میوه صدرنشین تورم

آمار نهادهای دولتی گویای فشار شدید تورمی بر بخش میوه‌هاست. این در حالی است که غیر از موز و چند میوه گرمسیری، دیگر هیچ میوه‌ای در کشورمان وارداتی نیست و همه آنها در داخل، تولید می‌شود و کشور ما به لحاظ تولید و تامین میوه یکی از کشورهای برتر دنیاست، بنابراین التهابات ارزی نباید روی این کالا تاثیر بگذارد. کارشناسان معتقدند علت اصلی گرانی و نوسان قیمت میوه، آثار گرانی ارز، ضعف در نظارت و رواج واسطه‌گری در چرخه توزیع میوه است.
در شرایط کنونی که قیمت میوه در بازار به صورت متناوب رو به افزایش بوده است، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت صنعت و دیگر مسؤولان تنظیم بازار این محصول باید درباره چرایی این وضعیت پاسخگو باشند و راهکاری برای تنظیم بازار و کنترل قیمت‌ها بیندیشند. افزایش بی‌رویه قیمت میوه موجب کاهش قدرت خرید مردم و کاهش تقاضا برای خرید این محصولات می‌شود که در نهایت زیان تولیدکنندگان و فروشندگان این محصول و به خطر افتادن سلامت جامعه را نیز به دنبال خواهد داشت.
نقش دلالی پر رنگ است
سید رضا نورانی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان میوه در گفت‌وگو با خبرنگار ما در خصوص افزایش چشمگیر قیمت میوه و سبزیجات در یک سال اخیر عنوان کرد: معمولا قیمت میوه و تره‌بار در بازار عمده‌فروشی با توجه به عرضه و تقاضا تعیین می‌شود، اما در این بین دلال‌ها و واسطه‌ها نقش اساسی ایفا می‌کنند.
وی افزود: نظارت جدی در بازارهای میوه و تره‌بار وجود ندارد لذا قیمت خرید از باغدار تا میادین میوه و تره‌بار و خرده‌فروشی‌ها افزایش قابل توجهی دارد. اگر نظارت دقیقی وجود داشته باشد قطعا می‌تواند اختلاف قیمت از باغ تا خرده‌فروشی را کاهش دهد.
وی با انتقاد از روند نظارت بر بازار میوه و تره‌بار تصریح کرد: در حال حاضر هر کسی هر قیمتی که بخواهد روی میوه می‌گذارد. برای مثال گوجه‌فرنگی بوته‌ای در شمال شهر تهران 8500 تومان و در سایر نقاط شهر 5500 تومان دیده می‌شود و برای برخی از میوه‌هایی که اتفاقا امسال تولید مناسبی هم داشته مانند انار در مغازه‌ها قیمت‌های عجیب و غریبی را شاهد هستیم.
رئیس اتحادیه صادرکنندگان میوه با اشاره به سایر دلایل افزایش قیمت میوه عنوان کرد: سرمازدگی که امسال در فروردین و اردیبهشت شاهد بودیم و همچنین افزایش هزینه‌های تولید به افزایش قابل توجه قیمت میوه منجر شده، اما به نظر می‌رسد مهم‌ترین دلیل گرانی‌ها وجود واسطه‌ها و نبود نظارت کافی است.
نورانی با بیان این‌که میادین میوه و تره‌بار نیازمند نظارت جدی‌تری است، گفت: میادین میوه تره‌بار شش در خروجی دارند که فاکتورهای سه نسخه‌ای را باید تعزیرات بررسی کند و این امر باید به‌طور آنلاین و دقیق بررسی شود تا مانع قیمت‌گذاری غیرواقعی و واسطه‌گری باشیم. وی بیان کرد: سیب در شش ماهه دوم امسال ۴۰ درصد کاهش تولید داشته که منجر به افزایش قیمت ۷۰ درصدی آن شده، اما اگر نظارت‌ها خوب باشد همین میزان افزایش قیمت به‌طور محسوسی کاهش خواهد یافت.
افزایش هزینه‌های تولید میوه
حسن حیدری، کارشناس کشاورزی درخصوص افزایش قیمت میوه و سبزیجات به خبرنگار ما گفت: یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش قیمت‌ها سرمازدگی بود که اتفاق افتاد از طرفی هزینه‌های تولید نیز امسال نسبت به سال گذشته بیشتر شده است.
وی افزود: افزایش قیمت کود، سم، بذر و هزینه نیروی انسانی از جمله دلایلی است که منجر به افزایش هزینه تمام‌شده محصول و در پی آن افزایش قیمت میوه شده است.
به گفته این کارشناس کشاورزی، مشکلی که همواره در بازار میوه از مدت‌ها قبل وجود داشته، واسطه‌ها و دلال‌ها هستند که همچنان هم وجود دارند و می‌توان گفت منجر به افزایش دو برابری قیمت‌ها می‌شوند.
حیدری تصریح کرد: واسطه‌های بازار میوه ۴۰ تا ۵۰ درصد بر قیمت‌ها تأثیرگذار هستند و این عاملی است که همیشه بوده و عزم جدی برای حل آن وجود ندارد.
