بارش‌های سیل‌آسا حیات را به دریاچه ارومیه و شوروشادی را به زندگی آذربایجانی‌ها باز گرداند

نیمه خوشایند سیلاب های اخیر

هرچند بارندگی‌های سیل‌آسای اخیر، صدمات و خسارات جانی و مالی فراوانی به برخی شهرها و روستاهای کشورمان وارد کرده، اما در عین حال باعث شده دریاچه ارومیه که نفس‌های آخر خود را می‌کشید، جانی دوباره بگیرد و شور و حالی بدمد در جان ساکنان مناطق و شهرهای اطرافش که بی رمقی و کم جانی دریاچه، آنها را هم بی رمق و غمگین و بی‌حال و حوصله کرده بود. تراز آبی دریاچه ارومیه از روزهای نخست امسال درحال افزایش است و با هر سانت افزایش، تصویری جدید از طراوت و شور و شوق و زندگی جایگزین تصاویر خاک گرفته و شوره زارهای گذشته دریاچه می‌شود؛ شوره‌زارهای رو به پیشرفتی که هر روز اشک و آه بیشتری از مردم منطقه می‌گرفت و امروز جایش را به آب و آبادانی و اشک شوق و گشت و گذار با قایق‌های گردشگری داده است که تا سواحل بندر شرفخانه هم پیش آمده است. آب دریاچه ارومیه تا جایی پیش آمده که گردشگرانی که تا همین چند وقت پیش، سواحل ترک خورده و خشک و قایق‌های به خشکی نشسته، منظر دیدشان بود و باید تا دوردست‌ها پیاده‌روی می‌کردند تا شاید قطره‌ای آب در دل کویر نمک مشاهده کنند، اکنون سواحل بنادری چون شرفخانه را پرآب می‌ببینند و امید به داشتن تالابی پرآب و اکوسیستم و طبیعتی جان یافته و منطقه گردشگری رونق گرفته، دوباره در دلشان جوانه زده است.
کد خبر: ۱۲۰۰۲۵۰

شور و شوق و شادی گردشگران نوروزی دریاچه و قایق سواری آنان، پس از سال‌ها خشکی و خلوت و سکوت تالاب، حالا تماشایی است و حال آدمی را خوب می کند . نوروز امسال آدمی را می‌برد به نوروز یکی دو دهه پیش، وقتی که دریاچه پر از قایق و گردشگر بود و مردمانی که خود را روی آب شناور کرده یا در لجن‌های اطراف دریاچه درحال لجن درمانی‌ بودند.
شیوا پاسباز یکی از گردشگرانی است که تعطیلات نوروز برای دیدن نگین آذربایجان، به دریاچه ارومیه سفر کرده بود. شیوا که خودش شاد است و از شادی مسافران و گردشگران به واسطه بالاآمدن آب دریاچه بیشتر به وجد آمده، به جام‌جم می‌گوید: مردمی را دیده که با تماشای بازگشت حیات به دریاچه، ناخودآگاه اشک شوق می‌ریختند و گویی شاهد زنده شدن معجزه‌آسای عزیز خود بوده‌اند.
وی که سال گذشته هم به همراه خانواده به قصد دریاچه ارومیه به آذربایجان سفر کرده، می‌گوید: تالاب بی‌جان و رمق سال گذشته کجا و این دریاچه پرآب و سرزنده و شاداب کجا؟!

بارش‌های خوب در کنار اجرای طرح‌های احیا
یوسف غفارزاده/ مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی
تراز آبی دریاچه ارومیه 46 سانتی متر افزایش یافته است. تراز آبی این دریاچه سال گذشته 74/1270 متر بود که این میزان تا 15 فروردین امسال به 1271متر
و 20 سانتی‌متر رسیده و نسبت به مهرماه 97 حدود 93 سانت بالاتر آمده است.
از سویی حجم آب دریاچه ارومیه از مرز سه میلیارد متر مکعب گذشته و براساس پیش‌بینی‌ سازمان هواشناسی، بارش‌ها در شمال غرب کشور در اردیبهشت‌ امسال بیشتر از حد نرمال خواهد بود و این امربه طور طبیعی تاثیر مناسبی در افزایش حجم آب دریاچه ارومیه و ذخایر سدهای آذربایجان‌شرقی خواهد داشت.
رهاسازی آب سد قلعه چای عجب‌شیر به سمت دریاچه ارومیه هم از پنجم فروردین آغاز شده و ده میلیون متر مکعب آب تعهد شده برای رهاسازی آب این سد انجام شد، اما به علت بارندگی‌های مناسب، این رهاسازی با ملاحظه وضعیت کشاورزان و توجه به این مهم که در فصل تابستان با کمبود آب مواجه نشوند، ادامه خواهد یافت. در مجموع نقش بارندگی‌های اخیر در احیای دریاچه ارومیه بسیار حیاتی و تاثیرگذار بوده، هرچند در کنار آن لایروبی‌های انجام شده در سال‌های گذشته و هدایت آب‌های سطحی به‌خصوص آجی چای به دریاچه ارومیه، نصب کنتورهای هوشمند آب برای چاه‌های کشاورزی، برخورد با صاحبان چاه‌های غیرمجاز، پر کردن و بستن چاه‌های غیرمجاز و تغییر الگوی کشت تاثیر زیادی در احیای مجدد آن داشته، چراکه اقدامات انجام شده باعث تسهیل ورود آب به دریاچه ارومیه شده است.

