کتابفروشی‌ها و فروشگاه‌های محصولات فرهنگی ، شب چله چه می‌کنند؟

بفرمایید کتابفروشی

مناسبت‌ها از آن روزهایی‌اند که همیشه نقش به‌خصوصی در زندگی خیلی از ما داشته و دارند. هر وقت می‌خواهیم قرار عقد و عروسی بگذاریم در تقویم به دنبال یک جشن یا یک روز مبارک می‌گردیم. وقتی از روزهای کاری خسته می‌شویم همان تقویم را به دنبال یک روز تعطیل زیر و رو می‌کنیم و خلاصه این که خیلی وقت‌ها با این مناسبت‌ها درگیر هستیم و برای آنها تدارک می‌بینیم. در بین تمام این روزها بعضی از آنها از بقیه مهم‌تر و اسم و رسم‌دارترند و مثل عید نوروز برای خودشان جایگاه و برو بیایی دارند. شب یلدا هم که درست در زمان شروع سردترین روزها بهانه گرم‌ترین دورهمی‌ها را دستمان می‌دهد به یکی از این ایام تبدیل شده که از پیش از آن خیلی‌ها را درگیر خود می‌کند؛ تا جایی که به هر مغازه و فروشگاهی که پا می‌گذارید، در دکور آن هندوانه یا انار که نمادهای این شب هستند را می‌بینید. این موضوع باعث شده تا خیلی از همین مراکز، بخشی را به فروش محصولات و کارهای شب یلدایی اختصاص دهند، اتفاقی که خیلی وقت‌ها در فضاهای فرهنگی مثل کتابفروشی‌ها و... رخ می‌دهد. امسال هم این جریان وجود دارد و ما هم به مناسبت آن سراغ تعدادی از این مراکز در نقاط مختلف شهر رفتیم تا ببینیم برای این شب چه چیزهایی و از کجا آورده‌اند؟ انار و هندوانه در طرح‌ها و جنس‌های مختلف نقطه مشترک همه آنها بود و جالب اینجاست که بعضی از آنها هم از خارج آمده بودند و از یلدا می‌گفتند.

کد خبر: ۱۱۸۶۶۶۱

ردپای چین در یلدا

یکی از این فروشگاه‌ها شهرکتاب‌ها هستند، مراکزی که همیشه خیلی فعال در این زمینه عمل می‌کنند و در همه مناسبت‌ها چیزی برای عرضه دارند. منظر قدرتی از مسؤولان شهر کتاب مرکزی درباره این موضوع می‌گوید: برای شب یلدا ما موارد مختلفی می‌آوریم که اغلب طرفدار دارند و به فروش می‌رسند. در حوزه صنایع دستی ظرف و ظروفی با طرح نمادهای این شب یعنی هندوانه و انار وجود دارد کارهایی که در ابعاد و اشکال مختلف و مخصوص اولین شب دی‌ماه هستند. همچنین اجناسی که کاملا سنتی خودمان هستند هم در کنار اینها قرار دارند، مثل کوسن‌هایی که طرح شب یلدا دارند، شمع‌های مختلفی با طرح همان نمادها و موارد تزئینی مختلف اینچنینی که اغلب شامل لوازم خانگی شب یلدایی است.
ایرانی و خارجی بودن این کارها هم موضوعی بود که او درباره‌اش گفت: باید بگویم هر دو را داریم یعنی شاید کارهایی با شکل و شمایل ایرانی باشند، اما با کمی دقت به‌راحتی می‌توان متوجه شد که ساخت ایران نیستند. متأسفانه بسیاری از اجناس از چین می‌آیند و سفارش ایران هستند؛ اتفاقی که درباره اغلب کارها هم مشهود است و همه ما می‌دانیم که آنها ساخت ایران یا کار دست نیستند. البته در کنار اینها خانم‌ها و آقایانی هستند که همچنان با هنر دستشان کارهایی تولید می‌کنند که ما آنها را در کنار دیگر آثار برای فروش می‌گذاریم، مثل انارهای کوچک دست ساز و موارد این چنینی که جنبه تزیینی دارند. به همین دلیل ما از هر دو طیف یعنی خارجی و ایرانی کار داریم، البته زمانی که اسم خارج می‌آید منظورمان همان چین است و وقتی به آنها نگاه می‌کنیم متوجه کپی بودنشان می‌شویم.
اما این که چقدر از این کارهای مناسبتی توسط مردم استقبال می‌شود، سوالی بود که این عضو شهر کتاب در پاسخ به آن گفت: جالب است که مردم هم از این کارها استقبال زیاد و قابل توجهی می‌کنند. در واقع این علاقه و استقبال باعث شده تا فضای شب یلدا هم مثل عید که مردم در آن به دنبال چیزهای خاصی برای سفره هفت سین هستند، شود. خیلی‌ها به دنبال آن هستند تا حتی یک نماد از این شب را برای یلدا داشته باشند و یا ظروفی که برای جشن یلدا خاص تر باشد، به همین دلیل همیشه این فضا طرفداران خودش را داشته است.

