تغییر مجلسی

اما با اصرار دولت بر حفظ وزرای اقتصادی، استیضاح آنان در دستور کار نمایندگان مجلس قرار گرفت و علی ربیعی، وزیر کار، اولین فردی بود که از سوی مجلس برکنار شد و دیروز هم جلسه استیضاح مسعود کرباسیان، وزیر امور اقتصاد و دارایی در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی برگزار شد.

نکته بارز جلسه دیروز، غیبت دوباره رئیس‌جمهور در جلسه استیضاح وزرای دولت بود و به‌جای وی اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور حضور یافت. با توجه به فشار افکار عمومی برای تغییر تیم اقتصادی دولت، برخی ناظران معتقدند دلیل تعلل دولت در ترمیم کابینه این است که اگر دولت منتظر مانده تا مجلس این جراحی را انجام دهد، چراکه اگر این کار از سوی دولت انجام شود، به معنای پذیرش اشتباه بودن سیاست‌های اقتصادی پنج سال اخیر است.

نکته جالب دیگر جلسه دیروز، کاهش اعتبار فراکسیون‌ها بود. با این‌که هر سه فراکسیون سیاسی مجلس با استیضاح مخالفت کرده بودند، اما نمایندگان با 137 رأی مثبت، 121 رأی منفی و دو رأی ممتنع از مجموع 260 رأی مأخوذه به برکناری وزیر اقتصاد رأی دادند. این رأی معنادار نشان داد به علت شرایط اقتصادی کشور، فعلاً آرای مجلس، فراکسیونی نیست. نمایندگان آن‌قدر از سوی مردم تحت فشارند که حتی فردی چون الیاس حضرتی، عضو شناخته‌شده فراکسیون امید از این فراکسیون استعفا داد تا در مخالفت با کرباسیان نطق کند.

تقاضای استیضاح کرباسیان، وزیر امور اقتصادی و دارایی 28 مرداد با امضای 33 نماینده در 17 محور در مجلس اعلام وصول شد. کرباسیان از ابتدای دولت دوازدهم مسئولیت وزارت امور اقتصادی و دارایی را به عهده داشت.

ناتوانی در اداره امور اقتصادی کشور، عدم تدبیر لازم در ساماندهی اقتصاد کشور، عدم توجه به اقتصاد مقاومتی، عدم نظارت مالی صحیح بر جریان عملیات مبادلات اقتصادی کشور، عدم توانایی در شفاف‌سازی و سالم‌سازی اقتصاد کشور، عدم اعمال تکالیف قانونی در حوزه فعالیت‌های بانکی، عدم اجرای برنامه‌های اعلامی در زمان اخذ رأی اعتماد از مجلس و عدم اجرای عادلانه نظام مالیاتی از محورهای استیضاح وزیر امور اقتصادی و دارایی بود.

افزایش نقدینگی کار من نیست

مسعود کرباسیان، وزیر امور اقتصادی و دارایی در پاسخ به سؤالات نمایندگان و در دفاع از عملکرد خود در جلسه استیضاح، با اشاره به این‌که مشکلات به وجود آمده ناشی از ضعف ساختارهای درونی نیست، گفت: آثار تحریم‌ها در کشورهای همسایه بسیار مخرب‌تر از کشور ما بود.

