شکست ترامپ در آمریکای لاتین

طی روزهای اخیر، دو رخداد معنادار در آمریکای لاتین رخ داده است؛ یکی پیروزی مجدد اوو مورالس در انتخابات سراسری بولیوی و دیگری شکست نامزد وابسته به آمریکا در انتخابات ریاست‌جمهوری آرژانتین.
وقوع این دو رخداد سیاسی همزمان، شرایط سختی را برای دونالد ترامپ در آمریکای لاتین ایجاد کرده است. رئیس‌جمهور آمریکا در سال 2017 میلادی و زمانی که رسما وارد کاخ‌سفید شد، به مشاوران خود وعده داده بود تا زنجیره سوسیالیسم را در آمریکای جنوبی و مرکزی از هم گسسته سازد و مانع ظهور دوباره دولت‌های ضدآمریکایی در این منطقه شود.
بی‌دلیل نبود که ترامپ فشارهای خود بر دولت مادورو در ونزوئلا را دوچندان ساخت تا کاراکاس را به‌عنوان حلقه وصل زنجیره سوسیالیسم در آمریکای لاتین مورد هدف قرار دهد. این بازی خطرناک همچنان از سوی آمریکا پیگیری می‌شود، اما...!
هم‌اکنون حدود سه سال از حضور ترامپ در رأس معادلات سیاسی و اجرایی ایالات‌متحده سپری می‌شود. رئیس‌جمهور آمریکا با اعمال فشار حداکثری اقتصادی بر کاراکاس، قصد داشت تا نیکلا مادورو و به‌طورکلی جریان سیاسی و فکری وابسته به وی را از قدرت برکنار و جریانی غربگرا به رهبری خوآن گوایدو را جایگزین وی کند. ترامپ و جان بولتون، مشاور امنیت ملی سابق آمریکا در این مسیر هزینه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی هنگفتی پرداختند، اما درنهایت مادورو به دلیل برخورداری از محبوبیت طرفدارانش در رأس قدرت باقی ماند.
تلاش آمریکا برای کودتا در بولیوی
ماجرا به این نقطه ختم نمی‌شود. اخیرا اوو مورالس به‌عنوان یکی دیگر از نمادهای چپگرایی و از مدت‌ها قبل سکاندار عرصه سیاسی بولیوی بوده است، بار دیگر توانست در انتخابات سراسری پیروز شود. به این ترتیب بولیوی بار دیگر به‌عنوان یکی از نمادهای ضدیت با کاخ سفید در آمریکای لاتین طی سال‌های آتی ایفای نقش خواهد کرد. ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا که از پیروزی مجدد مورالس به‌شدت ناراضی هستند، هم‌اکنون آخرین تلاش‌های خود را برای وقوع کودتا در این کشور صورت می‌دهند. با این حال مورالس از طرفدارانش خواسته است برای مقابله با هرگونه توطئه دوباره غرب در کشورشان آماده باشند. از سوی دیگر، نتایج انتخابات جایی را برای مانور طرفداران واشنگتن در بولیوی و به‌خصوص لاپاز پایتخت آن باقی نگذاشته است.
در انتخابات سراسری اخیر، مورالس 08/47 آرا و کارلوس مسا 51/36 درصد آرا را در انتخابات ریاست‌جمهوری به دست آورده‌اند. بر‌اساس این نتایج، مورالس توانست اختلاف ۱۰درصدی را برای پیروزی در همان دور نخست به دست بیاورد.
ناکامی بزرگ واشنگتن
فراتر از آنچه در بولیوی سپری می‌شود، تحولات سیاسی اخیر در آرژانتین نیز موردتوجه بسیاری از تحلیلگران حوزه آمریکای لاتین و نظام بین‌الملل قرارگرفته است. آلبرتو فرناندز، چپگرا و از مخالفان سیاست‌های مداخله‌گرایانه آمریکا، توانست حدود ۴۸ درصد آرا را در انتخابات سراسری کسب کند و در همان دور اول به‌عنوان رئیس‌جمهور جدید آرژانتین معرفی شود.
مائوریسیو مکری، رئیس‌جمهور راستگرای موردحمایت دونالد ترامپ نیز ۴۰ درصد آرا را از آن خود کرد و رقابت را به رقیب خود واگذار کرد؛ به عبارت بهتر، ترامپ علاوه بر ناکامی در خارج کردن مادورو از عرصه سیاسی ونزوئلا، هم‌اکنون بازی را در دو کشور بولیوی و آرژانتین نیز به چپگرایان واگذار کرده است. این بدترین وضعیت ممکن برای جمهوریخواهان و دموکرات‌هایی محسوب می‌شود که از ابتدای سال 2000 میلادی تاکنون سودای پاک‌سازی آمریکای لاتین از سوسیالیسم را در سر می‌پرورانند.
ترامپ نگران است که در آینده‌ای نزدیک، مثلث «بوئنوس آیرس ــ کاراکاس ــ لاپاز» باقدرت و شدت بیشتری به تقابل با ایالات‌متحده آمریکا ادامه دهد. نباید فراموش کرد در کنار این سه بازیگر، نمی‌توان نقش سنتی دو کشور کوبا و نیکاراگوئه را نیز در مقابله باسیاست‌های واشنگتن در آمریکای مرکزی و جنوبی را نادیده گرفت.
ترامپ باید بپذیرد که قمار سیاسی وی در آمریکای لاتین با شکست مواجه شده است. بدون شک ترامپ در محافل امنیتی خصوصی آمریکا و در دیدار با مقامات تصمیم گیر و مسوول سازمان سیا در امور آمریکای لاتین، استیصال خود در مواجهه با موج ضدآمریکایی شکل‌گرفته در آمریکای مرکزی و جنوبی را به صورتی آشکار بیان خواهد کرد.

سعید صابریان

جام‌جم