خروش سیلاب، موج امداد

به گزارش جام جم آنلاین، اما تخریب مونسون به همین جا ختم نشد و در حالی‌که امدادگران هلال‌احمر و آتش‌نشانی در میان گل‌ولای و سیلاب به دنبال ردی از زنده ها، مصدومان و مفقودان بودند، باران شدیدی در فیروزکوه استان تهران، تکرار فاجعه جدیدی را رقم زد. فاجعه‌ای که البته دامنه‌اش به فیروزکوه محدود نشد و مونسون این‌بار با چرخش در استان‌های البرز، اصفهان، یزد، کرمان، هرمزگان و فارس، علاوه برگرفتن جان عده‌ای و مفقود‌شدن عده‌ای دیگر، خسارت‌های شدیدی هم به مردم و امکانات شهری وارد کرد. پنج شهرستان استان تهران در سیل اخیر درگیر بوده‌اند که فیروزکوه به‌دلیل رانش کوه بیشترین خسارت را دیده است. همزمان با گزارش سیل وزیر کشور همراه رئیس‌سازمان هلال‌احمر در محل‌های سیل‌زده حاضر شده و از نزدیک روند امدادرسانی را پیگیری کردند. نیرو‌های سپاه و ارتش نیز در کنار امداد‌گران به کمک سیل‌زدگان شتافتند.

 آغاز حادثه، حوالی ساعت یک بامداد پنجشنبه ششم مرداد و زمانی بود که بسیاری از پایتخت‌نشینان در خواب بودند. ناگهان بادی تند که مقدمه حادثه‌ای شوم بود، وزید و پس از آن باران گرفت. بسیاری از مردم خوشحال از بارش نعمت الهی، خبر نداشتند در ارتفاعات غرب تهران غوغای مرگ و زندگی به‌پاست. ساعت ۱و۳۶ دقیقه بامداد، ناگهان جو آرام صحن امامزاده داوود به‌کانون سیلابی ترسناک تبدیل شد.

مسافران ساختمان روبه‌روی صحن امامزاده‌داوود، از همان دقایق اولیه شروع بارندگی، شاهد یکی از ترسناک‌ترین تراژدی‌های زندگی خود بودند. در لحظات اولیه، تعدادی از مردان روی بالکن جمع شده بودند و ریزش باران را تماشا و با یکدیگر صحبت می‌کردند. حجم بارندگی ابتدا ناچیز بود، اما با گذشت دقایقی‌کوتاه، ناگهان آب با کندن در و پنجره صحن، مسیر خود را باز کرد و در چند ثانیه حجم بسیار زیادی از سیلاب وارد محوطه شد. امواج سیلاب داخل صحن مثل ماری خشمگین به‌هم پیچ می‌خورد، به‌طوری‌که مردان وحشت‌زده از میله‌های بالکن فاصله گرفتند. برخی از زنان و دختران از شدت ترس گریه می‌کردند و عده‌ای دیگر دست به دعا برداشته بودند. دو دقیقه بعد و در میان امواج سهمگین، مردی سرتا پا گل‌آلود از میان سیلاب بیرون آمد و خودش را به چراغ برق لرزانی‌که درست وسط صحن بود، رساند. همهمه‌ای در ساختمان به‌پا بود و صدای جیغ و گریه و فریاد زنان و مردان از هر طرف شنیده می‌شد. دقیقه‌ای بعد، یکی از مردان فریاد زد: بچه‌ای درون سیلاب است، آن یکی هم زن است. باگذشت هر ثانیه، حجم سیلاب بزرگ‌تر می‌شد. مرد جوانی‌که روی بالکن بود، با فریاد به اعضای خانواده‌اش گفت: چیزی با خودتان برندارید، فقط بیرون برویم. یکی از مردان پرسید کجا؟ مرد جوان پاسخ داد نمی‌دانم، هر جا، فقط برویم. تمام اهل خانه با وحشتی مرگبار لباس پوشیدند تا از مهلکه فرار کنند. یکی از امدادگران حاضر در منطقه امامزاده داوود در مورد شب حادثه به جام‌جم گفت: باران حوالی ساعت ۱۲ و ۳۰ دقیقه نیمه‌شب شروع به باریدن‌کرد و امامزاده که در منطقه‌ای دره مانند قرار دارد پس از باران، رگه‌هایی از بارش روی کوه ایجاد کرد که همین موضوع باعث تخریب سیل‌بند و ورود سیل به روستا شد. جلوی ورودی روستا حالت نخاله مانندی وجود داشت که مثل سد جلوی سیلاب را گرفت، اما ناگهان با افزایش حجم آب، سیلاب نخاله را همراه با افرادی که در مسیرش بود، با خود برد. این حادثه در حالی اتفاق افتاد که روز گذشته برخی از اهالی منطقه با همراهی نیروی انتظامی با بلندگو به مردم هشدار داده بودند محل حادثه را تخلیه کنند، اما کسی به توصیه آن‌ها توجه نکرده بود.

