کهگیلویه و بویراحمد؛ مستعد گردشگری طبیعت

این سرزمین چهار فصل در میان کوه‌های سر به فلک کشیده زاگرس در جنوب غربی ایران، که نمایشگاهی از تنوع آب و هوایی، کوه، رود، جنگل، دشت، چشمه، آبشار و گل‌های دیدنی است، قرار دارد.

استان کهگیلویه و بویراحمد در میان استان‌های اصفهان، چهارمحال و بختیاری، فارس، بوشهر و خوزستان قرار گرفته و به عنوان کریدور شمال به جنوب و شرق به غرب کشور شناخته شده است.

وجود دو نوع آب و هوای سردسیری وگرمسیری در کهگیلویه و بویراحمد بر زیبایی آن افزوده است. در زمانی که گلهای بهاری در مناطق گرمسیری از جمله شهرستانهای کهگیلویه، گچساران، باشت، چرام، بهمئی و لنده روییده‌اند در مناطق سردسیری بویراحمد و دنا برف کوهها و دشتها را سفید پوش کرده و فاصله این دو آب و هوای متفاوت کمتر از یک ساعت است.

در کنار این زیبایی‌ها، اماکن بازمانده از دوران باستان و پس از اسلام نیز حکایت از تاریخ کهن این سرزمین دارد. قبرستان لما، پل پاتاوه، پل بریم، بلاد شاپور، چارطاقی خیرآباد و .. همه و همه این سرزمین را با تاریخ کهن ایران پیوند می‌زنند.

همچنین این استان یکی از اصلی ترین مکانهای زیست عشایر ایران است که شیوه‌های زندگی جذاب آنها و تعامل زیبایشان با طبیعت یکی از زیباترین و کمیاب‌ترین جلوه‌های گردشگری ایران را رقم زده است.

روستای گزدون

روستای گزدون، از توابع بخش پاتاوه ، شهرستان دنا ، استان کهگیلویه و بویراحمد است . این روستا با مرکز استان شهر یاسوج 60 کیلومتر فاصله دارد و در مسیر جاده یاسوج به اصفهان واقع گردیده ، این روسـتا بنا بر سرشماری سال 1390 تعداد 64 خـانوار و جمـعیت 267 نـفر است . این روســتا در شـــمال غربی مرکز اســــتان شهر یاســـوج و در حدود 40 کیلومتری مرکز شهرستان دنا ، شهر توریستی سی سخت واقع گردیده است.

روستای گزدون از شمال به روستای تنگ رواق ، از جنوب به روستای باگ ، از مشرق به روستای بن زرد سفلی و کوه دنا و از مغرب به ایستگاه تقویت فشار گاز پاتاوه و رودخانه خروشان بشار محدود می‌شود . روستای مذکور در فصول سرد پاییز و زمستان ، آب و هوای سرد و خشک و در فصول گرم بهار و تابستان دارای آب و هوای گرم و خشک است . مردم روستا 100% شیعه بوده و در مجموع افرادی شاد ، خونگرم و بذله گو هستند . روستا دارای چهار طایفه ، طاعلیشاهی ، قاید شیرو ، سادات امامزده محمد و باباملکی است و همگی به لهجه شیرین لری تکلم می‌کنند. شغل اکثر مردم در این روستا کشاورزی و تعداد کمی نیز به دامداری و تعدادی نیز در ایستگاه گاز همجوار مشغول به کار بوده و امرار معاش می‌نمایند . محصولات زراعی کشاورزان این روستا شامل گندم ، جو ، عدس ، برنج ، شنبلیله و …. ، محصولات باغی شامل انگور ، گردو ، انار و …. می‌باشد. وجه تسمیه روستا به نام “گزدون” را وجود درختی خودرو و زیبا به نام “گز” که در گذشته به وفور در این روستا می‌روئیده است نقل کرده اند .

یاسوج

شهر یاسوج به دلیل جاذبه‌های طبیعی، توریستی و گردشگری به عنوان پایتخت طبیعت ایران شناخته شده است. این شهر با زیباییهای چشم نواز همچون قطعه حریری سبز در دامنه‌های دنای شرقی قرار گرفته و به واسطه این زیباییها و آب وهوای مطبوعش، هر ساله در فصل بهار و تابستان، پذیرای گردشگران وعلاقه مندان به طبیعت است.

گرداگرد این شهر را رودهای خروشان بشار و مهریان و کوههای سر به فلک کشیده دنا با پوشش جنگلهای بلوط و بنه فرا گرفته است به طوری که برخی این منطقه را شمال جنوب می‌نامند.

