گرانی و کسادی دیجیتال

اگرچه افزایش نرخ دلار در ماه‌های اخیر، گرانی کالاهای دیجیتال را هم سبب شده بود، ولی به نظر نمی‌رسد اعلام تک‌نرخی شدن دلار، به همان سرعت بر کاهش قیمت کالاها تأثیر بگذارد. قیمت اکثر گوشی‌های تلفن همراه پرفروش نسبت به اواسط سال قبل، بین 20 تا 30 درصد افزایش یافته که مستقیما نتیجه گران شدن دلار بوده است. لپ‌تاپ‌ها نیز در ماه‌های اخیر از گرانی بی‌بهره نبودند و میزان افزایش آنها در این مدت میلیونی شده است.

در حالی که نرخ دلار در ابتدای سال به بالاترین حد خود رسیده بود، بازار رایانه و تلفن همراه و برخی دیگر از کالاهای دیجیتال و حتی فروشگاه‌های آنلاین هم تحت تأثیر این افزایش قرار گرفت؛ به‌طوری که برخی فروشگاه‌های خود را تعطیل کردند و برخی هم خرید و فروشی نداشتند. فروشگاه‌هایی هم که اقدام به فروش کالا می‌کردند، مدت زمان زیادی از افزایش نرخ دلار نگذشته، با این توجیه، قیمت‌های خود را افزایش دادند.

هنوز خبری از دلار 4200 نیست

ابراهیم درستی، رئیس اتحادیه لوازم صوتی، تصویری و موبایل در گفت‌وگویی که با خبرنگار ما داشت به رابطه مستقیم لوازم دیجیتال و نرخ ارز اشاره و تصریح کرد: قیمت کالا وابسته به دلار است و همه فروشندگان بر اساس نرخ روز کالاهای خود را محاسبه و عرضه می‌کنند.

وی با بیان این که اگر دلار با قیمت 4200 تومان در اختیار واردکننده قرار بگیرد قیمت کالاها ارزان خواهد شد، گفت: هنوز دلار با نرخ 4200 تومان در اختیار واردکنندگان قرار نگرفته و همچنان دلار با قیمت‌های بالاتری در بازار عرضه می‌شود. این در حالی است که خرید و فروش ارز نیز توسط صرافی‌ها محدود شده است.

درستی با تاکید بر این که فعالان این صنف بسیار به سرمایه در گردش نیاز دارند، افزود: عرضه‌کنندگان کالاهای حوزه فناوری برای این که سرمایه در گردش خود را تهیه کنند از سود خود می‌کاهند تا بتوانند محصول را به دست مصرف‌کننده برسانند و برایشان خواب محصول صرف ندارد. در نتیجه برای فعال صنفی توجیه اقتصادی ندارد که بخواهد کالا را نگه داشته و با نرخ بالاتری بفروشد.

نایب‌رئیس اتاق اصناف ایران گفت: اکنون همه بازارها در سردرگمی به سر می‌برند و اگر دولت بتواند ارز مورد نیاز واردات را تأمین کند دیگر نگرانی بابت گران بودن کالاها نداریم ؛ چراکه قیمت‌ها به قبل بازمی‌گردد.

وی به مزیت دلار تک‌نرخی اشاره کرد و افزود: تنها مزیتی که نوسانات اخیر به دنبال داشت تک‌نرخی شدن ارز بود و تا زمانی که ثبات در بازار حاکم باشد سرمایه‌گذاری در همه بازارها انجام می‌گیرد.

واردکنندگان در انتظار دلار

سیدمهدی میرمهدی، رئیس اتحادیه فناوران رایانه تهران به خبرنگار ما گفت: دولت به صورت دستوری قیمت دلار را به 4200 تقلیل داد در حالی که هنوز ارز با این نرخ در اختیار واردکنندگان لوازم فناوری قرار نگرفته است. در همان روز اول برای ثبت‌سفارش‌های قبلی دلار 4200تخصیص داده شد اما از آن پس تاکنون به هیچ واردکننده‌ای دلار 4200تومانی تخصیص داده نشده و بازار را با کاهش شدید عرضه مواجه کرده است.

رئیس اتحادیه فناوران رایانه تهران با تاکید بر این که نرخ دلار به صورت دستوری کاهش نمی‌یابد، تصریح کرد: برخی واردکنندگان برای واردات محصولات از طریق صرافی اقدام کردند و اکنون بانک مرکزی فقط شبکه بانکی را معتبر می‌داند. این در حالی است که بخشی از افزایش قیمت در حوزه کالاهای فناوری مربوط به کمبود کالا در بازار است و کالاها به دلیل تکمیل نشدن مدارک ترخیص از سوی دولت، در کشور مبدأ مانده و زیان‌هایی را به واردکنندگان تحمیل کرده است.