حضور پررنگ آتش‌نشانان و امدادگران

تهران پس از یک بارش ۱۵دقیقه‌ای در آرامش و سکوتی لذت‌بخش فرو رفت، اما آتش‌نشانان و امدادگران هلال‌احمر تهران، یکی از سخت‌ترین شب‌های زندگی خود را پشت‌سر گذاشتند. کمی‌بعد، ثانیه‌هایی کوتاه از فیلم فاجعه سیل در شبکه‌های مجازی دست به دست شد.

در یکی از این فیلم‌ها، آتش‌نشانی به تصویر کشیده شد که با طناب ایمنی ــ که به دورکمرش بسته شده بودــ تا کمر در گل و لایی به شدت غلیظ فرورفته و قدم برمی‌داشت تا به بخش دیگری از صحن امامزاده برسد که غرق در گل و لای شده بود. کمی آن طرف، گروه دیگری از امدادگران هم بودند که در میان نخاله‌ها پراکنده شده و در اطراف به دنبال مردمی بودند که ناغافل اسیر سیلاب شده بودند.

جلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش‌نشانی تهران در مورد سیل نیمه شب پنجشنبه گفت: «ساعت ۱و۳۰ دقیقه بامداد حادثه به ما اطلاع داده شد و با این‌که جاده وضعیت نامناسبی داشت، نیم ساعت بعد اولین گروه امدادی به محل حادثه رسید و در‌چنین شرایطی چهار تیم عملیاتی دیگر به ما اضافه شد. در دقایق اولیه، سه نفر را از زیر گل و لای بیرون کشیدیم و سپس عملیات را ادامه دادیم. روز جمعه در بازارچه و با کمک افراد بومی جست‌وجو را ادامه داده و به دو گروه بالای بازارچه و پایین بازارچه تقسیم شدیم. گروه بالای بازارچه تا عصر جسد سه نفر و گروه پایین بازارچه نیز در یک رستوران یک زن و کودکش را پیدا کردند. در مجموع در هردو بازارچه اجساد پنج نفر را پیدا کردیم.» این در حالی بود که پیش از این ۱۵جسد در منطقه پیدا شده بود و با پیدا شدن پنج پیکر دیگر، تعداد قربانیان به ۲۰نفر رسید.

همچنین به گفته رئیس فراکسیون مدیریت شهری، یکی از علل حادثه سیل منطقه امامزاده داوود، توقف یک دستگاه خودروی پراید در مسیر کانال رودخانه بود، چراکه سیلاب سبب شده بود این خودرو به صورت کامل دریچه کانال را سد و سیلاب از بستر رودخانه طغیان کند و وارد محوطه شود.

هجوم سیلاب به چالوس

سیلاب ویرانگر در چالوس هم خودی نشان داد و طغیان رودخانه در روستا‌های بالادست مرزن‌آباد، راه دسترسی ۱۳روستای این بخش مانند فشکور، ساتره، پل اوشن را مسدود کرد. در حالی‌که گمان می‌رفت سیلاب چالوس به کسی آسیب نرسانده‌باشد، اما خبر رسید سه نفر جان خود را بر اثر جاری شدن سیلاب از دست داده‌اند. اعلام کننده این خبر، محمدی، سرپرست مدیریت بحران مازندران بود. او در خصوص سیلاب چالوس‌گفت: مسیر ۱۰روستا به دلیل آورده در محور فرعی ناتر دلیر شهرستان چالوس مسدود و روستای واسکول در محاصره سیلاب است و تاکنون پیکر سه نفر پیدا شده است.

خسارات سیل در یزد، فارس، هرمزگان کرمان، اصفهان و البرز

خسارت به ۵۰ خانه و خودرو در برخی مناطق یزد و کشته‌شدن یک نفر، دستاورد جاری شدن سیلاب در این استان بود. البته بهاباد، مهریز و میبد هم از اثرات تخریب سیلاب درامان نماندند، اما حجم تخریب به گفته محمدعلی ملک‌زاده، مدیرکل مدیریت بحران استان یزد هنوز برآورد نشده است. بافت تاریخی یزد هم از گزند سیلاب در امان نماند. این خبری بود که مهران فاطمی، استاندار یزد اعلام کرد. به گفته او، حجم روان آب‌ها به دلیل شدت بارندگی، زیاد است و بافت تاریخی یزد باید تخلیه شود.

