علت تکرر و زیادی ادرار چیست؟

مثلا بعضی‌ها عادت دارند در ساعات کار و برای رفع خستگی هر ساعت یک لیوان چای بنوشند. طبیعی است که این افراد در ساعات کاری و تا چند ساعت پس از آن دچار پرادراری می‌شوند. گاهی هم بیماری عصبی بدون این‌که فرد خودش بخواهد یا حتی متوجه باشد موجب نوشیدن مقادیر زیاد آب و مایعات می‌شود و به دنبال آن پرادراری پدید می‌آید. جالب است بدانیم دیابت واژه‌ای قدیمی به معنای زیادی ادرار است.
در سال‌های دور که تست‌های آزمایشگاهی برای سنجش قند و دیگر مواد خون نبود دو بیماری شناخته‌شده بود که علامت مهم در آنها پرادراری بود. بیماری اول دیابت شیرین و نوع دیگری از پرادراری که در آن ادرار فرد هیچ مزه‌ای نداشت از زمان‌های قدیم به عنوان دیابت بیمزه شناخته شده است. در این بیماری قند خون طبیعی است ولی کلیه‌ها توان غلیظ کردن ادرار را ندارند و یا به بیان دیگر کلیه‌ها نمی‌توانند آب را حفظ کرده و آن را دفع می‌کنند. به این ترتیب بیمار مجبور است مرتب آب بخورد و کلیه‌ها هم آن را دفع می‌‌کند. در این حالت گاه بیش از ده لیتر ادرار در شبانه‌روز دفع می‌شود. در مورد بیماری عصبی هم اول باید زیاد بودن ادرار را اثبات کرد. اگر در 24 ساعت در یک فرد بالغ با جثه متوسط حجم ادرار از دو لیتر بیشتر بود باید بیماری‌های عامل پرادراری بررسی شود.
اگر ادرار زیاد نباشد ولی مرتب احساس دفع ادرار ایجاد شود باید به بیماری‌های مثانه و اجزای اطراف آن فکر کنیم. مهم‌ترین بیماری در این قسمت، عفونت مثانه در اثر باکتری‌هاست. این بیماری بیشتر در خانم‌ها رخ می‌دهد و با آنتی‌بیوتیک مناسب درمان می‌شود. در آقایان بیمار بزرگی پروستات در سنین بالا خیلی شایع است و موجب تکرر ادرار می‌شود. این بیماران با مقدار کم ادرار احساس دفع می‌‌کنند و بعد از تخلیه ادرار دوباره احساس وجود ادرار دارند. بیماری پروستات با دارو و گاهی با جراحی درمان می‌شود.

دکتر رضا کریمی

فوق‌تخصص غدد و متابولیسم