گودزیلای انحصارطلبی در سینما

سینماتیکت که سالانه 4 درصد فروش سینمای ایران را دریافت می‌کند و نفس وجودی آن هم به دلیل فیلم‌های اکران شده است بخشی از نام و اعتبار کنونی‌اش به خاطر فعالیت سینماست. اما ظاهرا آن اظهارنظری که مدیر این سایت مدتی قبل داشت و اشاره کرد که سینماتیکت دیگر تنها به بلیت فروشی منحصر نخواهد بود و قصد ورود به عرصه‌های سینماداری و سالن‌داری را دارد، حالا پررنگ‌تر شده و این استارت‌آپ می‌خواهد به شکل گسترده‌تری در سینمای ایران عرض‌اندام کند.
در چنین شرایطی کانون پخش‌کنندگان و رئیس آن علی سرتیپی، جلوی این سهم‌خواهی ایستاده و ظاهرا می‌خواهد با آن مقابله کند. وضعیتی که آدم را بدجور یاد نبردهای گودزیلا می‌اندازد؛ اگر از تماشاگران سری فیلم‌های هیولای مشهور ژاپنی بودید، حتما فیلم‌هایی چون گودزیلا علیه ماترا، گودزیلا علیه مگالون، گودزیلا علیه گیگان، گودزیلا علیه گیدورا و ... را به یاد دارید که چطور عظیم الجثه‌ها به جان هم می‌افتادند. حالا افراد ذی‌نفوذ و سرمایه‌دار سینما در نبردی سینمایی مقابل هم ایستاده‌اند و برای هم شاخ و شانه می‌کشند.
در بررسی‌های به‌عمل آمده کاشف به‌عمل آمد که بحث اینجا ظاهرا فقط سینماتیکت نبوده و پای نام‌های دیگری چون فیلیمو و آپارات را به می‌توان میان کشید و این‌که همه آنها زیرنظر شرکت صباایده و تحت یک مدیریت هستند؛ زیروبم همه اینها در گزارش مفصل و مبسوط صفحه 9 آمده که می‌توانید دو صفحه به عقب برگردید و آن را بخوانید. عجالتا ما اینجا سراغ برخی پخش‌کننده‌ها و تهیه‌کننده‌ها رفتیم تا بدانیم حرف حساب یا ناحساب سینماتیک- که به شکلی انحصاری سامانه فروش مکانیزه و آنلاین بلیت سینما در ایران را در اختیار دارد-چیست.
قرار به کمک و یاری بود
داریوش باباییان، تهیه‌کننده و پخش‌کننده سینما درباره این موضوع به جام‌جم گفت: سینماتیکت سال 90 به یاری سینما آمد و روال خرید بلیت برای مخاطبان را راحت کرد. برای این کار هم کارمزدی تعیین شد و طبیعی هم است برای زحمتی که می‌کشد، این کارمزد را درنظر بگیرند. به مرور زمان یک‌سری تبلیغات هم در این سایت برای فیلم‌های در حال اکران انجام شد. مردم دوست دارند تبلیغات فیلم‌ها را ببینند تا فیلم دلخواه خود را برای تماشا انتخاب کنند. این کار، وظیفه سینماتیکت است، چون با مخاطب ارتباط برقرار و برای عوامل سینما و صاحبان سینما بازاریابی می‌کند. اینها روی تبلیغات قیمتی گذاشتند، مثلا صد یا 200هزار تومان اما حالا این مبلغ را به 15 میلیون تومان رسانده‌اند.
مدیر شرکت شکوفا‌فیلم افزود: آیا سینماتیکت که متعلق به سینماست، اجازه دارد از فیلم یک تهیه‌کننده یا پخش‌کننده این مبلغ را بگیرد؟ ما جلساتی را با سینما‌تیکت گذاشتیم که به جمع‌بندی نرسیدیم. سینماتیکت الان به‌جز سینما، تبلیغات تئاتر و تبلیغات تجاری هم انجام می‌دهد که سودش را می‌برد و خیلی به نفعش است، نوش‌جانش. اما این اتفاق در کنار کالای ما سینماگران می‌افتد، از اسم این سامانه هم مشخص است: سینماتیکت و نگفتند تئاترتیکت یا میوه‌فروشی تیکت! فقط کالای ماست که سینماتیکت را به یک جایگاه بسیار ارزشمند رسانده و آن را تبدیل به برند کرده است. حالا وقتی می‌بینیم از خود ما هم می‌خواهد پول بگیرد، جای بحث دارد.
باباییان ادامه داد: شما فکر نکنید وقتی فیلمی 20 میلیارد می‌فروشد، وضع فروش همه فیلم‌های سینمای ایران همین است. در سال دو فیلم چنین فروشی می‌کند و فروش باقی فیلم‌ها پایین‌تر از این حرف‌هاست. فیلمی که صد میلیون تومان می‌فروشد و 40 میلیون دست تهیه‌کننده را می‌گیرد و متحمل ضرر و زیان شده، چرا باید پول تبلیغات در سینماتیکت دهد؟ این اتفاق باعث شد انجمن پخش‌کنندگان طی جلسه اخیر به دفاتر اعلام کنند که تبلیغات پولی به سینماتیکت ندهند. اگر به جمع‌بندی مناسبی با این سامانه نرسیم، خانه سینما برای خود یک سامانه تیکت جدید راه‌اندازی خواهد کرد.