وی افزود: من به عنوان یک عضو دولت حتی در‌خصوص مسائلی که در حیطه وظایفم نباشد، توضیحاتی به نمایندگان ارائه می‌کنم کرباسیان تصریح کرد: برخی از مسائلی که نمایندگان در سؤالات خود مطرح کردند جزو موارد استیضاح نبود، اما به احترام مجلس به همه این سؤالات و موارد پاسخ خواهم داد و ناچارم برای توضیحات بیشتر آمار و ارقام لازم را مطرح کنم. وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: من به عنوان وزیر دولت به تک‌تک نمایندگان حق می‌دهم نگران وضعیت اقتصادی کشور باشند. می‌دانم سفره‌های مردم با برخی آمارهای اقتصادی تناسبی ندارد، بنابراین با نهایت صداقت مطالبات مردم را محترم می‌شمارم. وی با بیان این‌که از ابتدای سال جاری وضعیت اقتصادی تحت تأثیر اثرات روانی تحریم و سوءاستفاده‌های داخلی دچار نوسان شد، افزود: باید میان برخی مشکلات به وجود آمده تفکیک قائل شد. متأسفانه در شرایط فعلی به جای این‌که توان خود را در بهبود وضعیت معیشتی مردم بگذاریم باید با حمله‌های اقتصادی دست و پنجه نرم کنیم. کرباسیان با بیان این‌که برخی مشکلات به وجود آمده در حوزه اقتصاد برون‌زاست و تحت کنترل دولت نیست، تصریح کرد: همچنین برخی دیگر از مشکلات به وجود آمده ناشی از آسیب‌های ساختاری نیست، بلکه بدعهدی نظام سلطه سبب ایجاد چنین شرایطی شده است البته نمی‌توان انتظار داشت مسائل به وجود آمده در طول یک‌سال گذشته براحتی حل و فصل شود.

کرباسیان با اشاره به ریشه‌های فساد در دولت اضافه کرد: تعدد حساب‌های بانکی دستگاه‌های دولتی یکی از ریشه‌های فساد در دولت است. ما 190 هزار حساب بانکی دولتی را شناسایی و مسدود کردیم. تعدد حساب‌ها مانعی برای شفافیت است و مدیریت نقدینگی را با خطر مواجه می‌کند.

وزیر امور اقتصادی و دارایی خاطرنشان کرد: بنده به دلیل مشکلات ایجاد شده از مردم کشورم پوزش می‌طلبم و از تمام تلاش‌های همکارانم در وزارت اقتصاد دفاع می‌کنم، زیرا تلاش‌های شبانه‌روزی آنها را دیده‌ام.

وی افزود: درخصوص نقدینگی نیز باید گفت در زمان آغاز به کار من در وزارت اقتصاد میزان نقدینگی 1500هزار میلیارد تومان بود بنابراین افزایش آن به پای من نیست.

کرباسیان مقصر نیست

مســـــعود پزشــــــــــــکیان، نماینده تبریز(مخالف استیضاح): نمی‌خواهم بگویم آقای کرباسیان در بروز شرایط اقتصادی کنونی هیچ تقصیری ندارد، ولی ما در مقابل بزرگ‌ترین قدرت اقتصادی دنیا قرار گرفته‌ایم و امروز این قدرت اقتصادی با تمام قوا وارد میدان شده و می‌خواهد ما را زمینگیر کند.

مشکلات را به وزارت اقتصاد ربط ندهید

حسن سلیمانی، نماینده مردم کنگاور (مخالف استیضاح): موضوع تورم افسارگسیخته و مسئولیت وزیر اقتصاد در قیمت‌گذاری و تورم کجاست؟ چه کسی ایشان را به عنوان قیمت‌گذار می‌شناسد؟ موضوع دیگر که مطرح شده، عدم توجه به اقتصاد مقاومتی است. مخاطب اقتصاد مقاومتی، دولت است یا وزیر اقتصاد؟ عدم توانایی در شفاف‌سازی اقتصاد، موضوع دیگری است که بیان شده در زمینه پولشویی یک مرکز به وجود آمده که مرکز دیگری اختیارات آن را ندارد و شخص وزیر اختیار رصد پول را ندارد.

وزارت اقتصاد افراد باهوش‌تر می‌خواهد

شادمهر کاظم‌زاده، نماینده مردم دهلران (موافق استیضاح): هدر رفتن 60 تن طلا، کاهش دستوری نرخ ارز و افزایش نقدینگی سرگردان مواردی است که اقتصاد ما با آن درگیر است. بدون شک اتاق جنگ اقتصادی کابینه نیازمند افراد متخصص و باهوشی است. متأسفانه مشکلات اقتصادی باعث شده سفره مردم کوچک‌تر شود همان‌طور که امام موسی کاظم(ع) می‌فرماید به حاکمان سفارش می‌کنم مردمان را فقیر نسازید که به کفر ایشان کمک می‌کند.