آبشار یاسوج

آبشار یاسوج یکی دیگر از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این شهر است که در فاصله‌ دو کیلومتری از مرکز شهر، در شمال یاسوج قرار دارد. آب این آبشار 10 متری، از دل کوه‌های زاگرس سرچشمه گرفته و منظره‌ای بسیار زیبا خلق می‌کند. اطراف این آبشار پر از نهرهای آب به شکلی مارپیچ، باغ‌های میوه، مراتع سرسبز و پر از گل است که هر طبیعت‌دوستی را عاشق خود می‌کند. گردشگران اغلب در فصل بهار، تابستان و پاییز برای بهره‌مندی از زیبایی‌های این آبشار و منطقه‌ اطراف آن، عازم یاسوج می‌شوند.

درباره آبشار کمردوغ

آبشار زیبای کمردوغ با ارتفاع نزدیک به 130 متر در جوار روستایی با همین نام قرار گرفته است که برای اکثر گردشگران ناشناخته مانده است. این آبشار تنها اثر طبیعی ثبت شده در میراث فرهنگی و گردشگری است و هفتمین آبشار بلند کشور نیز به حساب می‌آید. اجرای یک طرح پرورش ماهی قزل آلا باعث پهن شدن سرریز آب و وسعت یافتن طول آبشار شده و آبشاری مصنوعی را در جنوب آبشار طبیعی آن ایجاد کرده است. واقع شدن یک تنگه زیبا در مسیر جریان آب بر زیبایی آبشار افزوده است.در زبان لری و به گویش بویر احمدی،واژه کمر به معنای دیوار سخت و صاف است؛ و همچنین نزدیک بودن رنگ آبشار به رنگ سفید باعث نامگذاری آن به کمردوغ شده است. این آبشار زیبا و رویایی که در فاصله 85 کیلومتری شهر دهدشت، مرکز شهرستان کهگیلویه واقع شده است، در طول زمان بر صخره‌های تنگه پایین دست خود، حوضچه‌ها و قندیل‌های نمکی زیبایی به وجود آورده است.

تنگ گنجه‌ای

این مکان تفریحی که در 10 کیلومتری شمال غربی یاسوج قرار دارد منطقه ای خوش آب و هوا با رودخانه ای زلال و پوشیده از جنگل است که دل کوه‌های دنا می‌جوشد و نوازشگر چشمان گردشگران در بهار و تابستان است.

پارک جنگلی یاسوج

این پارک جنگلی که با 80 هکتار وسعت بزرگ‌ترین پارک جنگلی درجنوب کشور است در شمال شهر یاسوج قرار دارد و پوشیده از درختان بلوط، بادام کوهی، ارزن، کیکم و بنه است.

تنگ مهریان

این تنگه که رودخانه زیبای مهریان از آن می‌گذرد نیز درشمال شهر یاسوج قرار دارد که آب و هوای مطبوع آن جان هر رهگذری را تازگی می‌بخشد. برخی از پژوهشگران تاریخ باستان معتقدند، آریو برزن سردار ایرانی در این مکان راه را بر لشکر اسکندر مقدونی بسته است.

پیست اسکی کاکان

این پیست واقع در گردنه "باباحسن" باارتفاع برفی حدود دو متر در 15 کیلومتری شمال شهر یاسوج قرار دارد و مکانی دل انگیز برای ورزشهای زمستانی است.

تل خسروی

تل خسروی یا تل خسرو تپه ای در جنوب شهر یاسوج است که به فاصله ای کمتر از چند کیلومتری آن قرار دارد. بر اساس روایتهای محلی، کیخسرو کاخی بر سر این تل یا تپه بنا نهاده بود که پرفسور گاوبه، آثار آن رو به صورت عمارتی با آجرهای زرد چهارگوش و آجرهای سرخ از نوع آجرهای پل علیایی بهبهان (ارجان قدیم) مشاهده کرده و این مکان رو به پیش از دوره هخامنشیان مربوط دانسته. این تل که به هزاره سوم از میلاد و سده نهم و دهم هجری قمری تعلق داره، در چهار کیلومتری جنوب شهر یاسوج، در نزدیکی روستای تل
خسرو واقع شده است.

