صنایع خلاق؛ گنج پنهان توسعه

به گزارش جام جم آنلاین، در راستای توسعه هرچه بیشتر این صنایع در کشور، معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور در نامه‌ای به رهبر انقلاب اسلامی در ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۱، درخواستی را برای همسو شدن سه قوه و نهاد‌های حاکمیت برای «توسعه صنایع و شرکت‌های خلاق» در جهت تحقق شعار سال ۱۴۰۱ را مطرح کرد. مقام معظم رهبری در پاسخ این نامه مرقوم کردند: «به مسؤولان ذیربط در این باره تأکید شود.»

با شکل‌گیری مفهوم «شرکت‌های خلاق» در معاونت علمی و فناوری از سال ۹۶ و تصویب سند ملی توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم در شورای عالی انقلاب فرهنگی در اردیبهشت ۱۴۰۰ و ابلاغ آن به معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور، باب جدیدی از حمایت‌ها برای گروه زیادی از کسب‌وکار‌های حوزه‌های مختلف صنایع نرم باز شد. از سوی دیگر در قانون جدید «جهش تولید دانش‌بنیان» که ماه گذشته در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و به دولت ابلاغ شده است، در بند ب ماده ۶ واحد‌های خلاق به‌صورت کامل تعریف و نحوه فعالیت آن‌ها زیر نظر معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور تبیین شد. تا به امروز ۱۵۵۵ شرکت در قالب شرکت‌های خلاق در معاونت علمی و فناوری به ثبت رسیده‌اند که در حوزه‌های مختلف صنایع فرهنگی، فناوری‌های نرم و صنایع خلاق مشغول فعالیت هستند.

صنایع دستی و گردشگری و میراث فرهنگی، تولید محتوای صوتی و تصویری، پی‌نمایی، گیاهان دارویی، یادگیری الکترونیک و آموزش، تبلیغات و بازاریابی، بازی، اسباب‌بازی و سرگرمی، نوآوری‌های اجتماعی، خوراک و نوشیدنی، بازی‌های ویدئویی و موبایلی، انیمیشن و فیلم، چاپ و نشر، کسب‌وکار‌های دیجیتال، مد و پوشاک و هنر‌های نمایشی و تجسمی از جمله مواردی است که در زمره صنایع فرهنگی، فناوری‌های نرم و صنایع خلاق قرار می‌گیرد که هر یک از این صنایع می‌تواند علاوه بر اشتغالزایی بالا، تولید ثروت، نقش مهمی در ارتقای فرهنگی و بومی‌سازی نیاز‌های فرهنگی، هنری و خلاقانه کشور ایفا کنند. همچنین در اقدام جدید معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با ایجاد فضایی با نام «خانه‌های خلاق و نوآوری» زمینه مساعدی را برای حمایت از ایده‌های جدید در حوزه‌های مختلف صنایع نرم و بلوغ آن‌ها فراهم کرده است که اکنون تعداد آن‌ها به ۷۵مرکز در ۱۸استان کشور رسیده است. بر اساس مصوبه هیات دولت قرار است تعداد خانه‌های خلاق در هر استان کشور حداقل به پنج واحد ارتقا یابد.

دبیر ستاد فناوری‌های نرم و توسعه صنایع خلاق با اشاره به گردش مالی فناوری‌های نرم در دنیا به جام‌جم می‌گوید: «واقعیت این است که گردش مالی فناوری‌های نرم و صنایع خلاق در حوزه‌های مختلف در دنیا به چیزی حدود ۲۷۰۰میلیارد دلار در سال رسیده و موجب ایجاد ۵۰ میلیون فرصت شغلی شده است. با توجه به این که جمعیت کشور ما معادل یک درصد جمعیت دنیاست و همچنین یک درصد از خاک مسکونی دنیا در کشور ما قرار دارد و سهم ۲درصدی از تولید علم در دنیا را به خود اختصاص داده‌ایم، به نظر می‌رسد هدف‌گذاری برای توسعه صنایع خلاق و نرم در کشور برای دستیابی به سهم یک درصدی از گردش مالی و میزان اشتغال این حوزه در دنیا امری منطقی و دست‌یافتنی باشد.»