سیلاب در رودهن و بومهن هم همان وضعیت فاجعه‌باری را ایجاد کرده که در شهر‌ها و استان‌های دیگر ایجاد کرده‌بود. به اعلام محمدحسن نامی، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور، جاری شدن سیلاب شدید در روستا‌های رودهن مشکلات متعددی ایجاد کرد و به بیش از ۲۰خودرو خسارت زد. در بومهن نیز همین شرایط وجود داشت. سیل روستای‌گلدره پردیس بومهن، دو کودک را با خود برد، اما یکی از کودکان که هشت ساله بود، با گرفتن یک تنه درخت، جان خود را نجات داد. کودک دیگر هم که مفقود شده‌بود، با کمک مردم زنده پیدا شد. هر دو کودک اتباع خارجی بودند. درمحدوده پلنگ آواز پردیس هم سیلاب جسد مردی را به این منطقه در پایین دست شهرستان آورد، اما هویت جسد هنوز مشخص نشده است. مردی ۵۰ ساله هم در رودهن بر اثر سقوط در سیلاب جان باخت.

خیابان رسالت زاهدان هم شاهد یک حادثه مرگبار بود. بر اثر جاری شدن سیلاب، سقف یک خانه ریزش کرد و دو کودکی که در این خانه زندگی می‌کردند، زیر آوار مدفون شدند. با اعلام حادثه به سرپرست آتش‌نشانی زاهدان، دو تیم عملیاتی به محل اعزام شدند و اقدام به آواربرداری‌کردند. با وجود اقدام سریع آتش‌نشانان، اما هر دو کودک فوت شدند. پدر هر دو کودک نیز که مصدوم شده‌بود، برای درمان به مرکز درمانی منتقل شد. در حادثه‌ای دیگر که باز هم در زاهدان رخ داد، دو نفر از شهروندان زاهدانی گرفتار آسیب‌های ناشی از بارندگی شدید شدند و هر دو به دلیل برق‌گرفتگی ناشی از بارندگی شدید و اتصال شبکه برق جان خود را از دست دادند. علاوه بر این چهار نفر، سیلاب جان یک امدادگر را هم گرفت. در این حادثه این امدادگر سیستان و بلوچستانی مشغول امدادرسانی به سیل‌زدگان بود، با یک خودرو تصادف کرد و جان خود را از دست داد تا با فوت او، آمار جان‌باختگان سیل در این استان به پنج نفر برسد.

در هرمزگان، فارس، کرمان و اصفهان هم سیل خسارت جدی به زیر ساخت‌ها و خودرو‌ها وارد کرد.
خطر سیلاب همچنان جان بسیاری از مردم استان‌های مختلف کشور را تهدید می‌کند و سازمان هواشناسی به مردم هشدار داده در زمان جاری شدن سیلاب در خانه بمانند، اما همچنان باز هم شاهد حضور افراد برای تماشای امواج خروشان سیلاب و حتی تفریح در حاشیه رودخانه‌ها هستیم که ممکن است جان خود و اطرافیان‌شان را به خطر بیندازند. در چهارمحال و بختیاری هم با این‌که سیل، جان کسی را نگرفته، اما دو نفر در سیلاب شهرستان کوهرنگ مفقود شده‌اند که جست‌وجو برای یافتن آن‌ها ادامه دارد. سیلاب عصر دیروز در شهرستان الیگودرز لرستان هم چهار کشته و یک مفقودی برجای گذاشت.

بررسی ترک فعل سازمان هواشناسی

مهرداد بذرپاش، رئیس کل دیوان محاسبات کشور با انتشار تصویری از سیل اخیر در امامزاده داوود، در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «علی‌رغم گذشت پنج سال از تصویب قانون هوای پاک، مطابق ماده ۲۶ قانون، سازمان هواشناسی مکلف بود ظرف دوسال شبکه ملی هشدار و پیش آگاهی رخداد‌های سیل، توفان و گردوغبار را تکمیل نماید، این مهم انجام نشده است. ترک فعل صورت‌گرفته، به زودی در دستور کار دیوان محاسبات قرارخواهد گرفت.»