شخص وزیر نظاره‌گر شرایط نابسامان اقتصادی بود

سلام امینی، نماینده مردم ایلام (موافق استیضاح): استیضاح‌کنندگان درواقع همان رأی‌دهندگان سال گذشته به آقای کرباسیان هستند که علت طرح استیضاحشان این است که تیم اقتصادی دولت بویژه شخص وزیر تنها نظاره‌گر شرایط اقتصادی کشور بودند. آثار شوم شرایط اقتصادی امروز بر کسی پوشیده نیست و دهک‌های پایین کشور این آثار را بیشتر از هرکس دیگری حس می‌کنند. دایره فقر و محرومیت در یک سال گذشته و به طور خاص در ماه‌های اخیر بیشتر شده و متوسطین جامعه بسرعت در حال سقوط به سمت دهک‌های پایین جامعه هستند.

حضور در جلسه شورای پول و اعتبار تنها 2 بار

علی ساری (موافق استیضاح): آقای کرباسیان که اکنون به عنوان وزیر اقتصاد مشغول به کار هستند در یک سال گذشته فقط دو بار در جلسات مهم، کلیدی و حیاتی شورای پول و اعتبار حضور یافته است و اساساً به دلیل عدم تسلط در خصوص مباحث تخصصی در این جلسات غایب است؛ البته شاید ایشان دلیل موجهی در این مورد داشته باشد.

آقای کرباسیان بهتر بود خودتان استعفا می‌دادید

صدیف بدری، نماینده اردبیل (موافق استیضاح): در شرایطی که اقتصاد وضعیت نابسامانی دارد به لحاظ تأمین ارز، شما و تیم اقتصادی ارز را به جای استفاده حساب‌شده به واردات خودرو و گوشی آیفون اختصاص دادید. جناب آقای کرباسیان شما کجای این معادلات تأسف‌انگیز قرار داشتید و چه‌بهتر بود خودتان استعفا می‌کردید، اما حالا که در مقابل سوء‌مدیریت‌ها عافیت‌طلبی می‌کنید، مجلس شما را استیضاح می‌کند تا افق امیدوارکننده‌ای پیش روی مردم قرار بگیرد.

نباید چشم و گوش بسته از وزرا حمایت کنیم

جلیل رحیمی جهان‌آبادی نماینده تربت‌جام (موافق استیضاح): من به عنوان حامی دولت در این جایگاه ایستاده‌ام، اما ایستاده‌ام که از استیضاح وزیر اقتصاد حمایت کنم. به اعتقاد من علت بروز مشکلات اقتصادی امروز نه آقای کرباسیان است، نه آقای روحانی بلکه مقصر ما هستیم که در پشت این دیوارها صدای درد و رنج مردم را نمی‌شنویم. ما مقصریم که چشم و گوش بسته از وزرا حمایت می‌کنیم.

اقتصاد مقاومتی را ندیدید

عباس پاپی‌زاده، نماینده مردم دزفول (موافق استیضاح): در دوران وزارت شما برای دغدغه رهبرمعظم انقلاب مبنی بر بهبود معیشت مردم و تکیه بر داخل مبتنی بر اقتصاد مقاومتی اقدامی نشد. مردم انتظار دارند برای دفاع از حق خود و بازگشت ثروت‌های نجومی ناشی از عدم مدیریت بازار سکه و ارز گامی بردارید، ولی تیم اقتصادی دولت اسناد مالی و بازرگانی کالاها را به قوه قضاییه نداد که این کار جلوگیری از احقاق حق مردم است.

