کوه یخ ایدز

اما این آمار فقط بخش کوچکی از مبتلایان را پوشش می‌دهد و به گفته مسئولان وزارت بهداشت، ملاحظات اخلاقی موجود در کشور به بسیاری از بیماران اجازه نمی‌دهد تا بیماریشان را اعلام کنند. همچنین متاسفانه شرایط کشور ما به‌گونه‌ای است که بسیاری از مبتلایان به ایدز تا سال‌ها از بیماری خود اطلاع پیدا نمی‌کنند. اینها باعث می‌شود آمار واقعی مبتلایان به ایدز، بسیار بیشتر از عدد اعلام شده باشد و جمعیت شناسایی شده، همچون کوه یخی هستند که بخش عمده‌ای از آنها زیر آب قرار گرفته و فقط اندکی از آن پیداست.

پنهان‌کاری در بحث ابتلا به ایدز در کنار مشکلاتی که برای خود بیماران پدید می‌آورد، می‌تواند افراد سالم را هم در خطر قرار دهد و به فراگیرتر شدن این بیماری منجر شود. بنابراین نیاز است که آموزش و فرهنگسازی در زمینه لزوم خودآگاهی و تلاش برای شناسایی ایدز در کشور توسعه یابد. در این زمینه در کنار مسئولان وزرات بهداشت و سازمان بهزیستی، رسانه‌ها نیز می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند و نهادهای مختلف باید اطلاع‌رسانی درباره روش‌های پیشگیری از ایدز و علائم این بیماری را وسیع‌تر کنند.

البته در سال‌های گذشته اقداماتی در این باره صورت گرفته است به عنوان مثال، سازمان بهزیستی باشگاه‌های اچ.آی.وی مثبت را راه‌اندازی کرده تا در این باشگاه‌ها به کمک برخی از مبتلایان، برنامه‌هایی در جهت توانبخشی و روحیه‌بخشی به بیماران و آموزش‌های لازم به اطرافیان آنها و پیشگیری از ایدز اجرا شود. البته این اقدامات کافی نیست و هنوز فاصله زیادی با برنامه‌های جهانی مهار ایدز ـ که در کشورهای پیشرفته انجام و به توقف این بیماری خطرناک منجر شده است ـ داریم.

رسیدن به جایگاه مناسب در زمینه مهار ایدز، جز با گسترش اطلاع‌رسانی و آگاهی عمومی پیرامون این بیماری و تقویت باشگاه‌های اچ.آی.وی مثبت،امکان‌پذیر نیست. همچنین مردم نیز نباید با ایجاد شرایطی خاص برای مبتلایان به ایدز باعث گوشه‌گیری این افراد شوند تا کسانی که در آینده به این بیماری دچار می‌شوند، بتوانند بدون ترس از قضاوت دیگران، بیماری خود را اعلام کنند؛ اینها مهم‌ترین کارهایی است که باید در زمینه مهار ایدز انجام شود.

مطابق برنامه‌های جهانی مهار ایدز، ایران متعهد است تا پایان سال 2020، 90درصد مبتلایان به ایدز را در کشور شناسایی کند. برای جامه عمل پوشاندن به این تعهد، مسئولان وزارت بهداشت باید برنامه‌ای جامع، منسجم و یکپارچه در زمینه اطلاع‌رسانی درباره ایدز و توسعه امر پیشگیری از آن ارائه کنند.

البته پیشتر هم برنامه‌هایی در این باره اجرا شده، اما به‌دلیل یکپارچه نبودن یا تامین‌نشدن منابع مالی لازم، مؤثر واقع نشده و ابتر باقی مانده‌ است. این باعث شده رقم ابتلا به ایدز در کشور در سال‌های اخیر نه فقط کاهش نیابد، بلکه روزبه‌روز بیشتر هم شود و از این بدتر، هنوز بخش وسیعی از مبتلایان شناسایی نشده باشند. با توجه به این مسائل، دیگر ترسیم خطوط قرمز بی‌مورد در حوزه آگاه‌سازی درباره ایدز توجیه‌پذیر نیست. البته برخی ملاحظات اخلاقی در جامعه ما درمورد ایدز وجود دارد، اما اینها نباید مانع رسیدن اطلاعات درست درباره این بیماری به مردم و در نهایت، مهار ایدز شود.

در کنار وزارت بهداشت، سازمان بهزیستی و نهادهای مدنی دیگر نیز در این زمینه مسئولیت دارند و دولت باید منابع مالی لازم را در اختیار همه نهادهای مسئول در امر مهار ایدز قرار دهد تا آنها بتوانند با انجام برنامه‌ای علمی و منسجم در یک دوره سه ساله عموم مردم را درباره ایدز آگاه و با این بیماری خطرناک مقابله کنند.

دکتر همایون هاشمی - رئیس پیشین سازمان بهزیستی کشور