تکرار فاجعه در فیروزکوه

هنوز مردم، دستگاه‌های مسئول و امدادگران درگیر سیلاب شدید غرب‌تهران بودند که این بار سیلاب در شرق تهران بنای ناسازگاری گذاشت. ظهر روز‌پنجشنبه بود که ابر‌های تیره و تار آسمان شرق تهران و فیروزکوه را پوشاند و بارش باران آغاز شد؛ بارانی‌که ریزش آن در روستای مزداران فیروزکوه در ابتدا دلپذیر بود، اما در ادامه به چنان سیلاب خوفناکی تبدیل شد که به هرچیزی‌که سر راهش بود، رحم نکرد. اوج فاجعه زمانی بود که‌کوه رانش کرد و مردمی که برای استراحت به منطقه رفته بودند از ترس به خانه‌های خود پناه بردند، اما شدت رانش کوه و حجم آوار آن به حدی بود که وارد خانه‌های مردم شد؛ مردمی‌که خانه‌های‌شان درست در کنار حاشیه سیلاب قرار داشت، فریاد‌های کمک خواهی‌شان از خداوند به آسمان برخاسته بود. سیل دیوانه‌وار به درخت، دیوار و خانه‌ها می‌کوبید و لحظه به لحظه به حجم قدرتش افزوده می‌شد. زرین‌دشت، آتشان، مزداران و خمده فیروزکوه هم از خشم ویرانگر سیلاب در امان نماند و خسارت‌های شدیدی به بار آمد. به محض اعلام حادثه و به دستور شاهین فتحی، مدیر جمعیت هلال احمر تهران، ۱۵۰نجاتگر به محل حادثه اعزام شدند تا به جست‌وجوی مفقودانی بپردازند که گرفتار سیلاب شده بودند.

سیلاب فیروزکوه درقربانی گرفتن هم دست کمی از غرب تهران نداشت. در سیلاب شرق تهران، علاوه بر فوت ۱۰نفر و مصدومیت ۱۲نفر دیگر،۱۶نفر دیگر هم مفقود شدند که جست‌وجو‌ها برای یافتن مفقودان همچنان ادامه دارد. ۱۰نفر از مصدومان به صورت سرپایی درمان و دو نفر برای درمان تکمیلی به بیمارستان منتقل شدند. محمد‌مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور جمعه هفتم مرداد برای بررسی نحوه امدادرسانی و رسیدگی به وضعیت آسیب‌دیدگان سیل در فیروزکوه، در این منطقه حضور یافت.

همه پای کار آمدند

در حالی‌که عملیات امداد و نجات توسط آتش‌نشانان، اورژانس و نیرو‌های هلال احمر برای یافتن مفقودان و پیکر‌های احتمالی همچنان ادامه داشت، وزیر کشور، استاندار و رئیس جمعیت هلال احمر در محل سیلاب حاضر شدند و به ارزیابی حادثه پرداختند. رئیس‌جمهور نیز از استاندار تهران خواست تمام امکانات امدادی از هلال احمر، شهرداری و ستاد مدیریت بحران را برای تسریع در عملیات امداد و نجات و نیز تمهید پیش‌بینی‌های لازم برای پیشگیری از حوادث مشابه سیل در امامزاده داوود بسیج کند. وزیر کشور نیز در همان لحظات اولیه که به منطقه سفر کرده بود، توضیح داد: حجم گل و لای در برخی محله‌های امامزاده داوود به چهار متر می‌رسد و بعضی از زائران و مردم محلی اسیر این سیل شدند و گل و لای فراوان مردم را دچار مشکل کرد. وزیر کشور روز جمعه هفتم مرداد در بازدید خود از مناطق سیل‌زده یزد هم گفت: اکنون تمام کشور در هشدارباش است و بسیج ظرفیت‌ها برای همه مناطق انجام شده است. امکانات تا حد زیادی گردآوری شده و مدیران مستقر و پای کار هستند. امیدواریم این بارش‌ها هم به خوبی مدیریت شده و کمترین خسارت به مردم و اموال آن‌ها وارد شود. در حالی‌که تمام سازمان‌های امدادی پای کار بودند تا هرچه زودتر به کمک افراد زنده‌ای بروند که گرفتار سیل شده یا همچنان مفقود یا مصدوم بودند، نیرو‌های امدادی، نیرو‌های نظامی ارتش و سپاه هم تمام مدت در محل حضور داشتند و پا به پای نیرو‌های امدادی به کمک مصدومان حادثه شتافته بودند.

منبع: روزنامه جام جم