گام‌های برجامی ایران در صورت انجام تعهدات اروپا قابل برگشت است

به گزارش جام جم آنلاین از باشگاه خبرنگاران جوان، علی اکبر صالحی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان که برای شرکت در شصت و سومین کنفرانس عمومی آژانس بین المللی انرژی اتمی به وین سفر کرده است، با حضور در این نشست و ارائه سخنرانی، ضمن تاکید بر نقش مهم انرژی هسته‌ای در چرخه‌های مختلف زندگی، و دستاورد‌های جمهوری اسلامی در این حوزه و همچنین انتقاد از عدم اجرای تعهدات طرف‌های باقی مانده در برجام، نسبت به یکجانبه گرایی و اقدامات مخرب آمریکا در ضربه به چندجانبه گرایی و دستاورد‌های مهم دیپلماسی در چند دهه گذشته هشدار داد.

صالحی در ابتدای سخنرانی خود با تاکید بر اینکه در این برهه زمانی حساس برای موضوع چندجانبه گرایی، نشست جاری کنفرانس عمومی فرصتی منحصر به فرد جهت بررسی چالش‌ها و تعیین جایگاه اعضاء برای رسیدگی به این چالش‌ها است، به تشریح دیدگاه ملی کشورمان در این خصوص پرداخت و اظهار داشت: «جمهوری اسلامی ایران اهداف منطقی را برای گسترش برنامه صلح آمیز هسته‌ای خود و استفاده از فناوری هسته‌ای در حوزه تولید انرژی، بهداشت، و کشاورزی در پیش گرفته و پیشرفت‌ها و موفقیت‌های معقولانه‌ای را در این خصوص به دست آورده است. جمهوری اسلامی، همچنین بر مبنای ظرفیت‌های گسترده خود، به ویژه دانشمندان جوان و بسیار با استعدادش، از تعامل با شرکای علاقه‌مند به فناوری استقبال می‌کند».

رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه به موضوع ایمنی هسته‌ ای پرداخت و گفت: ایمنی هسته ای، همواره یکی از مهمترین اولویت‌های ما بوده و او با اشاره به اینکه سال گذشته، تیم بررسی ایمنی عملیاتی آژانس، طی ماموریتی یک بررسی دقیق را از نیروگاه اتمی بوشهر به همراه یک جمع‌بندی قابل قبول انجام داد، افزود: جمهوری اسلامی ایران معتقد است که مسئولیت ایمنی و امنیت هسته ای، به طور کامل با دولت‌ها بوده و تدابیر و ابتکاراتی که با هدف تقویت آن‌ها انجام می‌گردد، نبایستی به عنوان بهانه و یا اهرمی برای نقض، انکار و یا محدود کردن حقوق غیرقابل تغییر کشور‌های در حال توسعه برای تحقیق، تولید و استفاده از انرژی هسته‌ای جهت اهداف صلح آمیز بدون تبعیض، قرار گیرد.

او اشاره به پیشرفت‌ها و دستاورد‌های کشورمان در بحث ایمنی هسته ای، اظهار داشت: «ایران، پیشرفت‌هایی را در تاسیس یک مرکز ایمنی هسته‌ای به عنوان سازمان پشتیبانی فنی نهاد نظام ایمنی خود به دست آورده که با فناوری‌ها و دستگاه‌های مدرن از طریق همکاری با اتحادیه اروپا تجهیز خواهد شد. همچنین، ایران از نزدیک در حال بررسی و نظارت بر تحولات در حوزه کنوانیسون‌های هسته‌ای است و مجلس ما اخیرا لایحه الحاق به کنوانسیون مشترک در مورد ایمنی مدیریت سوخت‌های هسته‌ای مصرف شده و ایمنی مدیریت پسماند‌های رادیو اکتیو را تصویب نموده که به محض تائید نهایی، به سرانجام خواهد رسید».

صالحی با تاکیر بر همکاری‌های منطقه‌ای در حوزه ایمنی هسته‌ای تصریح شد: «ایران تاکید ویژه‌ای در ایجاد شبکه‌های منطقه‌ای مربوط به افزایش ایمنی هسته‌ای و رسیدگی به وضعیت‌های اضطراری دارد، و بواسطه تجربیات، دانش، و ظرفیت‌های گسترده، آمادگی خود را برای همکاری مشترک با همه کشور‌های منطقه اعلام می‌کند. جمهوری اسلامی ایران مصمم است تا امنیت مطلوب را برای مواد و تاسیسات هسته‌ای خود فراهم کرده و اخیرا میزبان یک "کارگاه منطقه‌ای در مورد معرفی معماری تشخیص امنیت هسته ای"، در همکاری با آژانس بین المللی انرژی اتمی در جولای ۲۰۱۹ بوده است».

معاون رئیس جمهور در بخش دیگری از بیانیه خود، به موضوع برجام پرداخت و گفت: «یک اتفاق نظر وسیع میان تمامی دولت‌های عضو وجود دارد و آن این است که برجام، یک نقطه عطف حقیقی در تاریخ چندجانبه گرایی و به عنوان یک دستاورد بین المللی مهم است».

او همچنین افزود: «ایران برخی محدودیت‌های موقت را بر روی برنامه هسته‌ای خود قبول کرد و سطح بی سابقه‌ای از نظارت و دسترسی را برای آژانس در زمینه تعهدات جدید ذیل پروتکل الحاقی و برجام در برابر برداشتن تحریم‌های مرتبط هسته‌ای ارائه کرده است. در همین رابطه، قابل ذکر است که ایران با داشتن تنها ۳ درصد تاسیسات هسته‌ای جهان، تقریبا حدود ۲۰ درصد از تمامی دسترسی‌ها را برای آژانس فراهم نموده است».

رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه با تاکید بر اینکه ایران همواره این نکته را شفاف بیان کرده است که اکتساب، تولید، ذخیره، و استفاده از سلاح‌های کشتار جمعی نه ذیل اصول دینی ما مشروعیت دارد و نه در دکترین دفاعی ایران تعریف شده است، افزود: «در میان چنین رکورد بی سابقه‌ای از راستی آزمایی و شفافیت در تاریخ آژانس و موضع اصولی ایران در مورد سلاح‌های هسته ای، توافق هسته‌ای از سوی دولت ایالات متحده آمریکا بدترین توافق تاریخ آن کشور خوانده شده است. او همچنین خاطرنشان کرد که ایالات متحده آمریکا تمامی انواع سلاح‌های کشتار جمعی، شامل سلاح‌های هسته‌ای را توسعه و حتی از آن علیه دیگران استفاده نموده، و در بازبینی موقعیت هسته ای خود نیز دیگران را تهدید به استفاده از سلاح‌های اتمی می‌کنند».

صالحی همچنین با ذکر اینکه برجام به عنوان یک دستاورد بارز از سال‌ها تلاش دیپلماتیک مورد ستایش واقع شده است، اضافه کرد: «با این حال، دولت‌های مربوطه به غیر از ابراز تاسف از نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل توسط عضو آمریکا، کار دیگری انجام نداده اند. لذا، خروجی این توافق برای ایران هم اکنون تبدیل به تحریم‌های غیرقانونی و غیر انسانی علیه تجارت، اقتصاد، و سرمایه گذاری خارجی در تضاد آشکار با مقررات برجام و قطعنامه شورای امنیت شده است و متاسفانه این تحریم‌ها بر روی بخش‌هایی مانند غذا، دارو، محصولات رادیو دارویی، و حتی نهاد نظام ایمنی هسته‌ای ایران نیز اثر گذاشته است».

او ضمن تاکید بر اینکه برجام یک توافقنامه چندجانبه است که در برگیرنده حقوق و مسئولیت‌هایی برای همه طرفین هست، اظهار داشت: «بنابراین، اجرای چنین توافقی توسط فقط یک عضو آن، نه یک انتظار مشروع، و نه یک امکان عملی است».

صالحی در ادامه خطاب به اعضای حاضر در جلسه، گفت: «اجازه بدهید از شما یک سوال بپرسم، و آن این که با چنین همکاری گسترده ایران با آژانس، که فراتر از تعهدات استاندارد ذیل موافقت نامه جامع پادمان، است و اجرای کامل تعهداتمان ذیل توافق هسته‌ای بدون بدست آوردن مزایای آن، عکس العمل ما بایست چه می‌بود؟ آیا هنوز هم منصفانه است که ایران به اجرای یکجانبه این توافق ادامه دهد؟ با این حال و بعد از خروج یکجانبه آمریکا از برجام، ایران برای بیش از یکسال از خود صبر استراتژیک نشان داد تا به باقیمانده اعضای برجام اجازه دهد که اثرات این خروج را جبران کنند».

رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان با اشاره به همه تلاش‌هایی که تاکنون از سوی برخی کشور‌ها با هدف حفظ برجام صورت گرفته و ضمن احترام به آنها، افزود: «متاسفانه ما کماکان دور از تحقق اهداف پایه‌ای این توافق و تحقق خواسته‌های مشروع ایران هستیم. از این رو، هیچ گزینه دیگری برای ایران به غیر از توسل به مقررات مربوطه ذیل برجام برای توقف بخشی از تعهداتش با هدف ایجاد پنجره جدیدی در دیپلماسی برای حفظ این توافق باقی نماند. باید ذکر شود که توقف جزئی تعهدات ایران در صورت اجرای موثر و کامل برجام توسط اعضای باقیمانده در این توافق، قابل برگشت است».

او در ادامه خاطرنشان کرد که حفظ برجام، مسئولیت مشترک همه اعضای جامعه بین المللی بوده و ضمن هشدار در مورد اینکه اگر جامعه بین المللی در نجات فوری برجام کوتاهی کند، افزود: «در این صورت، چندجانبه گرایی کارایی خود را از دست خواهد داد، هرگونه حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات به چالش کشیده خواهد شد، و در نهایت شرایط در راستای منافع جنگ طلبان خواهد بود».

معاون رئیس جمهور کشورمان در جمع بندی سخنرانی خود با اشاره به اینکه نقض قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل، که شامل اعمال تحریم‌های غیرقانونی یکجانبه و اعمال فراسرزمینی قوانین ملی به دیگر کشور‌ها توسط آمریکا است، در حال به خطر انداختن رویه‌های دیپلماسی ایجاد شده در دهه‌های گذشته است، افزود: «به منظور بازگرداندن نظم به وضعیت به هم ریخته کنونی که چندجانبه گرایی با آن مواجه است، تلاش‌های فردی و جمعی ما نه تنها بایستی معطوف به کسب دستاورد‌های جدید باشد، بلکه باید همچنین معطوف حفظ دستاور‌هایی باشد که در گذشته برای رسیدن به آن تلاش‌های سختی انجام شده است.

بدین منظور، رفتار مخرب ایالات متحده آمریکا و پیگیری تروریسم اقتصادی از سوی دولت این کشور علیه دیگر کشورها، بایستی از سوی جامعه بین المللی محکوم و رد شود».