وقتی منیسک زانو پاره شود...

هر آسیب یا پارگی در منیسک‌ها می‌تواند کارایی طبیعی زانو را مختل کند و باعث درد و تورم و خشکی در زانو شود. یک منیسک پاره شده باعث بی‌ثباتی زانو و ناتوانی در حرکت طبیعی زانو و ادامه درد می‌شود. همان ابتدا یخ، زانو بند آتل دار که محدود‌کننده حرکات خم و راست شدن زانوست و باند کشی برای کاهش تورم مورد استفاده قرار می‌گیرد و از بیمار خواسته می‌شود پایش را بالا نگه دارد تا تورم کاهش یابد. از بیمار می‌خواهیم هنگام خوابیدن چند بالش زیر زانویش بگذارد. دو سه هفته اول بی‌حرکتی با آتل بلند می‌تواند از آسیب بیشتر جلوگیری کند و فرایند ترمیم را تسریع می‌کند. گرما به علت گشاد کردن عروق باعث افزایش خونریزی در مفصل و بیشتر شدن تورم می‌شود، بنابراین بر خلاف تصور عامه حمام داغ، سونا، کیسه آب گرم و حتی محیط‌های خیلی گرم برای این آسیب بخصوص در 72 ساعت اول مضر است. برخی افراد بعد از آسیب مفصلی سعی در حرکت دادن مفصل و خم و راست کردن برای بهبود محدودیت آن دارند که می‌تواند باعث بروز آسیب بیشتر در مفصل شود. ماساژ یکی دیگر از درمان‌های غلط است. در این موارد بخصوص اگر با فشار زیاد همراه باشد می‌تواند آسیب را بیشتر کند. برخی تمرین‌های بسیار سبک مانند منقبض کردن آرام عضلات چهارسر می‌تواند مفید باشد که باید تحت نظر فیزیوتراپیست انجام شود. در 72 ساعت اول هر سه ساعت ده تا 15 دقیقه قرار دادن کیسه یخ روی زانو می‌تواند التیام بخش باشد. در 48 تا 72 ساعت اول از ضد التهاب‌هایی مانند بروفن استفاده نشود، چون می‌تواند فرایند ترمیم را به تعویق بیندازد. فیزیوتراپی اما می‌تواند این دوره درمان شما را کوتاه‌تر کند.

استفاده از برخی دستگاه‌ها برای کاهش درد و التهاب مفصل و مهم‌تر از همه تمرین درمانی تحت نظر فیزیوتراپیست مانع بروز عوارض جبران ناپذیر مفصلی بعد از صدمات منیسک می‌شود. تمرین درمانی خودسرانه و ناآگاهانه می‌تواند شرایط مفصل را بدتر کند، اما تمرینات مناسب سبب تقویت عضلات ثبات‌دهنده و محافظت کننده مفصل می‌شود و محدودیت‌های حرکتی مفصل را برطرف و از ضعف و آتروفی عضلات این ناحیه جلوگیری می‌کند.

این تمرین‌ها گردش خون و توزیع اکسیژن را در ناحیه آسیب‌دیده بهبود می‌بخشد و عملکرد سلولی و ترمیم آنها را بهبود می‌دهد. در آسیب‌های منیسک هنگام فعالیت ممکن است صداهایی از داخل مفصل شنیده شود. در صورتی که بعد از چند بار حرکت دادن قطع نشود و ادامه یابد بویژه اگر با درد همراه باشد از نشانه‌های آسیب منیسک است. اگر در حالت ایستادن با خم کردن زانوها سعی در نشستن داشته باشیم و صدا و درد در زانو احساس کنیم احتمال پارگی منیسک وجود دارد.

دکتر پرهام پارسانژاد

فیزیوتراپیست