بلوغ دختران‌، دغدغه مادران

البته این واقعیت که سن بلوغ اجتماعی انسان‌ها به نسبت دهه‌های قبل بیشتر شده، انکارناپذیر است.

امروزه کمتر خانواده‌ای حاضر می‌شود دختر 15 ساله‌اش ازدواج کند، در حالی که حدود 50 سال قبل بسیاری از دختران در این سن کاملا آمادگی ازدواج داشتند.

بر همین اساس در چند سال اخیر بسیاری از والدین اگر دخترشان در 10 تا12سالگی دچار علائم بلوغ شود، نگران هستند و تصور می‌کنند در جامعه امروز یک دختر در این سن آمادگی وقوع چنین تغییراتی را ندارد.

از طرفی داروهایی که امروزه برای توقف بلوغ به بازار آمده و متاسفانه بی‌رویه توسط برخی همکاران تجویز می‌شود، موجب شده آنان تقاضای روزافزونی از همکاران فوق‌تخصص غدد برای ایجاد وقفه در بلوغ دلبندشان داشته باشند.

بهتر است ابتدا به این سوال بپردازیم که بلوغ چیست و چه نشانه‌هایی دارد و به صورت طبیعی در دختران در چه سنی شروع می‌شود.

پاسخ این است: بلوغ مجموعه‌ای از فرآیندهای مغزی و هورمونی را شامل می‌شود که طی آن یک کودک دچار تغییرات جسمی و روحی می‌شود و به دوران نوجوانی پای می‌گذارد. در یک دختر طبیعی این تغییرات عموما در 9 تا 11 سالگی شروع می‌شود. البته در برخی افراد به صورت طبیعی در هشت سالگی و درگروهی حتی تا 13 سالگی این تغییرات آغاز می‌شوند. دقت کنید فقط وقتی شروع بلوغ قبل از هشت سالگی باشد به آن بلوغ زودرس می‌گوییم.

در دختران معمولا اولین نشانه بلوغ، بزرگ شدن پستان‌هاست که ابتدا به صورت یک برآمدگی کوچک خود را نشان می‌دهند. این اتفاق در نژاد ایرانی به طور متوسط در حدود ده سالگی رخ می‌دهد و پس از آن رشد موهای زیر بغل و زهار شروع می‌شود. وقوع اولین خونریزی ماهانه معمولا آخرین نشانه شروع بلوغ است که به طور متوسط دو سال بعد از شروع رشد پستان‌ها رخ می‌دهد و در نژاد ما حدود 12 سالگی است.

در مورد رشد قدی که نگرانی مهم والدین است نیز باید دانست تا یکی دو سال بعد از شروع عادت ماهانه درجاتی از رشد قدی ادامه می‌یابد که البته در هر کودکی با دیگری متفاوت است و برای اطمینان می‌توان زیر نظر پزشک آن را بررسی کرد.

نشانه‌ها و علل بلوغ زودرس چیست؟ آیا اگر بلوغ در زمان عادی ایجاد شود ما می‌توانیم با دارو بلوغ در دختران را به تاخیر بیندازیم؟

پرداختن به این دو پرسش رایج را به هفته‌های آینده موکول می‌کنم.

دکتر رضا کریمی - فوق‌تخصص غدد و متابولیسم / جام جم