تکثیر تخم‌ مرغ‌ دزدها

از دریچه فاضلاب، لوازم خودرو، آیفون در، لباس خیس روی بند، پتو و موادغذایی گرفته تا گلدان و درخت وکفش و دمپایی چیده شده جلوی در خانه‌ها.

صحبت‌های علیرضا ناصری‌ نژاد، جانشین پلیس پیشگیری پایتخت هم که سال‌گذشته‌ گفت؛ تورم شدید باعث شده سرقت‌ های خرد افزایش پیدا کند، مهر تاییدی بود به این اوضاع قمردر عقرب اقتصادی.

رئیس پلیس تهران هم وقتی‌گفت آمارهای ۱۰ ماهه نشان می‌دهد با رشد ۳ درصدی در جرایم خرد مواجه هستیم، زنگ خطر را درباره روند افزایشی سرقت‌ های خرد به صدا درآورد.

در آخرین روزهای سال ۱۴۰۰ هم سردار مهدی حاجیان، سخنگوی فرماندهی انتظامی‌کشور در آخرین نشست خبری‌اش گفت:« در حوزه سرقت، شاهد افزایش ۱۰ درصدی سرقت‌ های خرد در کل‌ کشور هستیم و این سرقت‌ها، ۵۲ درصد کل سرقت‌های سال ۱۴۰۰ بوده‌است. او حتی پای معتادان متجاهر را هم وسط‌کشید و گفت بخش عمده‌ای از سرقت‌های خرد توسط این معتادان اتفاق می‌افتدکه باعث ایجاد حس ناامنی در میان مردم شده و سازمان‌های مسؤول باید پاسخگو باشند.»

به اعتقادکارشناسان افزایش جرایم خرد دلایل مختلفی دارد. عده‌ای معتقدند تصمیمات سیاسی، عامل تعیین‌کننده بوده و بعضی هم می‌گویند تورم افسارگسیخته متهم اصلی این ماجراست. درحالی‌که مسؤولان بخش‌های مختلف، مشغول ارائه عدد وآمارهستند، مردم برای کم کردن شر دزدان دست کج، دست به کار شده و راهکارهایی پیدا کرده‌اند.

مثلا عده‌ای روی آیفون خانه حفاظ آهنی‌گذاشتند یاکفش و دمپایی‌ها را از جلوی خانه جمع‌کردند و برخی هم لباس در بالکن پهن نکردند. برخی هم به جای استفاده از دستگیره‌های برنجی و برنزی برای درخانه، از اجناسی‌کم ارزش‌تر استفاده می‌کنند.

دزدیدن کفش

شکایت اهالی مجتمع‌های مسکونی در محدوده بلوار پیروزی مشهد، زمانی به دست پلیس رسیدکه سارق شبح مانندی ۱۰۰جفت کفش از ساکنان آن را دزدیده‌بود.

پس‌از ثبت شکایت، تیم دایره تجسس‌کلانتری نجفی مشهد با گشت‌های نامحسوس وارد عمل شد و پس از مدتی سارق مرموز را شناسایی و دستگیرکرد.

پس از انتقال دزد ۴۳ جفت کفش به اداره پلیس، مشخص شد او سال‌هاست درگیر مصرف موادمخدر است و این هفتمین بار است که دستگیر شده‌است. از این سارق، ۴۰ جفت کفش و وسایل سرقت دیگری مانند دوچرخه هم‌کشف شد.

سرقت دستگیره در

قم،کاشان و مراغه از شهرهایی است که دزدان در آن به جان دستگیره در خانه‌ها افتادند. در قم از چهار سارق، ۳۰ عدد دستگیره در برنجی‌کشف شد.

آنها در اعترافات خود گفتند زمانی اقدام به سرقت‌ کردندکه صاحبخانه در خانه نبود و همسایه‌ها هم نسبت به حضور غریبه‌ها در محل بی‌تفاوت بودند.

درکاشان هم، باندی سه نفره‌ از دزدان حرفه‌ای به همراه دو مالخر دستگیر شدند که آنها هم دستگیره در خانه سرقت می‌کردند.

با اعلام شکایت، ماموران انتظامی کاشان آنان را دستگیر و به ۶۸ فقره سرقت دستگیره در خانه اعتراف‌کردند.

سارقان دریچه‌ های فاضلاب

دریچه‌ های فاضلاب از آن لقمه‌های نان و آبداری است که بسیاری از سارقان از خیرش نمی‌گذرند. پلیس کاشان، سارقی را که با یک خودرو و به صورت حرفه‌ای دریچه‌های چدنی فاضلاب را سرقت می‌کرد، شناسایی‌کرد.