تنگ ملغان

محوطه تنگ ملغان مربوط به سده‌های اولیه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان گچساران، روستای تلخاب شیرین واقع شده و این اثر در تاریخ 27 دی 1377 با شماره ثبت 2266 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

مهریان روستایی در نزدیکی شهر یاسوج است که طبیعت بی‌نظیر آن در بین دیگر روستاهای اطرافش زبانزد خاص و عام شده است و علت اصلی آن وجود طبیعت وصف‌نشدنی موقعیت جغرافیایی این روستا است. از آنجایی که روستای مهریان روستایی کوهپایه‌ای است، به راحتی سه جز اصلی برای جذابیت را از آن خود کرده است. آب، کوه و دشت آن سه عنصری هستند که جاذبه‌های انکارناپذیر این روستا را رقم زده‌اند. تنگه‌ی مهریان هم که مجموعه‌ای از این سه عنصر است از این قاعده مستثنا نیست و چشم تمام بینندگانش را مات و مبهوت منظره‌ زیبایش می‌کند. رود جاری در وسط تنگه‌‌ی مهریان و طبیعت سرسبز و درختان بلند و تنومند اطراف رود همگی سعی در ایجاد مجموعه‌ای بی‌نقص و جذاب دارند و به موفقیت زیادی در این زمینه دست‌یافته‌اند؛ به‌طوری‌که این تنگه را به مقصدی توریستی در استان کهگیلویه و بویراحمد بدل کرده‌اند. چندی است که ایجاد امکانات رفاهی در نزدیکی این تنگه رفت‌وآمد و اتراق در تنگه را افزایش داده است و مردم محلی سعی می‌کنند تا تعطیلاتشان را در کنار طبیعت بکر این منطقه سپری کنند.

دریاچه سد شاه قاسم

این دریاچه زیبا که در پنج کیلومتری جنوب شهر یاسوج قرار دارد، تابلویی زیبا از آبی آب و سبزی جنگل‌های بلوط ترسیم کرده است.

همچنین امامزادگانی همچون شاه قاسم، شاه مختار، شاه عبدالله، شاه فرج الله(علیهم اسلام) و ... در اطراف این شهر، پذیرای زائرینی از سراسر کشور هستند.

تنگ تامرادی

تنگ تامرادی در 55 کیلومتری غرب یاسوج، در جاده یاسوج-سپیدار قرار دارد. در تنگ تامرادی طبیعتی بکر و بی‌نظیر با آبشارهای زیبا قرار دارد که هر گردشگری را مجاب می‌کند که سختی سفر به این منطقه را به جان بخرد و حداقل چند ساعتی، میهمان آرامش و زیبایی طبیعت آن باشد. در گذشته دسترسی یه تنگ تامرادی و روستای آن، سخت بود اما امروزه با جاده‌سازی، کمی آسان‌تر شده است. به دلیل حضور یکی از طایفه‌های بزرگ ایل بویراحمد به نام تامرادی، نام این تنگه را تامرادی گذاشته‌اند. در فصل بهار و تابستان، این تنگه آب و هوایی بسیار مطلوب دارد و علاوه بر زیبایی‌های طبیعی آن، می‌تواند مقصد مناسبی برای فرار از گرمای تابستان باشد.

دره المون

دره المون در 50 کیلومتری جاده یاسوج به سمت نورآباد قرار دارد که برای رسیدن به آن باید از روستاهای چهارطاق، دشت و امیرایوب گذر کنید. این منطقه کوهستانی، منابع آب فراوان، چشم‌اندازی بسیار زیبا و طبیعتی شگفت‌انگیز دارد. در بهار و تابستان سری به این منطقه بزنید و از آب و هوای مطبوع و آب گوارا و شفاف آن بهره‌مند شوید. این منطقه از نظر طبیعت و اکوتوریسم، یکی از مهم‌ترین مقاصد استان کهکیلویه و بویراحمد است. رودخانه و آبراهه‌های متعدد، رویش لاله‌های واژگون در کناره‌های دره و جنگل‌های بلوط، دره المون را به منطقه‌ای بسیار زیبا چشم‌نواز تبدیل کرده است.

چشمه میشی

چشمه میشی یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی این شهر است که در چهار کیلومتری شمال شرقی شهر سی‌سخت قرار دارد و یکی از پرآب‌ترین و خنک‌ترین چشمه‌های زاگرس بوده که آن را چشمه "بشو" نیز می‌نامند.

"قاش مستان"، "بیژن دو و سه"، "قزل قله"، "برج آسمانی"، "حوض دال" و ... قله‌هایی هستند که دل آسمان را شکافته و دست زمین را به خورشید رسانده اند.

لما

روستایی باستانی در کنار رودخانه بشار است که گورهای انسانی با قدمت سه هزار سال قبل از میلاد درآن کشف شده است.

کریک

روستایی در مسیر یاسوج به سی سخت با بافت ماسوله ای و مملو از باغ‌ها سیب، هلو، انگور و کوچه باغهای زیبا که مرقد مطهر امام زاده شاه عسکر (ع) جلوه ای معنوی به این روستا داده است.

