خودرو منهای «امکانات»

وقتی زه پراید آپشن می‌شود
شرکت سایپا از چند سال قبل با حذف رادیو پخش از پراید، اعلام کرد اگر مشتریان بخواهند باید برای تحویل خودرو با رادیو پخش، پول جداگانه بپردازند. یک جعبه‌ابزار کوچک هم در صندوق‌عقب پراید شامل آچار چرخ و انبردست و یک پیچ‌گوشتی قرار داشت که این موارد هم چند سالی است حذف ‌شده است. در سال گذشته سایپا زه در پراید را هم حذف کرد و مشتریان برای نصب آن باید شخصا اقدام کنند. ناگفته نماند شرکت سایپا درگذشته خودروهای خود را همراه با یک قرآن کوچک و یک جعبه دستمال‌کاغذی با آرم سایپا تحویل می‌داد که این دو مورد هم ظاهرا جزو آپشن محسوب شده و حذف شدند!

تیبا، آهوی بی‌زرق‌وبرق
آهو به زیبایی معروف است و در لغتنامه دهخدا تیبا به معنای آهو است اما واقعا شکل ظاهری و امکانات این خودرو هیچ شباهتی با آهو ندارد. زمانی که تیبا در سال 87 با نام مینیاتور وارد بازار ایران شد قرار بود با آپشن‌های زیادی که در خود جای می‌دهد با قیمت زیر ده میلیون تومان به دست مردم برسد اما باوجود حذف برخی از این آپشن‌ها با قیمت بالاتری روانه بازار شد. آینه‌های جانبی برقی، شیشه‌بالابر برقی عقب، سیستم تهویه هوای خودکار و رینگ آلومینیومی از جمله امکاناتی است که جزو آپشن‌های این خودرو اعلام‌شده و برای هرکدام از این موارد باید پول جداگانه‌ای پرداخت شود. این در حالی است که مدل‌های چند سال قبل تیبا صندوقدار دارای آینه‌های جانبی برقی و شیشه‌بالابر برقی عقب بودند اما مدل‌های جدید آن فاقد این امکانات هستند. تیبا 2 یا تیبای هاچ‌بک هم تا سال قبل با رینگ آلومینیومی به مردم فروخته می‌شد اما امسال با رینگ فولادی عرضه می‌شود.

پژو 206 ساده‌تر شد
پژو ۲۰۶ صندوقدار که سال‌هاست تنها در تیپ V8 تولید می‌شود، چندی پیش سنسور پارک عقب خود را از دست داد و حالا می‌بینیم که در کلاس ۲۷۴۳۴ نیز بدون ترمز دیسکی عقب و با ترمز کاسه‌ای تولید می‌شود. پژو 206 هاچ‌بک هم اخیرا بدون سنسور دنده‌عقب فروخته می‌شود. در کلاس‌های 26030 و 26034 هم رادیو و پخش سی‌دی‌خوان ندارد.

آپشن‌های حذف‌شده پژو 207
خودروی پژو 207 سال 1388 در ایران تولید شد اما به دلیل تحریم‌های شورای امنیت در سال 90، شرکت پژو ایران را ترک کرد و این خودرو دیگر در کشور تولید نشد. با رفع تحریم‌ها در سال 94 شرکت ایران‌خودرو زیر نظر پژو دوباره برنامه تولید این خودرو را در ایران آغاز کرد و در سال 96 اولین سری خودروی207 با آپشن‌های جدید روانه بازار شد. آپشن‌ها شامل چراغ روز، مانیتور 7‌اینچی، کروزکنترل، رینگ آلومینیومی و سیستم ترمز ضد قفل بود اما از سال 98، کروز کنترل و رینگ آلومینیومی در اکثر کلاس‌های پژو‌207 حذف شد. همچنین در برخی کلاس‌های 207 به جای ترمز عقب دیسکی، ترمز عقب کاسه‌ای نصب شده است. در خودروهای تحویلی 207 مدل 98 به‌جای دکمه کروز کنترل یک قطعه پلاستیک چسبانده شده است.

رانا بدون ترمز دیسکی
آن‌طور که در وب‌سایت رسمی ایران‌خودرو اعلام‌شده است، از این پس رانا LX در کلاس ۶۱۰۱۳ تولید خواهد شد. این نمونه از رانا فاقد ترمز دیسکی عقب است و برای همین دیگر با ترمز کاسه‌ای ارائه می‌شود.
لازم به ذکر است ترمز دیسکی عقب دارای لنت ترمز معمولی مانند ترمز چرخ‌های جلو است و از همان روش چرخ‌های جلو بهره می‌برد و عملکرد بهتری نسبت به ترمز عقب کاسه‌ای دارد و معمولا برای مدل‌هایی از خودرو که دارای شتاب و قدرت بیشتر هستند استفاده می‌شود. این ترمز از نظر قدرت، مزیتی بر ترمز کاسه‌ای ندارد و بیشترین مزیت آن خنک‌کاری سریع و زمان عکس‌العمل کوتاه‌تر است.