طرح‌های امیدوارانه تا پایان سال 1404
خلیل ساعی/ دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان‌شرقی
طبق شواهد موجود و پیش‌بینی‌های سال‌های اخیر، طرح احیای این دریاچه در سال‌های گذشته چندان موفقیت‌آمیز نبود، اما خوشبختانه با بارش‌های اخیر و اقدامات صورت گرفته در استان‌های مجاور دریاچه، اکنون شاهد احیای مجدد آن و رونق گرفتن گردشگری در بسترش هستیم.
لایروبی مسیل‌ها به طول حدود 130 کیلومتر در استان آذربایجان‌شرقی، رها سازی آب پشت سدها و هدایت آنها به دریاچه ارومیه - تغییر الگوی کشت و تبدیل کاشت پیاز به کلزا، فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی - انسداد رودهایی که مزارع اطراف دریاچه را سیراب می‌کرد از جمله اقدامات صورت گرفته در ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان‌شرقی است و امیدواریم با ادامه اجرای طرح‌ها و بارش‌ها تا پایان سال 1404 میزان آب دریاچه را از حدود سه میلیارد متر مکعب کنونی به حد ایده‌‌آل یعنی 5/14 میلیارد مترمکعب برسانیم.

دوباره دریاچه را گردشگرپذیر می‌کنیم
فرشاد رستمی/ معاون گردشگری میراث فرهنگی آذربایجان‌شرقی
اولویت میراث فرهنگی در بحث دریاچه ارومیه، معرفی و شناساندن مجدد این دریاچه به گردشگران و علاقه‌مندان است. هرچند کمتر کسی در کشور پیدا می‌شود که از وضعیت دریاچه ارومیه در شمال غرب این سرزمین بی‌خبر باشد، اما باتوجه به راکد ماندن و خشک شدن قسمت اعظم آن در چند سال اخیر، هدف عمده میراث فرهنگی و دیگر ارگان‌های مربوط احیای مجدد و معرفی بیشتر آن به‌عنوان یک جاذبه گردشگری به مردم است.
باتوجه به اهمیت دریاچه هم از بعد گردشگری سلامت و هم گردشگری تفریحی - آبی، میراث فرهنگی استان از سال‌ها پیش در بنادر مهم آن چون شرفخانه، رحمانلو و جزیره اسلامی اقدام به ایجاد مناطق و تاسیسات گردشگری مثل آلاچیق‌ها، سرویس‌های بهداشتی و ... کرده بود که در سال‌های گذشته و به‌خاطر خشکی دریاچه گاه بلااستفاده بود، اما به واسطه بارش‌های اخیر و نیز اقدامات صورت گرفته از سوی نهادهای عضو ستاد احیای دریاچه ارومیه سعی می‌کنیم در کنار زیرساخت‌های پیشین، خدمات و توجه به بهسازی و معرفی منطقه را استمرار بخشیم. در این راستا به توسعه بوم گردی در روستاهای حاشیه دریاچه ارومیه توجه ویژه داریم و تلاش می‌کنیم با رعایت تمام موازین زیست محیطی و آسیب نرسیدن به دریاچه و ایجاد مشوق‌های لازم برای روستاییان، از مهاجرت معکوس آنها به شهرها جلوگیری کنیم.

مهاجرت معکوس با احیای دریاچه
ریتا خضرزاده/ معاون گردشگری آذربایجان‌غربی
خوشبختانه بارش‌های ایام عید، نقش زیادی در بهبود حال دریاچه ارومیه و جذب مسافران و گردشگران به سمت آن داشت. گرچه بارش‌های اخیر باعث کاهش حضور گردشگران و مسافران در کمپ‌ها و چادرها و حتی پایگاه‌های اسکان آموزش و پرورش استان شد، اما آمار مسافران اقامتی در هتل‌ها و مهمان‌پذیرها و
بوم گردها تا 16 فروردین‌ نزدیک به 11 درصد افزایش داشت و به جرات می‌توان گفت بخش اعظم این افزایش‌ها را مدیون دریاچه ارومیه هستیم. توسعه مناطق روستایی حاشیه دریاچه ارومیه و بومگردی در روستاها مهم‌ترین برنامه میراث فرهنگی آذربایجان‌غربی در بحث گردشگری است که با توسعه بومگردی و تشویق روستاییان به این مقوله هم مانع کوچ آنها از روستاهایشان می‌شویم و هم مکانی دنج و استراحتگاهی آرام و دور از هیاهوی شهری برای گردشگران فراهم می‌کنیم.

