جراحی تومور مغزی در وضعیت بیدار

در شاهنامه فردوسی نیز تولد رستم با بیهوش کردن مادرش- رودابه- و سپس انجام جراحی‌ای که بعدا «سزارین» نامیده شد اتفاق می‌افتد. با ورود داروهای مدرن بیهوشی در قرن اخیر، امکان تنظیم عمق بیهوشی و کنترل دقیق زمانی آن و همین‌طور امکان بی‌حسی نخاعی برای برخی عمل‌های جراحی بدون بیهوشی کامل نیز فراهم شده است.
داروهای بیهوشی سبب کاهش فعالیت مغزی و مهار انتقال و درک حس درد در مغز می‌شوند. اما اگر نیازمند به فعالیت خود مغز حین جراحی باشیم طبیعتا تناقضی به‌وجود خواهد آمد.
نگران از دست دادن تکلم نباشید
برخی تومورها یا ضایعات عروقی در مغز هستند که در منطقه تکلم واقع شده‌اند و جراحی آنها با خطر آسیب تکلم همراه است.
برای افزایش ضریب اطمینان از بروز نیافتن اختلال تکلم در جراحی این تومورها لازم است در زمان جراحی، بیمار هوشیار بوده و عملکرد تکلم وی کنترل دقیق شود. این عمل جراحی در دهه‌های اخیر در دنیا روی بسیاری بیماران انجام شده و در سال‌های اخیر در مراکز محدودی در ایران هم صورت می‌پذیرد.
در این عمل، بیمار را در وضعیت راحتی روی تخت جراحی خوابانده و از داروهای تزریقی موضعی برای بی‌حس کردن پوست سر استفاده می‌شود. سپس داروهای بیهوشی خاصی توسط متخصص بیهوشی متبحر در این نوع جراحی‌ها برای کاهش و توقف انتقال حس درد به مغز به‌کار می‌رو‌د تا بیمار طی جراحی دردی را حس نکند.
عمل جراحی با برش پوستی و بازکردن جمجمه آغاز می‌شود. سپس با تحریک الکتریکی نقاط مختلف اطراف ضایعه، منطقه حساس تکلم
در مغز با مکالمه همزمان با بیمار توسط متخصص نورولوژیست یا نوروفیزیولوژیست شناسایی می‌شو‌د تا در زمان خارج کردن توده، از آسیب به این مناطق پرهیز شده و تا پایان جراحی از حفظ عملکرد تکلم بیمار اطمینان حاصل شود.
با این روش، اضطراب و نگرانی بیمار از بیدار شدن در ریکاوری اتاق عمل در شرایطی که قادر به صحبت نباشد از ذهن او خارج خواهد شد.

دکتر علیرضا طبیب خویی

جراح مغز ‌و ‌اعصاب