دنا با قالپاق
دنا که پیش از این امکاناتی نظیر کروزکنترل و رینگ آلومینیومی خود را از دست داده بود، حال در کلاس‌های ۷۰۱۱۵، ۷۰۱۱۶، ۷۰۱۱۸ و ۷۰۱۱۹ بدون ترمز عقب دیسکی عرضه می‌شود و مانند سورن و سمند، با ترمز کاسه‌ای تولید خواهد شد. البته کلاس ۷۰۱۱۸ و ۷۰۱۱۹ دنا نسبت به نسخه ۷۰۱۱۵ و ۷۰۱۱۶ فول‌تر بوده و کروز کنترل نیز در آنها دیده می‌شود. همچنان کلاس‌های 70101-70112 ترمز عقب دیسکی خواهند داشت اما این کلاس‌ها فعلا تولید نمی‌شود. این خودرو اکنون با رینگ فولادی و قالپاق تحویل می‌شود.

غیرایمن شدن سمند ال.ایکس
سمند ال.ایکس که مدل دارای آپشن اولین خودروی ملی محسوب می‌شود، اکنون نسبت به سال‌های قبل آپشن‌های مختلفی را ندارد. ابتدا از چند سال قبل رینگ‌های آلومینیومی و سیستم سخنگوی هوشمند سمند ال.ایکس حذف شد. در سال جاری هم در مدل‌هایی که از سمند ال.ایکس (کلاس 29110 و 29116) تحویل مشتریان داده می‌شود سیستم هشداردهنده هوشمند مرکزی ورود غیرمجاز (آژیر) وجود ندارد.

سورن بدون رینگ اسپرت
یکی از ویژگی‌های سورن ای.ال.ایکس داشتن رینگ آلومینیومی 15 اینچ بود اما در ماه‌های اخیر این خودرو با رینگ فولادی عرضه‌شده است. دو نوع رینگ برای محصولات مختلف در نظر گرفته شده است: رینگ فولادی (به همراه قالپاق) و رینگ آلومینیومی (اسپرت). این دو نوع رینگ متناسب با تیپ و کلاس خودرو تعیین‌شده است و در صفحه معرفی محصولات شرکت قابل تشخیص است.

دنا پلاس دوباره دنا شد
با حذف آپشن‌های اصلی دنا پلاس، این خودرو که نسخه به‌روزتر دنا معمولی بود، تفاوتی با دنا معمولی ندارد. مهم‌ترین مزیت دنا پلاس نسبت به دنا معمولی، سانروف آن بود که در سال جاری این آپشن حذف‌شده است. همچنین تا پیش از این دنا پلاس با چهار عدد کیسه هوا (راننده و سرنشین جلو و جانبی) تولید می‌شد که اکنون کلاس‌های عرضه‌شده آن یعنی کلاس‌های 70309-70306 فقط دو عدد ایربگ (راننده و سرنشین جلو) دارند. آنتن سقفی کوسه‌ای (Shark fin) به همراه سیستم پشتیبانی از رهیاب و جا عینکی هم از دنا پلاس‌هایی که اخیرا ایران‌خودرو می‌فروشد، حذف‌شده است.

عقب‌نشینی
پژو پارس ال.ایکس
پژو پارس ال.ایکس در سال‌های اخیر همواره با ترمزهای جلو و عقب دیسکی عرضه می‌شد اما ماه‌ها است دیگر این خودرو با ترمز عقب دیسکی تحویل مشتریان نمی‌شود کلاس‌های 28513 و 28515 و 28516 و 28517 ترمز عقب دیسکی دارند اما فعلا تولید نمی‌شوند و کلاس‌های 28518 و 28519 و 28521 که دارای ترمز عقب کاسه‌ای هستند، به مشتریان تحویل داده می‌شود. یکی دیگر از تفاوت‌های پژو پارس ال.ایکس با پژو پارس سال، در رینگ‌های آلومینیومی آن بود اما در ماه‌های گذشته این خودرو هم با رینگ فولادی به مردم تحویل داده شده است. طبق اعلام ایران‌خودرو رینگ آلومینیومی 15 اینچ در کلاس‌های 28516 و 28517 و 28518 و 28519 پژو پارس و رینگ فولادی در کلاس 28521 عرضه می‌شود.

تفاوت سراتوی ما و سراتوی خارجی‌ها!