طرح‌های به سرانجام نرسیده
میراسماعیل سعیدی/ نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس
بحث دریاچه ارومیه یک مقوله ملی است و خشک شدن آن هم زندگی میلیون‌ها ایرانی ساکن در اطراف دریاچه را با مشکلات عدیده‌ای مواجه می‌کند. هرچند دولت و مسؤولان مربوط در سخنان خود به وفور از احیای مجدد این دریاچه سخن گفته‌اند اما متاسفانه در بحث واگذاری اعتبارات به تعهدات خود به طور کامل عمل نکرده و بخشی از مصوبات و پیشنهادها ستاد احیا به‌خصوص در دو سال اخیر سیر نزولی داشت که این امر باعث شده بعضی طرح‌ها یا اجرا نشوند یا نیمه‌تمام بمانند.
طرح انتقال آب از رودخانه زاب به دریاچه ارومیه که گفته شده اردیبهشت امسال به سرانجام می‌رسد، یکی از طرح‌های مهم و تاثیرگذار در احیای دریاچه است که در صورت اتمام این طرح حدود 750 میلیون متر مکعب آب به دریاچه منتقل می‌شود و اگر بارش هم زیاد باشد این میزان آب بیشتر هم خواهد شد.
پروژه بعدی که آن هم به طور کامل عملیاتی نشده، مدیریت آب‌های حاشیه دریاچه ارومیه است که متاسفانه قسمتی از آن جذب زمین شده و قسمتی براثر تبخیر هدر می‌رود و بخشی هم پساب شهرهای حاشیه دریاچه است که به دلیل عدم تخصیص اعتبار لازم عملیاتی نشدند. هرچند برای اجرای این پروژه مبلغ 70 میلیارد تومان مساعدت از سوی دولت صورت گرفت، اما چون این کمک در قالب اوراق بود درصد قابل توجهی از آن هدر رفت. با این همه امیدواریم در صورت دریافت کمک ده میلیارد تومانی در قالب پول نقد که خارج از اوراق باشد، پروژه تصفیه خانه تبریز به اتمام برسد و کمک حالی شود به احیای دریاچه ارومیه.

عوامل تاثیرگذار غیر از بارش‌ها
فرهاد سرخوش/ دبیر ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان‌غربی
اگرچه بارش‌های اخیر در زنده شدن مجدد دریاچه ارومیه بی‌تاثیر نبوده، اما اقدامات صورت گرفته در سه چهار سال اخیر چون آماده کردن زیرساخت‌ها ، لایروبی رودخانه‌ها و احداث سردهانه‌ها دست به دست هم دادند تا سیلاب بدون وارد کردن هیچ‌گونه خسارتی به باغات و شهرهای استان به دریاچه ارومیه هدایت شود.
در یکی دو دهه پیش به دلایل متعددی چون لایروبی نکردن رودخانه‌ها و مسیل‌های اطراف دریاچه ارومیه و عدم رهاسازی حقابه به دریاچه و ... وضعیت این دریاچه سال به سال بدتر و هرسال حدود 50- 40 سانتی‌متر از آب آن کم می‌شد تا این‌که سال 92 مساحت آن با حدود 500 کیلومتر مربع تا حد تالاب کاهش یافت. لذا به منظور نجات دریاچه از مرگ حتمی ستاد اجرای دریاچه تشکیل شد و اعتبار قابل توجهی تخصیص یافت و عملیات لایروبی رودخانه‌ها به عنوان اولین اقدام آغاز شد.
در طول چهار سال اخیر رودخانه‌های مهم و اصلی چون شهرچای، زرینه‌رود و سیمینه رود میاندوآب، باراندوز، نازلی چای و ... به طول 110 کیلومتر و رودخانه‌های فرعی به طول 400 کیلومتر و همچنین
25 کیلومتر داخل دریاچه لایروبی و آب آنها به پیکره اصلی دریاچه ارومیه منتقل شد.
احیای دریاچه ارومیه بی‌شک تاثیر زیادی در جذب توریست به استان‌های آذربایجان‌شرقی و غربی دارد و درچنین شرایطی وجود مراکز اقامتی چون استراحتگاه‌ها و هتل‌ها در کنار دریاچه ارومیه به‌شدت احساس می‌شود، از همین رو از مسؤولان میراث فرهنگی و دیگر نهادهای مربوط درخواست می‌کنیم به منظور رفاه حال مهمانان و گردشگران تابستانی زیرساخت‌های لازم را هرچه سریع‌تر آماده کنند، چراکه معتقدم با احیای مجدد دریاچه و عبور از مرحله بحران، این دریاچه صددرصد در فصل تابستان میزبان تعداد زیادی از گردشگران به‌خصوص گردشگران بحث سلامت خواهد بود.

سعیده دلال علیپور

جام‌جم

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰

نیازمندی ها