دریاچه کوه گل

بخشی از طبیعت منطقه‌ی کوهستانی دنا است که در نزدیکی شهر زیبای سی سخت قرار دارد. در این ناحیه دریاچه‌های گوناگونی وجود دارد. این دریاچه‌ها فصلی بوده و در اواخر زمستان تا اوایل بهار بر اثر بارش باران و ذوب شدن برف‌هایی که بر ارتفاعات دنا جای خوش کرده‌اند پر از آب می‌شوند و تا اواخر تابستان تقریبا خشک می‌شوند.دریاچه‌ کوه گل که در همین ناحیه واقع شده، یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی آن به شمار می‌رود. این دریاچه با مساحتی حدود نیم هکتار و عمقی برابر 15 متر، باعث پدید آمدن طبیعت و اکوسیستم جذابی در اطراف خود شده است.تنگ کوه گل از نظر پوشش گیاهی و جانوری غنی‌ترین منطقه‌ی دنای شرقی محسوب می‌شود. در طول تابستان می‌توان پرندگان مهاجری همچون مرغابی، اردک کله سبز، درنا، لک لک، حواصیل، چنگر، خروس کولی و پرندگانی بومی دیگر را در اطراف آن به تماشا نشست.

گچساران بام نفت ایران

شهر نفت خیز گچساران با تولید سالانه 25 درصد نفت وگاز کشور به عنوان بام نفت ایران شناخته شده و به دلیل نزدیکی به بنادر گناوه و دیلم، در مسیر ترانزیتی خلیج فارس به مرکز کشور قرار گرفته است.این شهرستان دارای اماکن زیارتی و سیاحتی فراوانی است که سالانه پذیرای هزاران گردشگر داخلی و خارجی هستند.

آرامگاه بی بی حکیمه(س)

آرامگاه بی بی حکیمه (س)، خواهر امامرضا(ع)، که در 80 کیلومتری جنوب شهر گچساران قرار دارد، سالانه میزبان هزاران عاشق اهل بیت عصمت و طهارت از سراسر ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس است.

گردنه شلال دان

منطقه ای بسیار سرسبز که در بهار چشم هر رهگذری را به طراوت و زیبایی خود جذب می‌کند. سرسبزی تپه ماهورهای باشت و گردنه شلال دان در شهرستانهای گچساران و باشت بسیار تماشایی است. از اماکن تاریخی این شهرستان نیز می‌توان به چهارطاقی خیرآباد و اثرباستانی "دو گور دوپا" اشاره کرد.

بلاد شاپور تجلی معماری دوران صفوی

شهر کهنه دهدشت

این محدوده تاریخی که در کنار شهر جدید دهدشت قرار دارد و آن را بلاد شاپور نیز می‌نامند، با وسعت 40 هکتار، قدمت تاریخی آن دستکم به دوران صفویه بر می‌گردد.

این شهر که روزگاری پر رونق را پشت سر گذاشته دارای برج و بارو وارگ بوده که هم اکنون بخشهایی از آن باقی مانده است.نگاهی به جغرافیای محل نشان می‌دهد که این شهر به واسطه قرار گرفتن بر سر راه پایتخت صفویان به بنادر جنوبی و نیزنزدیکی به شهر ارجان یا بهبهان کنونی نقش موثری در تجارت آن زمان ایفا می‌کرده است. شهر دارای آب و هوای گرمسیری است و معماری آن نیز از معماری عصر صفوی الهام گرفته است.

نقوش برجسته تنگ سروک

این نقوش در فاصله 50 کیلومتری شمال بهبهان، در شهرستان بهمئی قرار دارد و قدمت آن به 299 میلادی یعنی به دوره اشکانی می‌رسد و منسوب به شاهزادگان الیمائی است.

چشمه بلقیس چرام

این باغ در شهر چرام واقع شده و یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های توریستی این منطقه است. زمین حاصلخیز آن باعث شده که از هر گونه درخت در این باغ رشد یابد.

باغ دارای چند چشمه است که از دهانه شمالی به باغ می‌ریزند وآب چشمه‌ها در جویبارهای مشبکی که با اصول معماری قابل توجهی تراس بندی شده‌ اند، به استخر زیبائی سرازیر می‌شود.این باغ به فاصله دو کیلومتری در شرق شهر چرام واقع شده و در تمام فصول سال بخصوص در فروردین ماه آماده پذیرایی از مهمانان و گردشگران است.در کنار اینها نزدیکی این استان به بنادر جنوبی و خلیج نیلگون فارس فرصتی دیگر برای مسافران نوروزی است تا قله‌های دنا و خلیج فارس را با هم در کمتر از نیمروز ببینند.کهگیلویه وبویراحمد در کنار طبیعت زیبای خود، مردمانی مهربان و مهمان‌نواز دارد که دلشان پر از عشق و محبت به ایرانیان است و چشمشان قدمگاه مهمانان و هرچه دارند و ندارند، برای میهمانان خود در طبق اخلاص می‌گذارند.