امروزه کارخانجات صنایع لبنی پیشرفت‌های زیادی در تولید و عرضه طیف گسترده‌ای از محصولات لبنی بخصوص غنی سازی و تنوع بخشیدن به انواع شیرها داشته‌اند. شیرهای با درجات مختلف چربی، کم لاکتوز، غنی شده با ریزمغذی‌ها و امگا3 و نسل جدید شیرهای فراپاستوریزه از این نوع هستند. در این نوشتار قصد داریم خصوصیات تغذیه‌ای انواع شیرهای کارخانه‌ای و بایدها و نبایدهای مصرف آن را مورد بررسی قرار دهیم.
کد خبر: ۱۱۲۷۰۵۸

فواید شیرهای غنی شده با ویتامین D3

گاهی برخی کمبودهای تغذیهای که در افراد جامعه شیوع بیشتری پیدا میکند را با غنیسازی برخی محصولات غذایی تامین میکنند. لبنیات بویژه شیر بهدلیل مصرف روزانه، یکی از بهترین و مناسبترین محصولات برای غنی سازی است.

ویتامین D3 اصلیترین ریز مغذی است که میتواند تا چند برابر، دریافت ویتامین D بدن را افزایش دهد و علاوه بر این که با تقویت سیستم ایمنی خطر ابتلا به التهابات اعصاب مرکزی را کاهش و از بروز و تشدید بیماریهای خودایمنی همچون ام اس و... جلوگیری میکند، باعث جذب کلسیم نیز میشود.

شیری که به میزان مشخص و براساس نیاز روزانه با ویتامین D غنی شده باشد برای همه افراد ساکن در شهرهای آلوده بخصوص در روزهای ابری مناسب است. مصرف روزانه این شیر به افراد در سنین رشد، سالمندان، خانمهای باردار، افرادی که از منابع غذایی دریایی محروم اند و مبتلایان به کمبود کلسیم و اماس پیشنهاد میشود. به دلیل این که ویتامین D محلول در چربی است، میزان آن در شیر پرچرب بیشتر از شیر کم چرب است؛ بنابراین هنگام انتخاب شیرهای کم چرب انواعی را که با ویتامینهای A و D و روی غنی شدهاند، بخرید. این ریز مغذیها روی سایر ترکیبات شیر هیچ تاثیر سوئی نگذاشته و این شیر در مقایسه با انواع شیرهای معمولی طعم غنیتر و رنگ تیرهتری دارد.

این شیرها را جایگزین شیر لبنی نکنید

در برخی منابع و شبکههای مجازی آمده است اگر طعم شیر لبنی را دوست ندارید یا بهواسطه مصرف آن دچار مشکلات گوارشی میشوید، شیر سویا، بادام یا نارگیل را جایگزین آن کنید. اما باید بدانید این شیرها گیاهی و با شیر لبنی مخلوط نشده و به اندازه شیر دام ریزمغذیهای ضروری ندارند و از نظر میزان کلسیم فقیرند. البته شیر سویا به جذب کلسیم در بدن کمک میکند و پروتئین آن با پروتئین شیر برابری کرده و چربی آن غیراشباع و بدون کلسترول است، اما با تمام این تفاسیر هرگز نمیتواند جایگزین شیر دام شود.

مزیت شیرهای کم چرب در چیست؟

برخلاف ویتامین D که محلول در چربی شیر است، اما کلسیم در فاز چربی شیر وجود ندارد و شیرهای کم چرب به لحاظ کلسیم غنیتر هستند و اگر چربی شیر بالا باشد یکی از عوامل دفع کلسیم است. مزیت استفاده از شیرهای کم چرب این است که وقتی چربی شیر گرفته میشود، جایگزین آن شیر کم چربی میشود که خود غنی از کلسیم است. ضمن این که شیرهای پرچرب کالری بیشتری دارند و چاق کننده هستند و چربی آن در دراز مدت
تهدیدکننده سلامت افراد بالغ و کم تحرک خواهد بود.

