مگس در دره قرقاول‌ها

به گزارش جام‌جم، دره قرقاول‌ها که اینک از آن به‌عنوان جایگاه انباشت زباله در منطقه سراوان رشت یاد می‌شود، وسعتی 16 هکتاری از اراضی جنگلی سراوان در فاصله حدودا 15 کیلومتری مرکز استان را دربرمی‌گیرد.مروری بر احوال این منطقه که با روستاهای اطرافش جمعیتی قریب به 7000 نفر دارد، حاکی از آن است محلی که قرار بود به طور موقت میزبان انباشت پسماند و زباله باشد، اکنون تبدیل به تسلط دائمی دیو تنوره‌کش زباله‌هایی شده که اینک شیرابه‌های سمی آن نه فقط آب و خاک منطقه را آلوده کرده است که راه کشیده و از «سیاه‌رود» در منطقه سراوان، وارد «زرجوب» در رشت شده و در پیوند با «گوهر رود» سرانجام راهی رودخانه «پیربازار» شده و از آنجا بر تن نیمه جان تالاب انزلی وارد می‌شود!

این در حالی است که وعده‌های بی‌سرانجام مسئولان در کنار رشد مسائل بهداشتی در میان مردم روستاهای اطراف سراوان، مردم را به اعتراض عملی واداشته است.

نسخه‌های عجولانه و نیم‌بند

سال‌هاست که معضل سراوان گاه در جایگاه تریبون تبلیغ و گاه به‌عنوان پاشنه آشیل برای شهرداران رشت و ادوار شورا مطرح بوده است. احداث کارخانه نه چندان کارآمد کود آلی و کمپوست، ارائه مکرر طرح و انتخاب مشاور‌های فراوان برای بهبود و بهسازی و ایجاد تصفیه‌خانه شیرابه و بازچرخانی پسآب، انجام درمان‌های مقطعی و بی‌سرانجامی مثل کوبیدن و پراکندن و خاک‌پاشی زباله‌ها در محل انباشت تا اجرای آسفالت و ایجاد فضایی به‌عنوان زمین فوتبال از جمله اقدامات صورت گرفته در این خصوص بوده است؛ اقداماتی که کارشناسان برخی از آنها را به علت مسدود کردن منافذ خروج گاز متان ناشی از تخمیر زباله‌ها خطرناک ارزیابی می‌کنند.

در کنار اینها وجود قوانین کشوری که دفن زباله را در استان‌های شمالی کاملا ممنوع کرده است چالشی دیگر فراروی مساله استانی زباله‌های سراوان و مراکز مشابه در گیلان چون بشمن انزلی، تموشل لاهیجان، لنگرود و لیسار تالش قرارداده است.

مردم در معرض آسیب بهداشتی

در این باره، نسیم طواف‌زاده، مدیرعامل موسسه غیردولتی سبزکاران بالان در گفت‌وگو با جام‌جم در مورد معضل زیستی مردم سراوان درباره زباله‌ها گفت: بنابه اظهارات کارشناسان بهداشت، محل‌های دپوی زباله که اصولا به‌خاطر تخمیر و شیرابه زباله بوی نامطبوعی دارند، میزبان انواع مگس‌هاست؛ مگس‌هایی که گاه قادرند تا یک میلیون باکتری بیماری‌زای مولد تراخم، زردزخم را حمل کرده و به انسان‌ها منتقل کنند در عین حال پایین آمدن ناگزیر بهداشت فردی در این مناطق، وفور بیماری‌های قارچی و پوستی به چشم می‌خورد. درعین حال حضور سگ و حضور گاه و بیگاه احشام و بیماری‌های مشترک انسان و دام را نباید از نظر دور داشت.

وی افزود: سراوان جایی است که در آن،‌ هر دقیقه نزدیک به 1200 لیتر شیرابه سمی تولید می‌شود.

طواف‌زاده در باره راهکارهای حل معضل سراوان گفت: باید به حافظه تاریخی روند مدیریت پسماند در سراوان توجه شود و این حافظه نباید در میان تغییر‌های مدیریتی نادیده گرفته شود.

وی تاکید کرد: اگر به الگو‌ها و نقشه‌برداری که سالانه از محل انباشت زباله سراوان تهیه می‌شود، توجه لازم می‌شد شاید رانش زباله که بر محل احداث تصفیه‌خانه با آن همه هزینه کرد آوار شد، اتفاق نمی‌افتاد.

نیروگاه زباله‌سوز شاید وقتی دیگر

رامین شیرعلی‌پور، دبیر شبکه تشکل‌های غیردولتی محیط زیستی و منابع طبیعی استان گیلان در گفت‌وگو با جام‌جم و با اشاره به جلسات کمیته مدیریت پسماند استان گیلان گفت: این که ایجاد نیروگاه زباله‌سوز برای منطقه سراوان را معجزه زباله‌های این منطقه بدانیم دیدگاه درستی نیست، بلکه باید چه در سراوان و چه در سایر نقاط یک فرآیند درست مدیریت پسماند شامل نیروگاه زباله‌سوز، کارخانه مطلوب و استاندارد تولید کود آلی در کنار تقویت التزام مردمی در کاهش حجم تولید پسماند و تفکیک از مبدا داشته باشیم.

شوخی نداریم

فرماندار رشت با تصریح بر این‌که در احداث کارخانه زباله سوز سراوان کندی و کوتاهی صورت گرفته، می‌گوید: موانع ساخت این نیروگاه آنقدر بزرگ نبوده که مسئولان نتوانند از پس آن بر بیایند. بعد از گذشت چهار سال از انعقاد قرارداد، مسئولان امر تازه از یک ماه پیش درصدد گرفتن تائیدیه زیست‌محیطی و رفع موانع ساخت این زباله‌سوز برآمدند که این امر نشان از جزم نبودن عزم متولیان دارد.

سیروس شفقتی با بیان این‌که از نظر افکار عمومی هم قابل قبول نیست که از سال 92 تاکنون حدود 30میلیارد تومان پیش‌پرداخت ساخت این نیروگاه جذب نشده، می‌افزاید: بهتر است، مسئولان به جای حرف زدن، برای جذب اعتبارات و سرعت بخشیدن این طرح همت بیشتری داشته باشند.

وی با اشاره به اقدامات فوری برای کاهش معضل زباله‌های سراوان، تصریح می‌کند: به شهرداری رشت ابلاغ شده است، علاوه بر سرعت بخشیدن به ساماندهی شیرابه‌ها و سمپاشی جایگاه به تناسب حجم زباله، سهمیه شن و ماسه برای پوشاندن زباله‌ها را فقط در همین بخش استفاده کند.

به گفته وی در رایزنی با مسئولان سازمان صنعت، معدن و تجارت گیلان هم از آنان خواسته شده است به اندازه کافی شن و ماسه در اختیار مسئولان ساماندهی و دفع زباله در سراوان قرار دهند تا تجمع مگس‌ها روی زباله‌ها کمتر شود. فرماندار شهرستان رشت می‌گوید، شوخی ندارد و این بار، بر عملکرد دستگاه‌ها نظارت جدی خواهد داشت و در صورت عدم اجرای مسئولیت، با آنان برخورد قاطع قانونی می‌کند.

لیلا مسروری