خودروی سراتو به دلیل سابقه تولید یکی از مدل‌های آن در ایران از محصولات خارجی معروف در ایران است. خودروی سراتو با پلتفرم اولیه در سال 2008 (1387) وارد بازار جهانی شد. در سال 2010 این خودرو با شکلی که اکنون در ایران تولید می‌شود به بازار آمد و تقریبا هر سال ظاهر جدیدی داشت.
در سال 2011 ظاهر خودروی سراتو تغییر نکرد اما برخی آپشن‌ها روی آن نصب شد که یکی از این موارد بزرگ شدن مانیتور آن بود. در سال 2012 امنیت این خودرو بیشتر شده بود اما همچنان ظاهر قبلی خود را حفظ کرد. سال 2013 سیستم صوتی و سانروف چند حالته این خودرو تغییر کرد. در سال 2014 این خودرو با شکلی متفاوت به بازار آمد که نظر بسیاری از خودروسواران را جلب کرد. تفاوت این مدل با نمونه قبلی آن بسیار متفاوت بود. از سیستم طراحی بیرون گرفته تا طراحی داخل آن. در این مدل، اهرم دنده پشت فرمان تعبیه شده بود و سیستم ضبط و مانیتور و سانروف با تغییرات زیادی همراه بود. رینگ این مدل هم پهن‌تر و به‌روزتر از مدل‌های قبلی آن بود.
مدل 2015 سراتو توانست پنج ستاره ایمنی جهان را پاس کند و از نظر ظاهری تقریبا شبیه مدل 2014 بود؛ اما در برخی موارد سراتوی 2015 نظر مشتریان را جلب کرد. زمانی که دارنده خودرو با ریموت نزدیک خودرو می‌شد، چراغ‌های زیر آینه خودرو به صورت خودکار روشن می‌شدند. همچنین یک چراغ پشت دستگیره راننده تعبیه شده بود که به زیبایی این خودرو اضافه می‌کرد. در مدل 2016 سیستم تهویه مطبوع و مانیتور دوباره تغییر کرد که مورد توجه مشتریان قرار گرفت. مدل 2017 متقاضیان زیادی داشت. این خودرو با ظاهری جدید در بخش چراغ جلو و چراغ‌های روز که به کنار چراغ منتقل شده بودند و چراغ عقب که دو خط موازی را تشکیل می‌دادند به بازار آمد. در سال 2018 دوباره چراغ عقب آن تغییر کرد و سیستم چراغ مه‌شکن جلو و عقب تقویت شده بود اما تا اینجای کار خبری از افزایش قیمت نبود.
اما در مورد سراتوی تولیدی در ایران امکاناتی نظیر سانروف، ایربگ‌های جانبی، آینه‌های برقی تاشو، سیستم کنترل کشش و پایداری موسوم به ESP، استارت دکمه‌ای، سنسور دنده‌عقب و گرم‌کن صندلی‌ها که حتی در نسخه دوم اصلی نیز وجود دارند، از این خودرو حذف‌شده‌اند. در حالی که بیشتر این امکانات در سراتو ۲۰۱۷ نسل سوم و حتی اغلب خودروهای چینی که حسابی بازار رقابت را در دست دارند نیز دیده می‌شوند. تقریبا هیچ خودروساز خارجی نیست که به بهانه کاهش قیمت از امکانات و تجهیزات ایمنی محصولات خود بکاهد. جالب است که سایپا با کم کردن دو کیسه هوای جانبی تنها دو ایربگ را برای سرنشینان جلو در نظر گرفته است. افزون بر این، سیستم کنترل کشش و پایداری موسوم به ESP که در کنترل و حفظ ثبات خودرو در زمان پیچیدن و افزایش ایمنی و فرمان‌دهی نقش مهمی دارد نیز از سراتو سایپا ناپدید شده‌اند و طراحان این شرکت تنها به امکاناتی نظیر سیستم ترمز ضدقفل ABS و سیستم توزیع الکترونیکی نیروی ترمز EBD بسنده کرده‌اند. برای تعجب بیشتر تنها کافی است نگاهی به کابین سراتو سایپا و سراتو ۲۰۱۷ نسل سوم بیندازید. در سراتو سایپا خبری از آن طراحی دوست‌داشتنی و منسجم سراتو نسل سوم با صندلی راحت، فرمان و دنده‌ای خوش‌دست و دکمه‌ها و کنترلرهای با موقعیت مناسب نیست. آنچه در اتاقک سراتو سایپا مشاهده خواهید کرد یک خودرو با صندلی‌های روکش پارچه و داشبوردی ساخته شده از پلاستیک خشک با طراحی ناشیانه دو رنگ و ساده است که فضای خالی میانه آن و فرم یکنواخت دکمه‌ها شما را به یاد خودروهای زیر صد میلیون می‌اندازد! این سادگی و بی‌روحی هنگامی که به فرمان این خودرو نگاهی بیندازید بیشتر هم می‌شود. جالب‌تر این‌که حتی در نسخه آپشنال این خودرو نیز خبری از نمایشگر لمسی و روکش چرمی صندلی‌ها نیست.

محمد حسین علی‌اکبری

گروه اقتصاد