمو نصی زنگ می‌زنیم تا از خاطرات آن بازی به ما بگوید داستان فرق می‌کند: «تنها چیزی که به خاطر می‎آورم شلوغی و ازدحام مردم برای دیدن ستاره‎ای به نام پله و البته هیجان خودمان در دیدار با بزرگ‎ترین ستاره‌های برزیلی بود که البته پله در صدر آنها قرار داشت. دیدار هیجان‎انگیزی بود و هرگز آن را فراموش نمی‎کنم. این را هم باید بگویم بر خلاف آنچه که در تمام این سال‎ها گفته‎اند من هرگز مامور رو‌در‌روی پله نبودم. او مهاجم بود و من هافبک. به هر حال سانتوس با پله به ایران آمد و یک مسابقه خیلی دیدنی هم با آنها برگزار کردیم.»
آنچه در ادامه می‌خوانید به قلم دکتر صدر است که حالا مثل مارادونا، پله را در کنار خود می‌بیند: «حضور سه روزه پله در تهران غوغایی بر پا خواهد کرد. قصه زندگی پسرک محله‌های فقیرنشین نقل زبان‌ها می‌شود. استعداد غریزی‌اش را در زمین‌های خاکی با آب و تاب تعریف می‌کنند. حکایت دریبل‌ها، شوت‌ها و ضربه‌های برگردانش را. می‌گویند توپ او را دوست دارد و او هم عاشق توپ است. در سانتوس و در تیم‌ملی برزیل بیش از هزار گل زده. هیاهوگران درآن روز و دو روز بعد با پله عکس‌ها خواهند گرفت. امضاها. از او ستایش خواهند کرد. در آغوشش خواهند کشید. به او خواهند گفت نام باشگاه «دیهیم» را به «پله» تغییر داده‌اند پله خواهد پرسید چرا تیم منتخب‌تان پنج گل دریافت کرد؟ همه خواهند گفت تیم اصلی ایران در سفر به سر می‌برد، و پله خواهد پرسید مگر شما فقط یک تیم دارید؟»

۳ روز عزای عمومی در برزیل

۵۰سال از حضور پله در ورزشگاه صد هزار نفری تهران می‌گذرد و حالا پادشاه فوتبال دیگر در میان ما نیست. خبر مرگ او، مهمترین خبری بود که حوالی ساعت ۱۵و۳۰دقیقه روز جمعه به وقت سائوپائولو به کل دنیا مخابره شد. پله در ۸۲ سالگی درگذشت. حالا برزیل در عزای عمومی فرو رفته؛ ۳ روز عزای عمومی به تصمیم دولت. قرار است جسد پله سحرگاه دوشنبه ۱۲دی از بیمارستان به سمت ویلا بلمیرو تشییع ‌شود؛ جایی که در مرکز چمن ورزشگاه خواهد بود تا هواداران بتوانند از ساعت ۱۰صبح با این اسطوره خداحافظی کنند. سپس جسد او از خیابان‌های سانتوس و از خانه دونا سلست، مادر پله تشییع و تا گورستان Ecumenical Necropolis که ۸۰۰متر با ورزشگاه سانتوس فاصله دارد حمل و به خاک سپرده خواهد شد.حالا باید پیام دو سال پیش پله را دوباره بخوانیم؛ پیامی که سال ۲۰۲۰ پس از درگذشت دیگو آرماندو مارادونا منتشر کرد: «یک روز، امیدوارم ما بتوانیم با هم در بهشت فوتبال بازی کنیم.»

۱۰
پله در زمینه پاس گل هم در بازی‌های جام‌جهانی به یک رکورد مهم رسیده است. او توانسته در چهار دوره جام‌جهانی ۸ پاس گل به هم تیمی‌هایش بدهد که از این حیث در کنار ستارگانی همچون مسی، مارادونا و اووه زیلر قرار دارد.

۰۳
یکی از رکوردهایی که شاید دیگر بازیکنی موفق به تکرار آن نشود، تعداد قهرمانی‌های پله در جام‌جهانی است. او توانسته با تیم‌ملی برزیل در سه جام ۱۹۵۸، ۱۹۶۲ و ۱۹۷۰ به قهرمانی برسد. او همچنین در دو دوره ۱۹۵۸ و ۱۹۷۰ به عنوان بهترین بازیکن جام تبدیل شده است.

۰۷
تا اواسط دهه ۹۰ جایزه توپ طلا فقط به بازیکنان اروپایی داده می‌شد و از این حیث چند ستاره از رسیدن به آن محروم شدند. در سال ۲۰۱۶ مجله فرانس فوتبال به عنوان متولی این موضوع اعلام کرد آن سال‌ها را بررسی کرده و از ۳۹ توپ طلای داده شده، ۱۲برنده متفاوت شد. از آن ۱۲مورد، اعلام شد که پله می‌بایست ۷ بار در سال‌های ۱۹۵۸، ۱۹۵۹، ۱۹۶۰، ۱۹۶۱، ۱۹۶۳، ۱۹۶۴ و ۱۹۷۰ به عنوان برنده این جایزه اعلام می‌شد.

۱۷
وقتی پله با تیم‌ملی برزیل جام‌جهانی ۱۹۵۸ سوئد را بالای سر برد ۱۷ سال و ۲۴۹ روز داشت. او از این حیث به جوانترین بازیکن تاریخ تبدیل شد که توانست به قهرمانی در جام‌جهانی برسد. او با حضور در بازی مرحله سوم این جام، به جوانترین بازیکنی هم تبدیل شد که در جام‌جهانی بازی کرده است.

۷۷
تا قبل از جام‌جهانی قطر، پله با ۷۷ گل برترین گلزن تیم‌ملی برزیل به حساب می‌آمد. نیمار با گل‌هایی که در جام ۲۰۲۲ به ثمر رساند، به ۷۷ گل رسید و با یک گل دیگر این رکورد را می‌شکند و می‌تواند این اسطوره را پشت سر بگذارد.

۳۷
پله در دوران حرفه‌ای فوتبال خود از سال ۱۹۵۸ تا ۱۹۷۷ توانست ۳۷ قهرمانی به دست آورد. ۲۷ قهرمانی او در رده باشگاهی و با لباس دو تیم سانتوس برزیل و کاسموس نیویورک به دست آمد و ۱۰ قهرمانی دیگر او هم با پیراهن سلسائو بوده است.

۳۷
پله در دوران حرفه‌ای فوتبال خود از سال ۱۹۵۸تا۱۹۷۷ توانست ۳۷قهرمانی به دست آورد. ۲۷قهرمانی او در رده باشگاهی و با لباس دو تیم سانتوس برزیل و کاسموس نیویورک به دست آمد و ۱۰قهرمانی دیگر او هم با پیراهن سلسائو بوده است.

۹۲
پله در دوران حرفه‌ای خود توانست ۹۲ هت‌تریک از خودش به جا بگذارد و این یعنی ۲۷۶ گل. از این حیث هیچ بازیکنی در تاریخ فوتبال نتوانسته در ۹۲ بازی این تعداد گل را به ثمر برساند.

روزنامه جام جم