رشد 50 درصدی تولیدکنندگان نانو

دوازدهمین نمایشگاه فناوری نانو با حضور 125 شرکت فناور، 67 آزمایشگاه و مراکز و نهادهای ترویجی و گروه‌های اقتصادی و تجاری از شش کشور آسیایی و آفریقایی با افزایش مساحت دو برابری نسبت به سال گذشته در چهار روز به ارائه آخرین دستاوردهای تحقیقات و تجاری فناوران ایرانی پرداخت. دکتر سعید سرکار، دبیر ستاد توسعه فناوری نانو در گفت‌وگو با جام‌جم ضمن اشاره به افزایش استقبال فناوران حوزه نانو از نمایشگاه امسال بیان کرد: هر سال بیش از سال‌های پیش نمایشگاه نانو به سمت صنعتی شدن و ارائه محصولات تجاری می‌رود. امسال نیز تعداد شرکت‌های تولیدی نسبت به سال گذشته افزایش 50 درصدی داشت. به همین دلیل فضای نمایشگاه را به دو سالن ارتقا دادیم.
وی می‌افزاید: طی چند دهه فعالیت ستاد نانو فناوری توانسته‌ایم این فناوری پیشرو را به شرکت‌ها و صنایع بزرگ معرفی کنیم و پس از سال‌ها تلاش امروز شاهد استقبال صنایع از این فناوری برای افزایش کیفیت و ارتقای بازده محصولاتشان هستیم.
دبیر ستاد توسعه فناوری نانو با اشاره به اهمیت سهم محصولات نانو در سبد صادراتی کشور تصریح می‌کند: تمرکز ستاد نانو در سند ده ساله دوم بر صنعتی‌سازی و تجاری‌سازی با توجه ویژه به توسعه صادرات است و برای دستیابی به این مهم و افزایش تولید محصولات نانو در تلاش هستیم. در کنار برگزاری نمایشگاه بین‌المللی که فرصت خوبی برای برقراری ارتباط میان پژوهشگران و صنعتگران داخلی و خارجی است، با فراهم کردن امکان شرکت در نمایشگاه و رویدادهای خارجی و همچنین با ایجاد دفاتر همکاری در سایر کشورها به دنبال افزایش صادرات این محصولات با کیفیت و ارزآوری برای کشور هستیم.
در نمایشگاه امسال مانند سال‌های گذشته در کنار غرفه‌های شرکت‌های تجاری، چند بخش ترویجی برای برقراری حلقه ارتباطی میان صنعت و فناوری به منظور جذب سرمایه‌گذار برای محصولات نانو و همچنین فراخوان همکاری برای حل مشکلات موجود در صنایع مختلف فراهم شده بود. اختصاص فضای مناسب برای برگزاری جلسات اولیه میان فناوران و مشتریان بالقوه نیز به اتصال هرچه بهتر این دو گروه در روزهای برگزاری نمایشگاه کمک کرد.
بازدیدهای گروهی دانش‌آموزان و دانشجویان، برگزاری جلسات آموزشی و کارگاه‌ها در کنار غرفه دستاوردهای این نوجوانان و جوانان پرانگیزه از دیگر بخش‌های پر رونق نمایشگاه امسال بود. در کنار محل برگزاری رویدادهای مختلف و فضاهای نمایشی دسته‌بندی شده، تابلوهای نظرسنجی برای بازدیدکنندگان نیز قرار داشت که نتیجه نهایی آنها در روز پایانی نمایشگاه می‌تواند کلید روشنگری برای بهبود کیفیت نمایشگاه در دوره‌های بعدی باشد. همچنین در نمایشگاه شش قرارداد مهم میان فناوران و صنعتگران بزرگ در حوزه‌های مختلف کاربری نانو مانند تولید پوشش‌های آنتی‌باکتریال، ظروف مقاوم به ضربه و دستکش‌های آنتی‌باکتریال منعقد شد.

خشت خام هم مقاوم می‌شود!