شیر کملاکتوز را چه کسانی مصرف کنند؟

شیر کملاکتوز محصولی است برای مصرف افرادی که نسبت به قند لاکتوز شیر حساسیت نشان میدهند و دچار علائمی چون نفخ، دل پیچه، اسهال و افزایش گاز روده میشوند. در کارخانجات، لاکتوز شیر بهواسطه افزودن آنزیم لاکتاز، تجزیه و به قندهای ساده و شیرین تبدیل و تا 80درصد قابلیت هضم پیدا میکند که البته شیرهای بدون لاکتوز قابلیت هضم بهتری دارند. شیرهای کم لاکتوز نسبت به شیرهای معمولی طعم شیرینتری دارند، اما هر دو از نظر میزان قند و ارزش غذایی و انرژی زایی برابری میکنند. مبتلایان به دیابت بهتر است از شیر کم لاکتوز کمتر مصرف کنند و قند آن را مد نظر داشته باشند. آگاه باشید هر چه کمتر شیر بخورید حساسیت بدن به لاکتوز آن بیشتر میشود. اگر تا چند روز به اندازه یک قاشق چایخوری شیر معمولی بنوشید و به مرور بر این میزان بیفزایید میتوانید دستگاه گوارشتان را در برابر لاکتوز شیر تحملپذیر کنید.

نسل جدیدی به نام شیرهای فراپاستوریزه

شیر ESL یا فراپاستوریزه به شیری با زمان ماندگاری افزایش یافته گفته میشود که از نظر شدت دمای فرآوری، دمای بیشتر از شیر پاستوریزه و حرارت کمتر از شیر استریلیزه (فرادما) را تحمل میکند.

شیرفراپاستوریزه جزو شیرهای پاستوریزه طبقهبندی شده و یکی از مهمترین اهداف تولید آن، افزایش زمان مانـدگاری شـیرهای پاسـتوریزه با حفظ طعم و کیفیت و ارزش تغذیهای به منظور جلوگیری از عودت محصولات لبنی تاریخ گذشته است. شیرهای فراپاستوریزه بسته به کیفیت شیر خام، نوع فرآیند و شـرایط بسـته بنـدی و نگهـداری، زمان ماندگاری متفاوتی دارند.

به کالری یک لیوان شیر توجه کنید

شیر بهطور معمول وقتی از گاو دوشیده میشود حاوی 5/3 درصد چربی است. شیرهای با چربی بالاتر از 5/2 درصد پرچرب و پایین تر از آن نیم چرب و کم چرب محسوب شده و آن دسته از شیرهایی را که بین 5/0-1/0 درصد چربی دارند در اصطلاح شیر خامه گرفته گویند. هر لیوان شیر معادل 240 گرم است و یک لیوان شیر بیچربی 90 کالری، یک لیوان شیر کم چرب 120 کالری و یک لیوان شیر پرچرب 150کالری انرژی تولید میکند.

مزیت شیر غنی شده با امگا3

امگا3 بهدلیل خاصیت ضدالتهابی به پیشگیری از بیماریهای
قلبی ـ عروقی بخصوص سکته قلبی کمک میکند و برای پیشگیری از آلزایمر و بهبود افسردگیهای خفیف، بویژه برای سالمندان مفید است. شیر به دو روش با امگا3 غنی میشود: یا به جیره غذایی دام مواد غنی از امگا3 میافزایند یا این اسید چرب را با درصد معینی به شیر اضافه میکنند. با توجه به این که شیرهای غنی شده با امگا3 در مجاورت با حرارت، بوی زهمی همچون بوی ماهی میگیرند این نوع شیرها باید بهصورت سرد نوشیده شود. زیادهروی در مصرف این شیرها اثرات معکوسی دارد و بخصوص در دوران بارداری یا شیردهی می‌‌تواند مشکلساز شود.

در کدام فصل، شیر دام غنیتر است؟

بسته به علوفه تازهای که دام مصرف میکند در تابستان میزان ویتامینهای A،D،E شیر نسبت به فصول سرد سال بیشتر است، اما ویتامینهای BوC در شیر تابستان و زمستان تفاوت زیادی ندارد. البته امروزه چون بیشتر گاوداریها در سیستمهای بسته و نیمه باز نگهداری میشوند ارزش تغذیهای شیر آنها در فصول مختلف تفاوت چندانی ندارد.

فاخره بهبهانی

دانش و سلامت

newsQrCode
ارسال نظرات در انتظار بررسی: ۰ انتشار یافته: ۰
فرزند زمانه خود باش

گفت‌وگوی «جام‌جم» با میثم عبدی، کارگردان نمایش رومئو و ژولیت و چند کاراکتر دیگر

فرزند زمانه خود باش

نیازمندی ها