برای پاسخ به این اتهام معمولا به مباحث و نمونههایی از روایات و احادیث پیامبر گرامی اسلام و ائمه علیهم السلام میپردازند اما اگر همین توصیهها و ارزشهای دینی را با مصداقهایی از زندگی امروزی علمای بزرگ پیوند بزنیم شاید تاثیرگذاریاش بیشتر باشد.
موضوعی که درباره آن با احمد طهماسبی، استاد حوزه و دانشگاه و نویسنده کتاب «سبک زندگی و تحکیم خانواده» در میان گذاشتیم، طهماسبی پژوهش جدی در ارتباط با سیره همسرداری علمای معاصر انجام داده و منتشر کرده است.
آنچه در ادامه میخوانید دیدگاههای این استاد حوزه و دانشگاه است که با چاردیواری در میان گذاشته است.
ازدواج و آرامش
ریشه سبک زندگی علما را باید در آموزههای قرآنی، دینی و پیوندش با سیره نبوی جستوجو کرد، خداوند در سوره روم آیه 21 میفرماید: هدف از ازدواج بهدست آوردن آرامش است: وقتی این آرامش آمد خداوند مودت و رحمت بین زن و شوهر را ایجاد میکند.
عمده مشکلات فعلی زوجین در جامعه ما ندانستن همین سبک زندگی است، یعنی زن و شوهر به وظایف هم آشنا نیستند، کنار هم زیستن را نمیدانند، باید آموزههایی را که در دین و در سیره پیامبر و ائمه است بیاوریم و به مردم بازگو کنیم.
پیامبر(ص) میفرمایند: هرچه ایمان مرد بالاتر باشد محبت به همسرش هم بالاتر است یا در جایی دیگر میفرمایند نشستن زن و شوهر و گپ و گفت محبتآمیز میان آنها ثوابش از اعتکاف در مسجدالنبی هم بالاتر است.
در جای دیگری میفرمایند: یک ساعت خدمت به همسر در کارهای خانه بهتر از هزار سال عبادت و هزار حج و هزار عمره و بهتر از آزادی هزار بنده در راه خدا و هزار جبهه رفتن در راه دین و عیادت از هزار مریض و هزار نماز جمعه و هزار تشییع جنازه و هزار گرسنهای که برای رضای خداوند رحمان سیر گردد و هزار برهنه را پوشاندن است. اینها نشان میدهد هدف تحکیم خانواده و اهمیت آن است.
الگوهای ناب همسرداری در روزگار ما
بعضیها میگویند ما که پیامبر(ص)، حضرت علی(ع) و حضرت زهرا(س) نمیشویم، خب درست هم میگویند. به همین دلیل مصداقهایی نزدیکتر و دست یافتنیتر را مورد بررسی قرار دادم.
الگو را امام(ره)، آیتالله بهجت، علامه طباطبایی و نمونههایی از این نوع قرار دادم و شیوه همسرداری و سبک زندگی آنها را به زن و شوهرها ارائه دادیم. افرادی را انتخاب کردیم که برای مردم آشنا و قابل احترام هستند و از نظر جامعهشناسی و مردمشناسی در ظرف زمانی اکنون ما قابل تطبیق باشند.
ببینید برخی اتهام میزنند که اسلام به عنوان یک مکتب در زندگی زناشویی متحجر یا مرتجع است، اما این سخن در خوشبینانهترین حالت اگر از عناد نباشد، از روی ناآگاهی است، ما در دین اسلام نه زنسالاری داریم، نه مردسالاری و نه فرزندسالاری، معیار و اصل در اسلام حقسالاری و خداسالاری است، وقتی در خانه «حق» سالار و خدا حاکم باشد هم زن و هم مرد تابع میشوند.
زندگی مشترک مثل الاکلنگ میماند. گذشت باید از سمت هر دو طرف باشد تا این الاکلنگ درست کارش را انجام دهد و زندگی شیرین شود.
چند مثال جالب
من اتفاقا سیره علما را در نحوه برخورد با همسر برایتان مثال میزنم، دختر حضرت امام(ره) میگویند که تا خانم نمیآمدند امام(ره) دست به غذا نمیزدند یا اگر مهمان میآمد، خودشان میرفتند در آشپزخانه کار میکردند.
نکته دیگر درباره امام(ره) به دوره اواخر حیات ایشان برمیگردد که در بیمارستان بستری بودند، نزدیکانشان میگویند هر وقت ایشان به هوش میآمدند دو سوال میپرسیدند نخست آن که وقت نماز شده یا نه؟ و دیگری این که حال خانم چطور است؟
همسر حضرت امام(ره) خودشان میگویند در این سالهای طولانی زندگی مشترک هرگز از من یک فنجان چای نخواستند، آقا خودشان چای آماده میکردند و به محض نوشیدن خودشان ظرف را میشستند و دخترشان(زهرا) میگوید مادرمان وقتی وارد اتاق میشد حضرت امام(ره) نمیگفتند در را ببندید، وقتی مادر مینشست ایشان از جای برمیخاستند و در را میبستند.
درباره علامه طباطبایی هم ایشان خودشان آوردهاند گاهی که میخواستم از منزل بیرون بروم ابتدا میرفتم ببینم خانم کاری دارد یا نه؛ اگر کاری داشتند از منزل خارج نمیشدم و متقابلا خانم هم همیشه مراعات ما را داشتند، خود علامه طباطبایی صراحتا فرمودهاند من خیلی مدیون خانمم هستم.
آیتالله احمدیمیانجی، استاد اخلاق ما بودند، روزی از دفتر یکی از مراجع تماس گرفتند که شما تشریف بیاورید برای حج و مسائل پاسخگویی مشرف شوید، خب همه آرزو دارند که سفر حج بروند حالا فکر کنید سفر بدون هزینه و بدون مقدمات فراهم شده است، ایشان اما نپذیرفتند و گفتند که من عذر دارم، فرزندشان گفت شما چرا مشرف نمیشوید، ایشان گفتند که مادر شما مریض است و نمیتواند کارهایش را انجام دهد من باید کنار ایشان باشم و به او کمک کنم برخی کارها را ممکن است که از شما خجالت بکشند، در واقع ایشان خدمت به همسر را مهمتر از حج میدانستند.
میخواهم بگویم با بررسی و الگو قرار دادن همین چهرههای شاخص دینی میتوان بهدرستی دریافت که نگاه اسلام و سبک زندگی مبتنی بر ارزشهای دینی تا کجا و چه اندازه بر تحکیم خانواده و محترم شمردن جایگاه زن و مرد و روابط متقابلشان تاکید دارد و برخلاف برخی حرفهای بیپایه و اساس از نظر اسلام حقوق زن و مرد به طور کامل در خانواده مورد احترام است.
مهیار عربی - ضمیمه چاردیواری جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد