چین بزرگترین رادیوتلسکوپ جهان را در اختیار دانشمندان قرار داد

به گزارش جام جم آنلاین و به نقل از زومیت، رصدخانه‌ی آرسیبو پیش از تکمیل ساخت‌وساز تلسکوپ کُروی با دیافراگم پانصدمتری (FAST) در چین در سال ۲۰۱۶، ۵۳ سال بزرگ‌ترین تلسکوپ رادیویی جهان شناخته می‌شد؛ اما رصدخانه‌ی چینی که در شهرستان پینگتانگ در استان گوئیژو این کشور قرار دارد، با پشت‌سر‌گذاشتن آرسیبو عنوان یادشده را ازآنِ خود کرده است. تلسکوپ رادیویی آرسیبو پس از خرابی دو کابل در سال جاری، به‌کلی تخریب شد و بیش از نیم‌ قرن فعالیت درخشانش به‌پایان رسید. اکنون، فست درهای خود را به‌روی ستاره‌شناسان سرتاسر جهان می‌گشاید.

وانگ گایمینگ، سربازرس مرکز عملیات و توسعه‌ی فست، حین بازدید از تلسکوپ به‌ خبرگزاری فرانسه گفت: «کمیته‌ی علمی ما قصد دارد فست را به‌طورفزاینده به‌روی جامعه‌ی بین‌المللی باز کند.» به‌نقل از گزارش خبرگزاری فرانسه، چین درخواست‌های دانشمندانی را در سال پیش‌رو (۲۰۲۱) خواهد پذیرفت که از سرتاسر جهان به‌دنبال استفاده از فست در پژوهش‌هایشان هستند.

تلسکوپ کُروی چین با بشقاب عظیمش به قطر پانصد متر نه‌تنها از تلسکوپ تازه‌تخریب‌شده‌ی آرسیبو بزرگ‌تر است؛ بلکه سه برابر حساسیت بیشتری نیز دارد. علاوه‌براین، فست که عملیات‌هایش را ژانویه‌ی امسال آغاز کرد، در احاطه‌ی منطقه‌ی خاموش رادیویی به‌وسعت پنج کیلومتر است که در آن، اجازه‌ی استفاده از تلفن‌های همراه و کامپیوترها وجود ندارد. به‌گفته‌ی گایمینگ، سازندگان فست در ساخت این تلسکوپ از ساختار آرسیبو الهام بسیاری گرفتند.

تلسکوپ‌های رادیویی نظیر فست از آنتن و گیرنده‌های رادیویی بهره می‌گیرند تا امواج رادیویی از منابع رادیویی در کیهان همچون ستاره‌ها و کهکشان‌ها و سیاه‌چاله‌ها را شناسایی کنند. همچنین، دانشمندان می‌توانند از این ابزارها برای ارسال سیگنال‌های رادیویی و حتی بازتاب موج رادیویی از اجرام واقع در منظومه‌ی شمسی نظیر سیاره‌ها استفاده کنند تا متوجه شوند چه نوع اطلاعاتی ممکن است از آن‌ها بازگردد.

پژوهشگران با استفاده از فست نه‌تنها می‌توانند جهان را کاوش کنند؛ بلکه جهان‌های بیگانه را نیز مطالعه و مشخص می‌کنند که آیا آن‌ها در کمربندهای حیات نزدیک ستارگان میزبانش قرار دارند یا خیر و درنهایت، به‌دنبال حیات فرازمینی بگردند. در سال ۱۹۷۴، دانشمندانی که در آرسیبو مشغول جست‌وجوی هوش فرازمینی (SETI) بودند، به امید دریافت تأییدیه‌ی حیات هوشمند فرازمینی، پیام رادیویی میان‌ستاره‌ای به خوشه‌ی ستاره‌ای مسیه ۱۳ فرستادند. این پیام با همکاری کارل سیگن، ترویج‌دهنده‌ی علم و ستاره‌شناس مشهور، نوشته شد و به شهرت آرسیبو و به‌طور‌کلی ستاره‌شناسی رادیویی کمک کرد.