اسماعیل ۳۲ ساله در اعترافات خود، به ۳۰ فقره سرقت دریچه‌های فاضلاب و فروش آن به یک مالخر اعتراف کرد.

پلیس شهرستان ری هم موفق به دستگیری باند سه‌نفره‌ای شدکه به ۴۰ فقره سرقت دریچه فاضلاب در محدوده شهرری، دولت‌آباد و نقاط دیگر اقدام کرده‌بودند. درگلپایگان هم سارقی ۵۰ فقره دریچه فاضلاب سرقت‌کرد اما به دام پلیس گلپایگان افتاد.

سرقت لوازم خودرو

در قم هم به جز سرقت دستگیره در، عده‌ای به جان آیینه بغل خودروهای مدل بالا افتادند که برایشان نان خوبی داشت. به گفته پلیس انتظامی قم، سارق پرایدسوار که شیشه‌بر بوده و آشنایی‌کاملی با باز و بسته‌کردن آیینه خودروها داشت، دستگیر و به ۴۰ فقره سرقت اعتراف‌کرد.

درتهران نیز سارقی با استفاده از تیروکمان شیشه خودروها را شکسته و لوازم داخل خودرو را سرقت می‌کرد. سارق ۴۰ ساله پس از دستگیری‌گفت لوازم داخل ۵۰ خودرو را سرقت‌ کرده‌ است.

یک سارق در نکا و شهرهای اطرافش هم حسابی آشوب به پاکرد. وقتی‌گزارش سرقت‌های متعدد باتری خودرو به پلیس مازندران رسید، آنها با کمین زدن، سارق را دستگیرکردند. سارق پس از دستگیری به ۵۰ فقره سرقت باتری خودرو اعتراف‌کرد.

دزدیدن‌ گونی برنج از خانه

نوع جدیدی از سرقت‌ در مرودشت رواج پیدا کرده‌بود که صدای صاحبخانه‌ها را درآورد. سارق مرودشتی به جای سرقت پول و طلا، سراغ گونی‌های برنج می‌رفت و گونی‌ها را با یک وانت بار به مخفیگاه خود منتقل می‌کرد. پلیس مرودشت تردد سارق ۳۰‌ساله را زیرنظرگرفت و او راکه از هفت خانه گونی برنج سرقت کرده‌بود، دستگیرکرد. رئیس‌کلانتری ۱۱۹ مهرآباد تهران نیز از دستگیری یک راننده‌تاکسی خبرداد که از مسافرش سرقت‌کرده‌بود. مسافرچندگونی برنج خریداری و از راننده تاکسی خواست آن را به در خانه‌اش ببرد. راننده پس از دستگیری‌گفت هنگام خالی‌کردن گونی‌ها، از غفلت مسافر استفاده و یک گونی برنج و ۴۰۰ هزارتومان پول نقد سرقت‌کرده‌بود.

سرقت‌ گل و درخت

سرکلانتر دوم پلیس پیشگیری تهران مدتی پیش ماجرای یک سرقت عجیب را رسانه‌ای‌کرد. این سارق،گل و درختچه‌ زینتی را از باغچه‌های جلوی در خانه‌ها سرقت می‌کرد و سپس در شرق تهران به صورت دستفروشی می‌فروخت. رسیدگی به این پرونده در دستورکار تیم عملیاتی کلانتری ۱۳۷ مرزداران قرارگرفت و سارق پس از مدتی دستگیر شد.

ارزش اموال سرقتی ۵۰ میلیون تومان برآورد شد. پلیس شهرستان ری هم در ماجرایی مشابه، سارقی را دستگیرکرد که با وانت در شهر می‌چرخید و درخت‌ها را پس از خارج کردن از ریشه می‌فروخت. متهم به سرقت ۳۰ درخت از مناطق مختلف اعتراف‌کرد.

