دردی از جنس خورشید

به رغم تمامی احتیاط‌ها باز هم خطر قرار گرفتن پوست در معرض اشعه خورشید و آفتاب سوختگی وجود دارد. پس از تابش پرتوهای UV روی سطح پوست لازم است اقدامات تسکینی به منظور برطرف کردن عوارض آفتاب سوختگی، التیام آسیب‌ها و واکنش‌های پوستی ایجاد شده انجام شود.

علاوه بر موارد گفته شده ایجاد حالت خنکی در پوست توسط فرآورده‌های موضعی التیام‌بخش مطلوب خواهد بود. احساس خنکی در پوست معمولا در فرآورده‌هایی مشاهده می‌شود که در ترکیب خود منتول دارند. فرآورده‌های پس از آفتاب معمولا لوسیون‌هایی با ویسکوزیته پایین بوده و عاری از هر گونه خواص تحریک‌کنندگی روی پوست هستند. از مهم‌ترین اجزای این ترکیبات می‌توان به مواد التیام‌بخش و نرم‌کننده مانند آلوئه‌ورا، آلانتوئین، کالامین، ویتامین E و ویتامین A اشاره کرد.

همچنین در موارد سوختگی دردناک می‌توان از فرآورده‌های حاوی ترکیبات بی‌حس‌کننده مانند لیدوکائین استفاده کرد. پانتنول یا دکسپانتنول نیز از دیگر ترکیبات التیام‌بخش در آفتاب سوختگی است. این ماده که به آن پروویتامین B5 نیز گفته می‌شود براحتی داخل سلول نفوذ می‌کند و بلافاصله پس از ورود به شکل اسید پانتوتنیک تغییر شکل می‌یابد. اسید پانتوتنیک یک ماده بسیار جاذب رطوبت است و رطوبت محیط را در خود نگه می‌دارد و برای حفظ و نگهداری رطوبت سلول بسیار مناسب است. از این رو از پانتنول که یک مایع بسیار ویسکوز و بی‌رنگ است به عنوان یک مرطوب‌کننده و آبرسان خوب، در محصولات آرایشی و بهداشتی به کار می‌رود.

از دیگر خواص این ماده، کاهش خارش و التهاب پوست و افزایش سفتی و الاستیسیته پوست است که برای بهره‌گیری از همین خواص از این ماده در فرمولاسیون ترکیبات پس از آفتاب استفاده می‌شود. مواد کاهنده واکنش‌های قرمزی پوست مانند ویتامین C یا عصاره‌های گیاهی نیز گاهی برای بهبود علائم آفتاب سوختگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از میان ویتامین‌های مورد استفاده در ترکیبات پس از آفتاب، ویتامین A علاوه بر داشتن خواص نرم‌کنندگی پوست می‌تواند سبب تسریع بهبود زخم‌ها و بافت آسیب‌دیده پوست شود. نگه داشتن رطوبت پوست در حد مطلوب به منظور جلوگیری از خشکی و حفظ انعطاف‌پذیری آن از اهمیت زیادی برخوردار است. استفاده از یک مرطوب‌کننده مناسب همچنین می‌تواند از پوسته پوسته شدن و فلسی شدن پوست و ایجاد ظاهر ناخوشایند در آن جلوگیری کند. از میان فرآورده‌های پس از آفتاب معمولا ژل‌ها به علت نفوذ کمتر به پوست از اثربخشی کمتری برخوردارند. ویتامین C نیز در ساختار این فرآورده‌ها سبب تسریع در بهبود التهاب و قرمزی پوست و ترمیم بهتر می‌شود.

آلوئه‌ورا نیز موجب تسکین پوست، حفظ رطوبت و جوانی پوست، برطرف شدن تحریکات خفیف پوستی و محافظت از پوست در برابر اثرات نامطلوب اشعه خورشید و آفتاب سوختگی می‌شود.

همچنین روغن آووکادو نیز بخوبی به داخل پوست نفوذ می‌کند و موجب نرم شدن، مرطوب شدن و محافظت از پوست می‌شود. به علت داشتن خاصیت بازسازی سلولی برای پوست‌های خشک، آسیب‌دیده و شکننده و تمامی انواع پوست توصیه می‌شود.

دکتر کاوه سالارمند

داروساز