آنچه باید درباره اوتیسم بدانید

بیماری اوتیسم نوعی اختلال رشد است که تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی را در فرد تحت تاثیر قرار می‌دهد. این کودکان به مداخلات و آموزش‌های زودهنگام نیاز دارند. اطلاعات علمی نشان می‌دهد اگر بیماری اوتیسم زود تشخیص داده و از دو سالگی آموزش‌های لازم آغاز شود، قابل بهبود است. علائم این بیماری در دو حیطه خلاصه می‌شود که شامل رفتارهای اضافه و کمبودهای رفتاری است.

ژنتیک تا چه میزان در بروز اوتیسم نقش دارد؟

قبلا اعتقاد داشتند تاثیر آن 90 درصد است ولی امروزه می‌گویند 32 درصد بیماری اوتیسم ژنتیک است. یعنی سهم عوامل اجتماعی در حال افزایش است.

از چه زمانی خانواده‌ها باید به کودک خود از این نظر توجه داشته باشند؟

اگر از دوران شیرخوارگی دقت شود اوتیسم قابل تشخیص است. اگر کودک نگاه نمی‌کند باید نگران شویم. لبخند معنادار کودک از سه ماهگی برای اطرافیان قابل درک است. شیرخواری که کمتر به تحریکات اجتماعی پاسخ می‌دهد باید از این نظر مورد توجه قرار بگیرد. تاخیر در شروع رشد زبان در یک سالگی و بعد از آن یک علامت است. در دو سالگی کودک مبتلا به سمت فعالیت‌های انفرادی و تکراری می‌رود.

چه افرادی در درمان کودک مبتلا به اوتیسم تخصص دارند؟

بهتر است این کودکان را نزد روان شناسان و روانپزشکان اطفال ببریم، اما وجود یک یا دو علامت نباید نگران‌کننده باشد.

در حال حاضر بیماری اوتیسم در چه سنی تشخیص داده می‌شود؟

این بیماری از سال 77 ـ 78 مطرح شد. آن زمان بیماری کودکان در چهار و نیم یا پنج سالگی تشخیص داده می‌شد و در حال حاضر تشخیص در دو و نیم یا سه سالگی است. این امر نشان‌دهنده پیشرفت است. تشخیص در مواردی مشکل است بخصوص در موارد خفیف بیماری. همچنین در سنین پایین‌تر شدت علائم ضعیف‌تر است و تشخیص ممکن است کمی دشوارتر باشد. بی‌تفاوتی کودک در سنین پایین اهمیت دارد. کودک ممکن است نسبت به در آغوش کشیدن بی‌تفاوت باشد. اگر کودک نگاه نمی‌کند، در سنین بالاتر با همسن و سالان ارتباط ندارد. در سنین بعدی ضعف مهارت‌های اجتماعی دارد و باید مورد توجه والدین قرار گیرد.

علت افزایش موارد شیوع اوتیسم چیست؟

افزایش شیوع این بیماری در موارد خفیف و آستانه‌ای شاید به علت تشخیص بهتر باشد.

آیا ممکن است کودکی که اوتیسم دارد مبتلا به صرع هم باشد؟

بله، حدود 30 درصد موارد صرع هم دارند. برای آموزش و توانبخشی اوتیسم، آموزش خانواده‌ها لازم است.

آیا بیماری اوتیسم جزو بیماری‌های خاص است؟

خیر، چون شیوع اوتیسم بالاست و بیماری شناخته شده‌ای است. از وقتی اوتیسم تعریف شد سازمان بهزیستی کمک‌هایی داشته است. این افراد می‌توانند در سازمان بهزیستی ثبت نام کنند. البته کمک‌های این سازمان فقط بخشی از درمان را پوشش می‌دهد.

درمان این بیماری چگونه است؟

بخش اعظم درمان در اجتماع است و درمان ضعف مهارت‌های اجتماعی است. ما به کمک دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی و دانشگاه امیرکبیر آموزش‌هایی را در زمینه مهارت‌های اجتماعی ایجاد کردیم؛ زیرا یک انسان در اجتماع رشد می‌کند. در این زمینه کارگروهی تشکیل شده است. کارگروه پروانه‌ها که صنایع دستی افراد اوتیسم را معرفی می‌کند و کارگروه آوای پروانه‌ها که همنوایی و آواز را شامل می‌شود.

دکتر حمیدرضا پوراعتماد

رئیس مرکز درمان و اختلالات اوتیسم