وی تاکید کرد: به محض تخصیص دلار با نرخ 4200 تومان برای واردات کالاهای فناوری، اجناس این حوزه کاهش قیمت خواهند داشت و همه این موضوعات به زمان اجرای دولت در این مسأله بازمی‌گردد. ارزی که اکنون در اختیار واردکنندگان قرار می‌گیرد با نرخ 5500 تا 5800 تومان است. در آن صورت اگر فروشنده‌ای کالا را با قیمت بالاتر به مشتریان عرضه کند حتما در فهرست نظارتی اتحادیه و سازمان تعزیرات حکومتی قرار می‌گیرد و در زمینه گرانفروشی با هیچ واحد صنفی مدارا نمی‌شود.

میرمهدی با بیان این که بازار اقتصادی را نمی‌توان با صحبت آرام کرد گفت: معاون اول رئیس‌جمهور دستور دادند قیمت دلار 4200 است، اما با انجام این روش‌ها نمی‌توان ثبات را به اقتصاد آورد.

وی به آسیب نوسان نرخ دلار اشاره کرد و گفت: برخی افراد واردات خود را به صورت اعتباری ارزی انجام داده‌اند و در زمان سررسید باید با دلار روز تسویه کنند که این افراد زیان زیادی را متحمل خواهند شد. لپ‌تاپ‌ها بین 200 تا یک میلیون تومان افزایش قیمت داشتند که با کاهش نرخ دلار به 4200 قیمت این اقلام نیز ارزان خواهد شد.

میثم دادخواه، کارشناس حوزه مخابرات و فناوری اطلاعات با بیان این که اجناسی که با دلار وارد کشور می‌شود، متأثر از افزایش قیمت دلار است، اظهار کرد: اگر قیمت دلار به ثبات برسد، بازار معمولا به حالت عادی برمی‌گردد اما وقتی روند صعودی باشد، شاید قسمتی از فروشندگان از این‌که کالای خود را بفروشند و دیگر نتوانند وارداتی به آن تعداد داشته باشد، نگران شوند و بنابراین از فروش کالا امتناع کنند. فروشنده می‌تواند کالایش را نفروشد و کسی نمی‌تواند او را مجبور به فروش کند. بازار باید با دموکراسی کنترل شود نه با دیکتاتوری.

وی درباره امتناع برخی فروشندگان از فروش کالاهای دیجیتال به ایسنا گفت: واقعیت بازار این است که نمی‌توان از واردکننده و سرمایه‌گذاری که پولش را خوابانده و تجارت دارد، توقع داشت که وقتی دلار طی 24 ساعت تقریبا 10 درصد رشد می‌کند، جنسی که وارد کرده را بفروشد، زیرا تعهدی به کسی ندارد. درباره کالاهای مخابراتی و دیجیتال هم دولت نمی‌تواند توقع داشته باشد واردکننده‌ای که هیچ حمایتی از او نمی‌شود، اگر کالایش را با قیمت قبل از گرانی آورده، با قیمت فعلی بفروشد.

دادخواه با بیان این که وقتی یک جنس با قیمت روز دلار خریداری می‌شود، باید هنگام فروش هم با قیمت روز فروخته شود، تاکید کرد: قانون فروشندگان اپل این است که در بازار تا قبل از ساعت 12، بار از انبارشان خارج نمی‌شود. ساعت 12 که قیمت دلار مشخص می‌شود، با تماس گرفتن با صرافی و گرفتن قیمت دلار، گوشی تلفن همراه را در دلار ضرب و قیمت آن را مشخص می‌کنند و گوشی را می‌فروشند. لذا این که جنس چه زمانی خریداری شده، قبل یا بعد از افزایش قیمت دلار، ارتباطی ندارد. این کارشناس حوزه مخابرات همچنین بیان کرد: زمانی که کنترل نرخ ارز غیرمنطقی و غیرمعقول است، نمی‌توانیم از فروشندگان در کل بازار توقع داشته باشیم که آنها معقول کار کنند. در کل منطقی است که اگر دلار 10 درصد گران شود، فروشندگان درصد بیشتری کالاها را گران کنند که اگر روز بعد دلار دوباره گران شد، بتوانند خود را دوباره به بازار واردات برسانند. وی در پایان با اشاره به کاهش نرخ دلار که در روزهای اخیر اتفاق افتاده است، خاطرنشان کرد: امیدواریم نرخ 4200 بسهولت در دسترس واردکنندگان قرار بگیرد و مستدام باشد، در این صورت می‌توانیم شاهد کاهش نرخ در بازار نیز باشیم؛ اما با توجه به این که هنوز در کشور کالاهای زیادی وجود دارد که
به صورت غیررسمی و قاچاق وارد می‌شوند، نمی‌توان انتظار داشت دلار 4200 تومان در کوتاه‌مدت تأثیر خود را بگذارد.