با افتخار؛ ساخت ایران
در یکی دیگر از مناطق شهر حوالی میدان شهدا هم مرکزی وجود دارد که مثل بقیه هم‌صنفانش در کنار کتاب‌هایی که همیشه در آنجا وجود دارد، کارهایی را برای این شب آورده است. ترنجستان شهدا عنوان این فروشگاه است که مدیر داخلی آن، حامد زینالی درباره کارهای یلداییش می‌گوید: ما هم انار آورده‌ایم، انارهایی که هم طبیعی و هم مصنوعی‌اند و در کنار برخی از آنها اشعاری از حافظ به‌عنوان فال این شب وجود دارد. بیشتر اجناسی که برای این مناسبت آورده‌ایم هم دکوری هستند و مردم هم به آنها تمایل دارند. مثلا همان انارهای دکوری و شمع‌هایی که تا الان فروش خوبی داشته است.

اتفاق خوبی که در این مرکز وجود داشت هم ایرانی بودن تمام اجناس آنها بود، موضوعی که زینالی در پاسخ به آن گفت: از آنجا که خود ما هم تولیدکننده لوازم‌التحریر هستیم، دشواری‌هایی که یک تولیدکننده ایرانی دارد را درک می‌کنیم و برای همین بیشتر سراغ سازه‌های ایرانی می‌رویم. در این بین خیلی از کارها پیشنهاد خود سازنده‌هاست مثل همان شمع طرح هندوانه که مورد استقبال هم قرار گرفت. اما گاهی در مورد بعضی از کارها خودمان هم پیشنهاد و سفارش‌هایی را می‌دهیم اما بیشتر سعی می‌کنیم تا دخالت زیادی نکنیم و دست تولیدکننده را باز بگذاریم، اتفاقی که به آنها هم انگیزه می‌دهد و باعث تولید آثار متنوعی می‌شود.

90 درصد ایرانی
ترنجستان سروش هم یکی دیگر از این فروشگاه هاست که سال‌هاست در خیابان انقلاب جاخوش کرده است و مخاطبان خودش را دارد. در این مرکز هم سید حسین شاه بختی به پرسش های ما جواب داد. او اول از کارهایی گفت که امسال برای یلدا آورده اند: آثار سفالگری با طرح‌های یلدایی که انار و هندوانه در آنها وجود دارد، بخشی از کارهای ما هستند. علاوه بر آنها ظروف مختلف هم با این طرح و رنگ‌های یلدایی از دیگر مواردی است که در این مرکز و برای شب یلدا آورده‌ایم. علاوه بر این‌ها در بخش دیگری از مجموعه هم زیورآلات و کارهای تزیینی وجود دارد که در آنها انار به صورت نمادین وجود دارد، بعضی از این انارها دست سازاند و برخی دیگر هم به صورت خشک شده در کنار یا بخشی از کارها قرار گرفته‌اند.
او می‌گوید: در این مناسبت‌ها اغلب به این سمت و سو می‌رویم تا کارهایی را عرضه کنیم که مخاطب هم به‌دنبال آن است. در کنار مواردی که از آن گفتم، تعدادی اثر نمادین هم وجود دارد که مفهوم شب یلدا را می‌رسانند. مثل تزئین یلدایی که روی یک چوب آویزان شده و یک فال کنار آن است، یا خط نوشته‌هایی که همیشه در مرکز وجود داشتند و برای این شب با اشعار و جملاتی که نوشته شده، حال و هوای یلدایی گرفته‌اند. شمع‌هایی که قاچی از هندوانه را هم نشان می‌دهند، جزو پرفروش‌های امسال ما بود.
در این فروشگاه انگار توجه به ایرانی بودن کارها بیشتر است، چرا که مسؤول داخلی آنجا می‌گوید: می‌توانم بگویم 90 درصد از کارهای ما ایرانی است و از ابتدا از تولیدکننده‌ها و یا توزیع‌کننده‌های ایرانی این آثار را تحویل می‌گیریم. شاید قبل‌تر کارهای وارداتی را هم بیشتر داشتیم اما مدتی است که به دلیل شرایط پیش‌آمده تفاوت قیمت آن‌قدر زیاد شده که ترجیح دادیم تا اغلب کالاهایمان ایرانی باشند.
تأثیر شرایط اقتصادی روی خرید مردم در این فضا هم از مواردی بود که این فروشنده به آن اشاره کرد و گفت: می‌توانم بگویم که مردم تقریبا هر سال استقبال مناسبی از این کارها می‌کردند، امسال هم این اتفاق وجود داشت اما از میزان آن کم شده بود، کاهشی که فکر می‌کنم آن هم به شرایط اقتصادی و اوضاع و احوالی برمی‌گردد که همه را درگیر کرده است. به همین دلیل خرید هم ضعیف‌تر شده است. اینها باعث می‌شود تا کسی که برای خرید یلدایی می‌آید گاهی سری هم به کتاب‌ها بزند.