دستمان فقط به وزیر اقتصاد رسید

الیاس حضرتی، نماینده مردم تهران (موافق استیضاح): حقش این بود که رئیس‌جمهور و جهانگیری و نیلی و نهاوندیان و نوبخت و سیف استیضاح می‌شدند، اما ما فقط دستمان به وزیر اقتصاد رسید. ما بدبخت سوء‌تدبیرها هستیم. نیمه آبان تحریم‌ها شروع می‌شود و هنوز کاری نشده و ما داریم می‌لرزیم. در رفتار دولتمردان ما و قوه قضاییه آمادگی برای جنگ تمام‌عیار دیده نمی‌شود.

کاهش شدید قدرت خرید مردم

حسن نوروزی، نماینده مردم رباط‌کریم (موافق استیضاح): نقدینگی آخر سال 96 به 1600 هزار میلیارد تومان رسید. اگر کشوری نقدینگی‌اش نسبت به تولید و خدمات به مرز یک برابر برسد یعنی ورشکسته شده ولی ما نقدینگی‌مان چهار برابر تولید و خدمات است. جیب مردم را خالی کردید و قدرت خرید مردم 5/4 برابر افت کرده است. در این شرایط مردم به سمت مسکن و ارز و سکه رو می‌آورند و این تورم می‌سازد.

ارزش پول ملی یک شبه به باد رفت

سیدقاسم جاسمی، نماینده کرمانشاه (موافق استیضاح): آقای کرباسیان! شما با این اقداماتی که انجام دادید و کارهایی که در دستور وزارت اقتصاد قرار دادید، ثروتمندها را ثروتمندتر و قوی‌تر و افراد بی‌بضاعت را ضعیف‌تر کردید، به گونه‌ای که محتاج نان شبشان هستند. شما با بی‌تدبیری، زمینه ناهنجاری‌ها و ناامنی‌ها را در کشور گسترش دادید و ارزش پول ملی را که با مقاومت و تحمل سختی‌ها و تقدیم هزاران شهید و جانباز حفظ شده بود در یک شب به تاراج دادید.

مشکلات را پاسخگو باشید

مجید کیانپور، نماینده ازنا و دورود (موافق استیضاح): به نظر می‌رسد سیاست‌های متفاوت و لحظه‌ای در ایران سبب آشفتگی در اقتصاد کشور شده است. یک روز کالا با دلار 4200 تومانی پخش می‌شود و یک روز منتفی می‌گردد. به جای این‌که به دنبال ساماندهی و نظم شرایط اقتصادی باشیم به دنبال مابه‌التفاوت ایجاد شده در نرخ ارز دولتی هستیم. هیچ‌گونه اقدام مثبت در حفظ ارزش پول ملی نمی‌شود و هیچ مسئولی در قوه مجریه پاسخگو نیست. به شما و رئیس‌جمهور اعتراض می‌کنیم شما می‌گویید من کاره‌ای نیستم.

استفاده از مدیران بی‌انگیزه و خسته

هدایت‌ا... خادمی، نماینده ایذه (موافق استیضاح): استفاده از مدیران بی‌انگیزه و خسته، استفاده از افرادی در بیمه مرکزی که یک سال اخیر را یا در انتظار رفتن به چین سپری کردند یا در انتظار انتخاب شدن به عنوان رئیس بانک مرکزی بودند و استفاده از اشخاص با تحصیلات غیرمرتبط در مدیریت شرکت‌های بزرگ بیمه‌ای از مهم‌ترین دلایل طرح استیضاح آقای کرباسیان به شمار می‌آید.

بالاترین میزان نقدینگی کشور را تجربه کردیم

حسینعلی حاجی دلیگانی، نماینده شاهین‌شهر (موافق استیضاح): بالاترین میزان نقدینگی کشور را تجربه کردیم، رشد اقتصادی را به 3 تا 4 درصد کاهش دادید، نرخ تورم نقطه به نقطه نشان می‌دهد درصد بالایی افزایش قیمت داشته‌ایم؛ این رشد در برخی زیربخش‌ها که تأثیر زیادی از تلقی مردم از تورم دارد، بسیار قابل توجه است.