شاخص‌های دیپلماسی انقلابی

ازجمله حوزه‌های مربوط به بخش سیاسی، سیاست خارجی است. دراین‌باره دولت دوازدهم باید گسترش تعاملات جهانی، توجه به همسایگان و کشورهای منطقه، تداوم اجرای برجام و... را در اولویت‌های خود مدنظر قرار دهد. اجرایی شدن برجام گام مهمی است که برداشته شده و باید دولت دوازدهم از آن محافظت کند تا محصول اجرایی‌شدن آن عاید ملت ایران شود.

همچنین باید دولت بعدی نیز به روند تنش‌زدایی در عرصه بین‌المللی ادامه دهد، با توجه به این‌که اتحادیه اروپا تاکنون در بسیاری از عرصه‌های بین‌المللی با ایران همراهی و نتایج مثبتی نیز داشته است باید دولت دوازدهم هم بر اتحادیه اروپا تمرکز داشته باشد.

در ارتباط با کشورهای منطقه باید دیپلماسی سختی را برای اقناع آنها به همراهی و همکاری داشته باشیم. بنابراین شایسته است وزارت امور خارجه نسبت به تقویت بیشتر دیپلماسی منطقه‌ای کشور اقدامات لازم را در دستور کار قرار دهد. آغاز ‌به‌ کار دولت جدید یعنی دولت دوازدهم می‌تواند در حوزه مسائل بین‌الملل و مسائل منطقه‌ای با تغییراتی همراه باشد و در ‌این ‌میان ضروری است گسترش روابط همه‌جانبه با کشورهای منطقه مورد توجه قرار گیرد. متاسفانه کشورهای منطقه بخصوص کشورهای حوزه خلیج فارس و مشخصا عربستان به دلایل مختلف از جمله نقشی که‌ آمریکا برای آنها طراحی کرده حرکاتی انجام می‌دهند که به زیان منافع کشورهای منطقه، دنیای اسلام و حتی فضای بین‌المللی است و باید تمرکز خاصی روی این کشورها داشته باشیم. شورای همکاری خلیج فارس در عمل از هم پاشیده، بنابراین می‌توانیم با کشورهایی مثل عمان و قطر کار کنیم، حتی کویت نیز با وجود اتفاقاتی که طی چند روز اخیر شاهد آن هستیم جای کار کردن دارد. کشورهای منطقه برای ما اهمیت دارند و باید روی حل مسالمت‌آمیز بحران‌های منطقه از جمله سوریه تلاش شود.

از جمله موضوعات دیگری که باید دولت دوازدهم به آن توجه کند عدم سلطه‌پذیری است. اساس جمهوری اسلامی ایران نفی سلطه است و برای سلطه‌پذیر نبودن باید توانمند باشید علت تاکید بر افزایش توانمندی نیروهای مسلح این است که در عرصه بین‌الملل با واقعیت‌هایی مواجه هستیم و این عرصه فاقد قدرت مرکزی جهت برقراری عدالت بین کشورهاست. بنابراین درچنین شرایطی ناچار به اتکای به خود و افزایش توانمندی‌های نظامی هستیم. باید در نظر داشته باشیم دیپلماسی و توانمندی نظامی ما باید توامان در نظر گرفته شود تا بتواند عنصر قدرتی برای کشور باشد که البته به معنی انعطاف‌ناپذیری نیست.

در عین حال باید توجه داشته باشیم که ماحصل تمام اولویت‌های ذکر شده باید به منافع اقتصادی کشور کمک کند، به دلیل این‌که بحث امنیت صرف مطرح نیست. علاوه بر تامین امنیت باید منافع اقتصادی هم تامین شود، این در حالی است که نتوانسته‌ایم از ظرفیت دیپلماسی بخوبی استفاده کنیم، البته باید توجه داشته باشیم که دیپلماسی زمانی خوب جواب می‌دهد که سایر بخش‌ها همراهی کنند، اگر نوعی ناهماهنگی بین ارگان‌های مختلف باشد نتیجه مطلوبی نخواهیم داشت.

همچنین باید دیپلماسی انقلابی نیز در دولت بعدی مورد توجه قرار گیرد، یعنی دیپلماسی خردگرایانه، یعنی تعقیب منافع ملی براساس هزینه ـ فایده. در عین حال دیپلماسی انقلابی یعنی نرمش قهرمانانه. یعنی تعقیب آرمان‌های انقلاب براساس واقعیت‌های نظام بین‌الملل، چیزی که دولت یازدهم تعقیب کرده و با توجه به ماندگاری همان دولت در قدرت احتمالا در دولت دوازدهم نیز تعقیب خواهد شد.

دکتر نوذر شفیعی/ استاد دانشگاه