استفاده از افراد شایسته و متخصص به جای ناکارآمدان

دکتر مصطفی اقلیما، رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران، در خصوص علل افزایش جرایم خرد در جامعه به تپش‌گفت: این نوع آسیب‌ها متعلق به زمان حال نیست و از قبل هم داشتیم و روز به روز نیز در حال بدترشدن است. اگر فکر می‌کنید با جریمه و مجازات می‌توان این مشکل را حل‌کرد، اصلا چنین نیست؛ زیرا جرم انجام شده علت نیست و خود معلولی از علت‌های مختلف است. وقتی علل اعتیاد و سرقت را برطرف نکرده‌ایم که دیگران سمت سرقت نروند، چطور انتظار داریم‌ مشکلات حل شود. امسال دولت اعلام‌کرد حقوق کارکنان را ۱۰ درصد افزایش می‌دهیم اما از قبل، کرایه اتوبوس ۲۵ و تاکسی ۳۵ درصد افزایش پیدا کرده‌است. همین دو قلم را ببینید، یک کارمند با این وضعیت نسبت به سال قبل ۲۰ درصد فقیرتر شده و با این حساب، چطور هزینه کرایه خانه و خورد و خوراکش را بپردازد. من استاد دانشگاه می‌شناسم‌که برای تامین هزینه‌های زندگی راننده اسنپ شده‌است. بعد از من می‌پرسید چرا سرقت زیاد شده‌است، برای این‌که افراد بر اثر شرایط اجتماعی و اقتصادی نابسامان، چنان دچار فلاکت و بدبختی شده‌اندکه راهی جز دزدی ندارند و متاسفانه هیچ وقت نیامده‌ایم علت‌های دزدی را بررسی‌کنیم. پلیس اعلام‌کرده ۵۰ درصد افراد دستگیر شده جرم اولی بودند، می‌دانید یعنی چه. یعنی این‌که اینها از اول سارق نبودند و ما با ایجاد شرایطی فلاکت‌بار، آنها را به سمت دزدی و خلافکاری سوق داده‌ایم.

اقلیما به تناسب‌نداشتن حقوق‌ها و تورم اشاره‌کرد و ادامه داد: اگر حداقل حقوق پایه را برای افراد قائل می‌شدیم، الان به اینجا نمی‌رسیدیم. به جای این‌که تورم و حقوق پرداختی با هم تناسب داشته‌باشد، هرسال تورم افزایش پیداکرد و حقوق‌هاکم شد.حالا به جایی رسیده‌ایم‌که حقوق ماهانه، کفاف‌کرایه خانه را هم نمی‌دهد. می‌دانم بسیاری از شما خبرنگاران، مقاله‌ای درآمد دارید و بیمه هم ندارید. خبرنگار چطور می‌تواند با ۵۰۰-۴۰۰هزار تومان زندگی‌کند. من حتی با سردبیرها هم در این‌باره مشاجره‌کردم. شما برای همه می‌نویسید اما هیچ‌کس برای شما نمی‌نویسد. آن وقت می‌پرسید چرا مردم خلاف می‌کنند.

او اظهارنظر پلیس را در این باره که معتادان متجاهر ارتباط مستقیمی با افزایش سرقت‌های خرد دارند، ردکرد وگفت: اصلا این‌طور نیست. معتادی‌که مواد می‌کشد، اگرکار داشته‌باشد، دنبال سرقت نمی‌رود. معتادها را در جایی جمع‌ می‌کنند، بعد از دو هفته هم رهایشان می‌کنند، اینها کجا بروند.گرفتن این افرادکاری ندارد اما آیا شغل داریم به معتادان بدهیم؟ خیر نداریم. اصلا معتاد نمی‌تواند دزدی‌کند، مگر این‌که در خانه‌ای باز باشد و چیزی بردارد. این را من می‌گویم که ۶۰ سال در زمینه اعتیاد فعالیت‌کرده‌ام. معتادکمترین آسیب‌رسان به جامعه است و اول از همه به خود آسیب می‌زند. سیستم ما ایراد دارد، چون اقدامات لازم را انجام نداده‌ایم. برطرف‌کردن علت‌ها زمانبر وکاربر است. درست مثل پیشگیری‌که دردسر دارد اما هزینه‌اش‌کمتر است. ما بر اساس شایستگی، وظیفه و تخصص عمل نمی‌کنیم و فقط حرف می‌زنیم تا عده‌ای خوش‌شان بیاید. مردم با معتادان متجاهر مشکلی ندارند، با آنهایی مشکل دارند که با چاقو تهدیدشان می‌کند. حالا چرا چاقو می‌کشند؟ برای این‌که بیکار هستند. ۸۰ درصد تحصیلکرده‌های‌مان بیکار هستند و شاغلان هم دخل و خرج‌شان با هم نمی‌خواند. ببینید هیچ آدمی از اول دزد به دنیا نمی‌آید و اگر هم دزد شده، محصول شرایطی است‌که من و ما و افراد مسوول ایجاد کرده‌ایم. وقتی زیرساخت فرهنگی، اجتماعی، دینی و انسانی را نابودکرده‌ایم، مشخص است دزدی و فحشا تبدیل به فرهنگ جامعه می‌شود.

رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران راه برون‌رفت از این باتلاق را در شایسته‌سالاری و استفاده از افراد متخصص می‌داندکه نسبت به عملکردهای خود حتی اشتباه، پاسخگو باشند. او تاکید می‌کند اگر می‌خواهید جامعه اصلاح شود، اسلامی و انسانی رفتارکنید.

لیلا حسین زاده - ضمیمه تپش روزنامه جام جم