این کارشناس با بیان این‌که مشکلات تولید و اثرات ثانویه قیمت ارز نیز در افزایش قیمت میوه بی‌تأثیر نبوده گفت: با کاهش ارزش پول ملی هزینه نیروی انسانی نیز افزایش یافته و یکی از مهم‌ترین چالش‌های باغداران هزینه نیروی کارگری برای برداشت است و از طرفی هزینه تولید هم بالا رفته که پیش‌بینی می‌شود با ادامه شرایط موجود سال بعد هم هزینه‌ها بیش از این افزایش یابد.
سه برابر شدن قیمت
مهران برادران نصیری کارشناس کشاورزی در گفت‌وگو با خبرنگار ما در خصوص افزایش قابل توجه قیمت میوه اظهار کرد: به طور کلی زمانی که سطح عمومی قیمت‌ها افزایش پیدا می‌کند مستقیم و غیرمستقیم بر کالاهای دیگر اثر می‌گذارد. در‌خصوص میوه هزینه‌های تولید متأثر از افزایش قیمت‌های دیگر بوده است.
وی ادامه داد: مثلا زمانی که قیمت حمل و نقل به دلایل مختلف افزایش می‌یابد بر قیمت میوه نیز تأثیر می‌گذارد و به‌طور میانگین می‌توان گفت ۵۰ درصد بر افزایش قیمت‌ها اثرگذار بوده است.
این کارشناس با بیان این‌که واسطه‌ها نقش بسزایی در افزایش قیمت‌ها دارند اظهار کرد: وجود واسطه‌ها و دلال‌ها بر هیچ‌کس پوشیده نیست و نمی‌توان آن را انکار کرد و گاهی اوقات شاهد هستیم که به سه برابر شدن قیمت‌ها منجر می‌شوند.
به گفته برادران نصیری، تأثیرگذاری واسطه‌ها وابسته به محصول و بازار آن متغیر است مثلا اگر محصولی قابل احتکار باشد و سریع خراب نشود آن را گران‌تر می‌توانند بفروشند و در این خصوص نظارت‌ها اندک است.
وی با اشاره به نبود نظارت دقیق بر بازار میوه گفت: یک محصول با یک کیفیت در نقاط مختلف شهر قیمت‌های مختلفی دارد و از آنجا که مکانیسم دقیقی برای نظارت وجود ندارد اوضاع همین‌گونه می‌ماند و در این بین واسطه‌ها براحتی جولان می‌دهند.
برادران نصیری در پایان تاکید کرد: عرضه مستقیم میوه هم به سود تولیدکننده است و هم با حذف دلال‌ها قیمت‌ها شکسته خواهد شد و با نظارت دقیق‌تر می‌توان قیمت‌ها را کاهش داد.
گرانی میوه ارتباطی با گران‌فروشی ندارد
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان سبزی و میوه تهران گفت: گرانی با گران‌فروشی دو مقوله جدا از یکدیگرند، بنابراین در حال حاضر بازار میوه با گرانی مواجه است نه گران‌فروشی!
اسدا... کارگر در برنامه «روی خط بازار» رادیو اقتصاد افزود: طبق قانون خرده‌فروشان میوه و تره‌بار می‌توانند محصولات خود را با اعمال ۱۵ تا ۳۵ درصد سود بر اساس فاکتور خرید به مشتریان عرضه کنند.
وی همچنین اظهار کرد: اگر سود خرده‌فروشان میوه در سطح شهر بالاتر از نرخ قانونی باشد با عاملان افزایش قیمت میوه بشدت برخورد خواهد شد.
کارگر با بیان این‌که اتحادیه صنف فروشندگان میوه و سبزی تهران، اتاق اصناف و تعزیرات حکومتی بر کار فروشندگان میوه و سبزی نظارت دارند، گفت: این نهادها در صورت بروز تخلف و گران‌فروشی در حوزه مزبور با متخلفان قاطعانه برخورد خواهند کرد.
وی در ادامه از شهروندان خواست در صورت مشاهده هرگونه تخلف بخصوص گران‌فروشی از سوی واحدهای خرده‌فروشی میوه و سبزی در سطح شهر با شماره تلفن ۵۵۶۶۲۳۸۰ اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی تماس حاصل و موارد تخلف را گزارش دهند.
کارگر تصریح کرد: به گزارش‌های واصله از سوی مردم مبنی بر تخلف واحدهای خرده‌فروشی میوه و سبزی در کوتاه‌ترین زمان ممکن از سوی بازرسان اتحادیه ترتیب اثر داده خواهد شد.
دبیر‌کل اتاق اصناف ایران نیز در برنامه روی خط بازار رادیو اقتصاد گفت: تغییرات قیمتی متأثر از عوامل مختلف است.
علی عوض‌پور افزود: طی شش‌ماهه نخست سال جاری برخی اقلام به سبب افزایش نرخ ارز و برخی دیگر در اثر تحریم‌ها دستخوش تغییرات قیمتی شدند.
وی اظهار کرد: آمار و ارقام نشان می‌دهد در این بازه زمانی بیشترین افزایش نوسان قیمتی مربوط به میوه و مرکبات بوده است.
دبیر‌کل اتاق اصناف ایران گفت: این رشد قیمتی بیشتر مربوط به وجود عدم هماهنگی بین دو وزارتخانه جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت است.
وی ضمن اشاره به این‌که متاسفانه ناهماهنگی‌های موجود از زمان تصویب قانون انتزاع همچنان به قوت خود باقی است، یادآور شد: بر اساس قانون در حال حاضر متولی تأمین و توزیع میوه و مرکبات وزارت جهاد کشاورزی است.

محمد قاسم سیانکی

اقتصاد