رکوردشکنی‌های بی‌سروصدا

فرانک مک مانوس، مسئول یمن در سازمان بین‌المللی صلیب سرخ که وظیفه درمان مجروحان حادثه را به عهده گرفتند در این خصوص گفت: ‌«امروز باید روزی باشد که چشم جهان به جنایات در حال وقوع در یمن باز می‌شود‌... نابود کردن یک اتوبوس پر از بچه‌های مدرسه‌ای را نمی‌توان تنها تلفات جانبی (collateral damage) دانست. حتی جنگ‌ها هم قواعد دارند، اما قواعدی که سرپیچی کردن از آنها تبعاتی نداشته باشد هیچ هستند.»

اما این جنایت پوشش خبری چندانی در رسانه‌های غربی نداشت. گرچه اخباری از حادثه منتشر شد، اما حجم و تعداد آنها در حد و اندازه این تراژدی نبود و با تکنیک‌های مختلفی سعی شده بود از شدت و حدت واقعه کاسته شود و روایتی تحریف شده از واقعیات یمن ارائه شود.

به نظر می‌رسد رسانه‌هایی که در طول هفت سال گذشته میکروسکوپ به دست به دنبال خبرسازی ضد دولت سوریه می‌گشته‌اند، نیاز به یک ذره‌بین غول پیکر دارند تا بتوانند وقایع یمن را ببینند.

اگر حادثه‌ای شیمیایی در سوریه رخ دهد، صفحه یک مهم‌ترین روزنامه‌ها و سایت‌های خبری غربی برای آن رزرو شده است. اما حادثه روز پنجشنبه جایی در میان اخبار مهم رسانه‌های غربی نداشت.شاید رسانه های غربی که برخورد تهاجمی و تند عربستان با انتقاد حقوق بشری کانادا را دیده اند، نگرانند که پرداختن به جنایات سعودی در جریان دلار های نفتی این کشور به غرب خللی ایجاد کند. پایگاه تحیلی «میدل ایست آی» در مطلبی در این خصوص به پنج ترفند رسانه‌های غربی برای کشیدن پرده بر جنایات عربستان در جنگ یمن اشاره می‌کند.

چشم بستن بر جنایات سعودی

شاید فکر کنید بمباران هدفمند یک اتوبوس پر از کودکان در یک بازار دور از مناطق درگیری توسط نیروهایی که مورد حمایت آمریکا و انگلیس هستند باید تیتر یک اخبار شود. اما این‌طور نیست.

روزنامه‌ای مانند گاردین که خود را مدافع ارزش‌های لیبرال و دغدغه‌های انساندوستانه به تصویر می‌کشد، گزارش خود در مورد این حادثه را تازه اواخر شب پنجشنبه منتشر کرد. این گزارش صبح روز جمعه میان اخبار صفحه اول وب سایت گاردین و حتی در میان 13 خبر مهم بخش «جهان» این وب سایت هم نبود. در حالی که خبر تلاش نخست وزیر نیوزیلند برای ممنوع ساختن استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در میان اخبار مهم بخش جهان وجود داشت.

حتی روزنامه انگلیسی ایندیپندنت هم که کمی مستقل‌تر از دیگران عمل می‌کند و انتقاداتی متوجه جنگ عربستان در یمن کرده است، جمعه صبح این موضوع را در میان هشت خبر اصلی بخش بین‌الملل خود نداشت. حتی با جست‌وجوی اخبار قدیمی تر بخش بین‌الملل نیز ردی از جنگ یمن پیدا نشد.

کم نشان دادن تلفات

جرم دوم رسانه‌های غربی کم اهمیت شمردن عمق جنایات جنگ یمن است. در اخبار رسانه‌های غربی، میزان تلفات جنگ یمن همیشه 10،000 ذکر می‌شود. انگار همه قرار گذاشته اند که این رقم همیشه ثابت باشد.

اما در واقعیت، این رقم بسیار کم است، با توجه به این‌که حداقل سال گذشته 150،000 نفر از گرسنگی و بیماری‌های قابل پیشگیری مردند. این مساله نتیجه مستقیم جنگ یمن، محاصره بندرها و هدف قرار دادن غیرنظامیان و زیربناهای کشاورزی یمن است. بنابراین، تلفات ذکر شده تنها بخشی از واقعیت رنجی است که غرب و متحدان آن بر سر مردم یمن آورده‌اند.

تحریف ماهیت جنگ

شکل دیگر سانسور جنگ یمن نمایش آن به صورت یک جنگ داخلی است. شاید چند سال پیش یک جنگ داخلی در یمن وجود داشت،‌ اما آن جنگ با کنترل صنعا توسط جنبش انصارا... در سال 2014 و فرار عبدربه منصور هادی از کشور به پایان رسید. اما از مارس 2015، یمن عملا هدف یک حمله خارجی قرار دارد.

انکار نقش آمریکا و انگلیس

شکل چهارم سانسور جنگ در یمن نمایش آن به صورت یک ابتکار مستقل سعودی هاست که غربی‌ها در بهترین حالت تنها «پشتیبان» آن هستند تا تسلیحات شان را بفروشند یا نفت دریافت کنند. اما این واقعیت ندارد. حقیقت این است که این یک جنگ آمریکایی - انگلیسی است که در کریدورهای وایت هال و کاخ سفید طراحی شده است، اما توسط نیروهای نیابتی آنها در خلیج فارس اجرا می‌شود.

اسناد فاش شده توسط ویکی لیکس در سال گذشته نشان دادند که حتی ولیعهد سعودی یعنی محمد بن سلمان خواهان خروج از جنگ است. اما وی می‌داند که کنترل قدرت توسط خانواده وی در عربستان وابسته به حمایت غرب است. بهای این حمایت این است که سیاست خارجی عربستان متعلق به خودش نیست.

براساس توافقی که در روزهای اوج امپراتوری انگلیس در اوایل قرن بیستم و کمی قبل از فروپاشی حکومت عثمانی با سعودی‌ها منعقد شد، غرب امنیت خاندان آل‌سعود را تامین و در عوض آل سعود اوامر غربی‌ها را در منطقه اجرا‌می‌کند.

سانسور مقاومت یمنی‌ها

شکل دیگری از تحریف وقایع در جنگ یمن هم وجود دارد که حتی رسانه‌های آلترناتیو هم به آن پی نبرده‌اند. این نوع تحریف این است که یمنی تنها قربانیان منفعلی هستند که هیچ کمکی ندارند و هدف بمباران و محاصره هستند. اما قصه یمن قصه قربانی شدن نیست، بلکه قصه مقاومت است.

اگر انصارا... یک گروه واقعا محبوب و نماینده مردم یمن نبود سال‌ها پیش فروپاشیده بود و نمی‌توانست جلوی یک ائتلاف ده کشوری که توسط قدرتمندترین ارتش‌های جهان حمایت می‌شود بایستد، اما رسانه‌ها مدام تاکید می‌کنند که حوثی‌ها نیروهای نیابتی ایران هستند که با «دولت مشروع یمن» در جنگ هستند. غربی‌ها روحیه مقاومت میان یمنی‌ها در مقابل تلاش‌های نظام کاپیتالیسم غربی برای تحت کنترل در آوردن آنها را سانسور می‌کنند. این روحیه‌ای است که در نهایت امپراتوری غرب و همه نوچه‌ها و حامیان آن را به خاک سیاه خواهد نشاند.

علیرضا هاشمی

بین‌الملل