پرویز کرمی به جام‌جم می‌گوید: «حدود ۵۰ درصد فارغ‌التحصیلان دانشگاهی ما در رشته‌های فرهنگی، اجتماعی، هنری و اقتصادی تحصیل کرده‌اند و باید برای آینده شغلی آن‌ها برنامه‌ریزی شود. زیرا امکان اشتغال چنین متخصصانی در ساختار سنتی دولت و نهاد‌های دولتی فراهم نیست.»

کرمی در خصوص تحولاتی که با دستور رهبر انقلاب رخ خواهد داد به جام‌جم می‌گوید: «صنایع خلاق و فناوری‌های نرم حوزه بکری در کشور است که با توجه بیشتر مسئولان می‌تواند منشأ رشد و توسعه، اشتغالزایی و ثروت‌آفرینی در کشور باشد. بدون شک توسعه فعالیت‌‎ها در هر حوزه‌ای بدون توجه و همکاری کامل هر سه قوا و نهاد‌های اجرایی و حکومتی امکان‌پذیر نخواهد بود. حضرت آقا نیز با لطف و عنایتی که همیشه به فعالیت‌های معاونت علمی و فناوری داشتند موضوع را مورد توجه قرار دادند و در پاسخ به نامه آقای دکتر ستاری مرقوم فرمودند به مسؤولان ذیربط در این باره تأکید شود.»

به گفته کرمی حوزه صنایع خلاق مانند جواهری است که هنوز زیر خاک مخفی مانده است و نیاز به توجه و دیده‌شدن دارد؛ نگاه ویژه و حمایت رهبر انقلاب جهش مشهودی در توجه به صنایع خلاق، فناوری‌های نرم، شرکت‌های خلاق و خانه‌های خلاق و نوآوری از این پس خواهد بود و امید می‌رود موجب اشتغالزایی بیشتر، افزایش تولید و صادرات محصولات و خدمات فناورانه صنایع خلاق شود.
​​​​​​​
بخشی از نامه معاون علمی و فناوری رئیس جمهور به رهبر انقلاب

«ارتباط فزاینده صنایع خلاق با فناوری‌های نو و نیز توسعه فضای وب و دیجیتال از یک سو و تأثیرات جنبی فرهنگی و اجتماعی بخش عمده‌ای از محصولات و خدمات آن بر مصرف‌کنندگان و آحاد جامعه از سوی دیگر و تکیه این صنایع بر استعداد انسانی (خلاقیت و نوآوری)، رشد سریع توأم با اشتغال‌آفرینی با سرمایه‎گذاری پایین و بهره‌وری بالا، وابستگی بسیار کمتر به منابع طبیعی، تجهیزات و مواد اولیه، وسعت و تنوع بالای موضوعات، رشد سریع بازار و گردش مالی بالا نسبت به سایر حوزه‌ها، عدم نیاز به پیچیدگی‌های فناورانه و صنعتی، فاصله زمانی بسیار کمتر از تبدیل ایده به کسب و کار نسبت به محصولات صنعتی و فناورانه، واکنش مناسب به تغییرات و قدرت انتقال بالای پیام باعث شده است که این صنایع کاندیدای مناسبی برای کمک به توسعه اقتصادی و کارآفرینی کشور‌ها در نظر گرفته شوند.»

سورنا ستاری در ادامه تصریح کرده است: «با آن‌که در اسناد بالادستی از جمله در سند ملی فناوری‌های فرهنگی و نرم، بر «تلاش برای پیشرو بودن کشورمان در تولید محصولات فرهنگی و صنایع خلاق در منطقه جنوب غرب آسیا و به عنوان یکی از ده قطب برتر محصولات فرهنگی جهان، دارای نشان تجاری محبوب در منطقه و کشور‌های اسلامی» و همچنین «تولید محصولات فرهنگی بر پایه نظام سامان یافته نوآوری مبتنی بر شبکه به هم پیوسته تمامی نهاد‌های مرتبط تولید، توزیع، مصرف» اشاره‌شده است، اما تاکنون توجهی در خور به این بخش تأثیرگذار صنایع خلاق نشده است.»

وی در پایان خواستار می‌شود: «در این مقطع به نظر می‌رسد همسو شدن سه قوه و نهاد‌های حاکمیت در جهت توسعه صنایع خلاق ضروری است، لذا از محضر معظم له استدعا دارد، ضمن توجه دادن آحاد مسؤولان و جامعه به موضوع صنایع خلاق و شرکت‌های خلاق از سوی حضرتعالی ما را از ارشادات و راهنمایی خود بهره‌مند فرمایید.»

منبع: روزنامه جام جم