نگاهی به کلیساهای آبادان

به گزارش مهر، وقتی با دقت به گوشه و کنار خیابانها و مناطقی مثل زند و بریم آبادان نگاه بیندازید، می‌توان به وضوح بناهایی را دید که نشان از وحدت اقوام ساکن آن داشته و دارد. ساکنانی که با خوبی و خوشی در کنار یکدیگر زندگی می‌کنند و آئین‌های اعتقادی خود را نیز برپا می‌دارند.

زند نام خیابانی است در آبادان که از قدیم الایام کلیسای سورقارپت (کارپت) در کنار مسجد امام جعفر صادق (س) گذر ایام را به نظاره نشسته است و آن را خیابان ادیان می‌خوانند. در شهر آبادان به طور مجموع چهار کلیسا توسط گروه اطلاعات و آمار خوزستان شناسایی شده که متاسفانه تاکنون مشخصاتی از کلیسای قلب مسیح در اختیار این گروه پژوهشگر و یا سایران قرار ندارد.

کلیساهای شهر آبادان در مجموع دارای چهار هزار و 710 متر مربع مساحت کل و دو هزار و 510 متر مربع زیر بنا هستند، این کلیساها که متعلق به مسیحیان آشوری، پروتستان و گریگوری آبادان بودند در گذشته توسط سه کشیش 47، 60 و61 ساله، یک متولی 43 ساله، یک خادم 57 ساله و دو سرایدار 30 و 62 ساله اداره می‌شدند.

کلیسای سنت کریستوفر

کلیسای سنت کریستوفر در سال 1306 هجری شمسی (1928 میلادی) در سالهای اوج پیشرفت صنعت نفت در منطقه بریم آبادان احداث شد که متعلق به مسیحیان پروتستان بود، این کلیسا در مدرسه غیر انتفاعی پالایشگاه روبه‌روی روابط عمومی این شرکت واقع شده که دارای هزار و 110 متر مساحت با 310 متر مربع زیر بناست.

نحوه تصرف کلیسای کریستوفر به شکلی واگذاری شده است که دارای سالن اجتماعات به مساحت 150 متر مربع است که گنجایش 400 نفر را برای استماع سخنرانی دارد، در گذشته دو نفر این کلیسا را اداره می‌کردند.

در زمان حاضر این کلیسا جزو طرح «طرح موزه صنعت نفت» است که اگر با همت و حمایت مسئولان برای بازسازی به سبک موجود همراه شود می‌تواند به عنوان یک ظرفیت ناب گردشگری مورد استفاده قرار گیرد.

کلیسای آشوری

کلیسای آشوری آبادان نیز در سال 1951 میلادی برابر با 1329 هجری شمسی در این شهر ساخته شد، این کلیسا با مساحت دو هزار و 942 مترمربع و زیربنای دو هزار مترمربع دارای سالن اجتماعاتی به وسعت 200 متر مربع بود که گنجایش 200 نفر را برای استماع سخنرانی داشت ضمن آنکه دو نفر نیرو آن را اداره می‌کردند.

از این کلیسا که در نزدیکی فلکه الفی آبادان جای داشت و مورد استفاده مسیحیان آشوری آبادان بود امروز دیگر اثری باقی نمانده است.

کلیسای سورقارپت

کلیسای ارامنه آبادان با نام «سورقارپت» یا سورکارپت بنایی مربوط به دوره پهلوی است که در آبادان ابتدای خیابان زند و جنب مسجد امام موسی بن جعفر(ع) واقع شده است. این اثر با کاربری مذهبی در نهم اردیبهشت ماه سال 1382 با شماره ثبت 5283 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

کلیسای ارامنه گریگوری آبادان(سورکارپت) در سال 1958 میلادی برابر با 1336 هجری شمسی در این شهر بنا شد و به عنوان بزرگ‌ترین تالار اجتماعات ارامنه مقیم آبادان به شمار می‌رفت، مجاورت این کلیسا با مسجد امام موسی بن جعفر(ع) جلوه ای از احترام متقابل میان پیروان ادیان مختلف الهی و از زیباترین جلوه‌های گفت‌وگوی تمدنها را به تصویر می‌کشد.

این کلیسا در گوشه ای از ساختمان مدرسه ملی ادب که ویژه دانش آموزان ارامنی مقیم آبادان ساخته شد، بنا شده است که در دوران هشت سال دفاع مقدس به عنوان یکی از سنگرهای دفاع رزمندگان نیز به شمار می‌رفت. کلیسا سورکارپت آبادان که در دوران هشت سال دفاع مقدس 40 درصد آسیب دیده بود پس از اتمام جنگ از سال 1375 کار بازسازی اش آغاز و در سال 1378 به پایان رسید که پس از اتمام کار بازسازی و با حضور اسقف ارامنه جنوب ایران و اصفهان، کوریون پاپیان و میهمانانی از کشور لبنان، فرماندار و تنی چند از مسئولان محلی و 400 میهمان از شهرهای تهران، اصفهان و شیراز بازگشایی شد. دیوارهای کلیسا دارای چهار در دو لنگه قهوه ای رنگ چوبی است که بر هر لنگه آن نقش صلیبی برجسته است؛ کلیسا دارای دو گنبد مخروطی شکل آلومینیومی است که یکی بر ساختمان اصلی کلیسا و دیگری در قسمت انتهایی کلیسا جایی که ناقوس واقع شده قرار دارند. پیش از جنگ تحمیلی بین یک هزار و 700 تا دو هزار خانوار ارمنی در آبادان سکونت داشتند که پس از جنگ تعداد کمی از آنها به آبادان بازگشتند، این کلیسا مربوط به خلیفه گری ارامنه تهران است.

در زمان حاضر تنها مادر مسیحی شهر بنام «صوفی کاروازیان» ملقب به خانم مانوکیان (به واسطه نام فامیل همسرش) تنها کلیدار کلیسای این شهر است که به طور سالانه و در روز عید کریسمس، در کلیسا را به روی مردمان شهرش که برای تبریک سال نو به او می‌آیند، می‌گشاید.