امیرحسین روحانی، مدیر اجرایی پروژه سنگ- آجر از شهرک علم‌وتحقیقات اصفهان، از فناوران جوانی است که آجرهای نوآورانه‌ای را که نیاز به پخت در کوره نداشته، اما مقاومت بسیار زیادی نسبت به آجرهای رایج دارد در غرفه نانومَچ که در آن فناوران مبتکر با ارائه نمونه اولیه محصولاتشان به‌دنبال جذب سرمایه‌گذار هستند، به نمایش گذاشته است.این محقق حوزه نانو درخصوص ویژگی‌های منحصربه‌فرد سنگ - آجر به جام‌جم می‌گوید: برای تولید این آجرها از گِل‌سنگ که از ضایعات سنگبری‌هاست و سالانه به میزان پنج تن در کشور دورریز می‌شود، استفاده شده است. برای تولید این آجرها از قالب‌های پِرسی استفاده می‌شود، به همین جهت نیازی به پخت در کوره‌های حرارتی ندارد. در نتیجه فرآیند تولید ساده‌تر و بدون آلودگی هوا خواهد بود.» روحانی می‌افزاید: «شکل ساختاری قفل‌شونده این آجرها در یکدیگر به میزان مصالح کمتری برای دیوارچینی نیاز خواهد بود و از سوی دیگر مقاومت ساختمان را در برابر زلزله افزایش خواهد داد. با استفاده از این آجرها علاوه بر سهولت و تسریع روند دیوارچینی به‌دلیل ظاهر زیبا، نیازی به نماسازی در ساختمان نخواهد بود.» از دیگر ویژگی‌های این آجرهای حاوی نانوذرات، آبگریز بودن آنهاست که امکان نفوذ رطوبت را کاهش می‌دهد. این فناوری برای تولید آجر با ابعاد و اشکال مختلف قابل استفاده است.تاکنون چند سرمایه‌گذار نسبت به این طرح ابراز علاقه‌مندی کرده‌اند و گفت‌وگوهای اولیه میان آنها و مدیر طرح شکل گرفته است.

فرآیند تصعید در خدمت صنعت چاپ

سحر فروغی‌راد، دانشجوی دکترای پلیمر دانشگاه صنعتی امیرکبیر به نمایندگی از گروه تحقیقاتی در مرکز رشد این دانشگاه، از دیگر فناوران حاضر در غرفه نانومچ است. این گروه تحقیقاتی برای اولین‌بار در ایران موفق به تولید نوعی جوهر چاپ به نام جوهر چاپ تصعیدی شده‌اند. فروغی‌راد در مورد ویژگی جوهرهای تصعیدی توضیح می‌دهد: «در روش چاپ با جوهرهای تصعیدی پس از انجام چاپ اولیه با چاپگرهای جوهرافشان، نانوذرات جوهر با اعمال حرارت و فشار درون الیاف پارچه یا سطح مورد نظر تثبیت می‌شود. این روش چاپ صنعتی از روش‌های رایج در چند سال اخیر به‌شمار می‌رود که کاربرد گسترده‌ای در صنعت دارد اما تاکنون تمام جوهرهای مورد نیاز برای انجام این روش از خارج از کشور تأمین می‌شد.» وی درخصوص ویژگی‌های این جوهر به جام‌جم می‌گوید: «این محصول دارای گواهینامه‌های مورد نیاز از جمله گواهی نانومقیاس است و امکان استفاده از آن در تمام چاپگرهای جوهرافشان صنعتی که از جوهرهای خارجی استفاده می‌کنند، وجود دارد. قیمت تمام شده این جوهر حداقل نصف قیمت محصول جوهرهای خارجی است. این جوهر آزمون‌های مربوط به ثبات سایشی، نوری و شست‌وشو را با موفقیت و با درجه عالی گذرانده است؛ همچنین عمق رنگ مشکی بالا و وضوح و کیفیت تصویر بسیار خوب از دیگر ویژگی‌های این جوهر تصعیدی است.»

خانه نانویی

غرفه خانه نانویی از دیگر غرفه‌های کاربردی نمایشگاه است که با هدف گردآوری محصولات نانو در حوزه ساختمان‌سازی و عمران ایجاد شده است. محمد یوسفی، مدیر حوزه عمران ستاد ویژه توسعه نانو در گفت‌وگو با جام‌جم از هدف شکل‌گیری این غرفه به عنوان یکی از غرفه‌های ثابت نمایشگاه نانو می‌گوید: «از آنجایی که محصولات متعددی بر مبنای نانوذرات در حوزه ساختمان‌سازی و مصارف خانگی و عمران شکل گرفته‌اند، تصمیم گرفتیم با ایجاد غرفه‌ای تمام این محصولات را در کنار هم بیاوریم تا مخاطبان نیز راحت‌تر با این محصولات آشنا شوند. در نمایشگاه امسال نیز در حوزه‌های مختلف سازه‌های بتن سبک و سیمان، پوشش‌های ضدحریق سازه‌های فلزی، چسب‌های مقاوم نمای ساختمان، شیشه، رنگ و رزین مقاوم، لوله و اتصالات ضدخوردگی و عایق صدا، کفپوش‌ها و دیوارپوش‌های عایق حرارت و صوت، کاشی و سرامیک ضد لک و ضد لیزخوردگی و همچنین پوشش‌های تزئینی، شیرآلات و سرویس‌های بهداشتی با پوشش‌های ضدمیکروبی از دیگر محصولاتی هستند که در نمایشگاه امسال رونمایی شده‌اند.»
یوسفی با اشاره به ویژگی‌های منحصر به فرد برخی از این محصولات به‌ویژه سازه‌های بتنی سبک می‌افزاید: «در حال حاضر شرکت تولیدکننده این محصول با حمایت‌های انجام شده موفق به اجرای پروژه بزرگی در مالزی شده است. بسیاری از این محصولات ظرفیت صادرات بالایی دارند اما هنوز ساختمان‌سازان داخلی برای استفاده از آنها مقاومت‌های زیادی دارند. امیدواریم با پیگیری‌هایی که در حال انجام است بتوانیم با ایجاد اصلاحاتی در آیین‌نامه‌های ساختمانی، ساختمان‌های ایمن و مقاوم‌تری را با ورود محصولات نانو در کشور شاهد باشیم.» وی در ادامه در خصوص نحوه شناسایی محصولات معتبر نانو برای مصرف‌کنندگان تصریح می‌کند: «محصولات مورد تأیید ستاد ویژه توسعه فناوری نانو در وبگاه nanoproduct.ir قرار گرفته‌اند. همچنین ستاد نانو پیگیر ایجاد نشان ویژه‌ای به نام نانونماد است که مشتریان با دیدن آن بتوانند از صحت ادعای تولیدکننده در خصوص نانویی بودن محصول اطمینان حاصل کنند.»

دست یاری فناوران به صنعت

از دیگر غرفه‌های ترویجی در نمایشگاه نانو که در سال‌های اخیر توانسته به اتصال هرچه بهتر فناوران و صنعت کمک کند، غرفه چالش‌های فناوری است. پیمان آقاسی‌لو، مدیر فنی این رویداد فناورانه که تقاضاهای صنعت را در قالب چالش‌هایی به فناوران حوزه نانو اعلام می‌کند از ویژگی این رویداد فناورانه می‌گوید: «در رویداد چالش‌های فناوری پس از اعلام نیاز صنایع مختلف فراخوانی به فناوران اعلام می‌شود تا افراد توانمندی که ایده‌های خوبی برای حل مشکل دارند، طرح‌های خود را ارائه نمایند. پس از انتخاب طرح‌های برتر، صنعت تقاضادهنده و ستاد نانو از گروه‌های فناور تا رسیدن به تولید محصول اولیه حمایت مالی و آموزشی خواهند کرد. در نهایت نمونه برگزیده که ویژگی‌های کیفی و تجاری بالاتری دارد برای همکاری با صنعت معرفی خواهد شد.»
آقاسی‌لو در خصوص محصولات رونمایی شده این چالش در نمایشگاه امسال می‌افزاید: «امسال سه محصول در این غرفه رونمایی شده‌اند. محصول اول زخم‌پوش طبیعی برای درمان زخم‌های دیابتی است که از نوعی سلولز باکتریایی تولید شده و روش تولید ساده و هزینه تمام شده بسیار پایینی دارد و در مدت دو تا سه هفته زخم‌های دیابتی را به صورت کامل بهبود می‌دهد.» وی در مورد محصول دیگر رونمایی شده توضیح می‌دهد: «محصول دیگر سری مورد نیاز برای میکروسکوپ‌های الکترونی است که با توجه به وضع تحریم‌ها وارداتش با مشکلات زیادی روبه‌رو شده بود. این محصول به صورت اولیه در نمایشگاه سال گذشته رونمایی شده بود اما امسال به شکل نهایی توسعه پیدا کرده است. فناوران تولیدکننده این محصول امسال به یکی از شرکت‌های تجاری نمایشگاه تبدیل شده‌اند که علاوه بر این محصول محصولات دیگری را نیز به نمایش گذاشته‌اند.»
آزمون سریع خانگی بررسی نفروپاتی دیابتی محصول دیگر رونمایی شده در غرفه چالش‌های فناوری بود. آقاسی‌لو در مورد ویژگی‌های این محصول به جام‌جم می‌گوید: «یکی از مشکلات عمده و پیشرونده در بیماران دیابتی دفع پروتئین از کلیه و به دنبال آن نارسایی و از کارافتادگی کلیه است. متأسفانه تشخیص این مشکل تا زمانی که بیماری به مراحل پیشرفته نرسیده باشد با روش‌های آزمایشی فعلی امکان‌پذیر نیست. به همین جهت گروهی تحقیقاتی نوعی آزمون سریع مشابه آزمون‌های سریع بارداری تولید کرده‌اند که قادر به شناسایی فاکتورهای نشان‌دهنده این اختلال در مراحل ابتدایی در مقیاس نانوگرم با هزینه‌ای در حدود 30هزار تومان است. به همین جهت امکان درمان و جلوگیری از پیشروی نارسایی کلیه امکان‌پذیر خواهد بود.»
مدیر فنی رویداد چالش فناورانه در ادامه صحبت‌هایش به دو فناوری دیگری که امسال برای آنها از سوی صنعت اعلام نیاز شده اشاره کرده و می‌افزاید: «در حال حاضر فراخوان دو چالش تولید لباس هوشمند مبتنی بر چاپ الکترونیک و توسعه کاربرد فناوری پلاسمای سرد در جریان است.»

عسل اخویان طهرانی

دانش