این تهیه‌کننده و پخش‌کننده درباره این‌که چرا خانه‌سینما در سال‌های قبل اقدام به این کار نکرده بود هم پاسخ داد: در اساسنامه خانه سینما، بندی وجود دارد که باید ملغی شود. این بند اجازه نمی‌دهد که خود خانه سینما این مسؤولیت را به‌عهده بگیرد. این وضع باعث می‌شود شرکت‌های خارج از خانه سینما می‌روند و یک تیکت راه‌اندازی می‌کنند. نتیجه احداث یک سینماتیکت جدید است که باز هم به مشکل برمی‌خورد.
باباییان درباره شائبه این‌که ممکن است خود ارشاد و سازمان سینمایی و خانه سینما، در این وضعیت و انحصار سینماتیکت نقش و منفعت دارند که اقدامی انجام نمی‌دهند هم توضیح داد: این مساله خیلی روشن است و چیزی نیست که اینها بخواهند نفع ببرند، چون وضع بلیت‌فروشی و تعداد بلیت فروخته شده مشخص است و سینماتیکت همان درصدی که در قرارداد قید شده را می‌تواند دریافت کند.
این تهیه‌کننده و پخش‌کننده افزود: سینماتیکت باید به کمک سینما بیاید و کنار تهیه‌کننده‌ها و پخش‌کننده‌ها بایستد و تبلیغات خودش را روی کارهای تجاری متمرکز کند. ما هم بیشتر به آنها کمک می‌کنیم که عکس بازیگران و برندهای مختلف، آورده تبلیغات را برای آنها زیاد کند.
باباییان در پاسخ به این که آیا خود کانون پخش‌کنندگان نمی‌تواند، سامانه فروش بلیت را دراختیار بگیرد، گفت: می‌توان این کار را کرد، اما در آن صورت با سینمادار به مشکل می‌خوریم، اگر هم سینماداران این کار را انجام دهند، با پخش‌کنندگان به مشکل خواهند خورد. برای همین این سه چهار انجمن موافقت کردند که یک سامانه دیگری خارج از این مجموعه این کار را انجام دهد.
او در پایان اشاره کرد که اگر به جمع‌بندی مناسبی در این خصوص نرسند، ارشاد به ماجرا ورود می‌کند.
نقد واریز کنید!
سعید سعدی، تهیه‌کننده سینما درباره افزایش بالای تعرفه آگهی سینماتیکت به جام‌جم گفت: کار قبلی که ما با سینماتیکت داشتیم، مشکلی نداشت، اما اخیرا همکاران سینمایی گفتند که با مشکل افزایش تعرفه آگهی در این سایت مواجه‌ایم. به نظرم اختلاف با تعرفه قبلی زیاد است و مبلغی که سینماتیکت مدعی است هم باید به‌صورت نقد واریز شود. خیلی در جریان جزئیات قیمت نیستم، اما ظاهرا صحبت از 15میلیون تومان برای تعرفه آگهی است.
مدیر شرکت نسیم صبا درخصوص این‌که سامانه فروش باید در اختیار خانه سینما یا کانون پخش‌کنندگان باشد و نه انحصارا در اختیار یک سامانه دیگر، نیز توضیح داد: برای این‌که این قبیل مشکلات پیش نیاید و کنترل و نظارتی هم وجود داشته باشد، به نظرم باید دست خانه سینما یا کانون پخش‌کنندگان باشد. فکر کنم به دلیل اشراف این مجموعه‌ها به سینما، مدیریت این موضوع هم بیشتر باشد.
همراه با دلار!
سعید خانی، تهیه‌کننده سینما و پخش‌کننده فیلم درباره جزئیات افزایش تعرفه آگهی سینماتیکت به جام‌جم گفت: تعرفه آگهی این سامانه فروش مکانیزه بلیت سینما، بیش از سه برابر افزایش داشت، مثل افزایش قیمت دلار! قیمت بنر و اسلایدری که برای تبلیغ فیلم‌ها در این سامانه استفاده می‌شود، قبلا یک‌میلیون و 500هزارتومان بود، اما الان سینماتیکت درخواست دریافت پنج میلیون تومان را دارد. این ارزان‌ترین فضای گرافیکی و تبلیغاتی است که دراختیار صاحبان فیلم‌ها قرار می‌گیرد.
او ادامه داد: حرف اصلی انجمن صنفی این است که سینماتیکت با درصدی که از سینماداران کم می‌کند، درآمدزایی دارد و به‌طور طبیعی باید فضای خود را در اختیار فیلم‌ها قرار دهد و اساسا نباید پولی بگیرد. اگر هم قرار به دریافت پول است، نباید در این شرایط اقتصادی که سینما در بحران به سر می‌برد، تعرفه‌اش را بیش از سه برابر افزایش دهد. اساسا هرچیزی که انحصاری شود، خوب نیست و امیدواریم سینماتیکت هم با ما همکاری کند و درک درستی از شرایط فعلی سینما داشته باشد.

امید رحمانی
سینما