وقتی آبیارها و آبنـارها آبشان به یک جوی نمی‌رود!

این گروه در تدارک حضور دوباره در قاب رسانه ملی هستند و این‌بار، نه در قالب داستان‌های خانواده معمولی که در مقیاسی وسیع‌تر؛ دیگر نه فقط نقی و هما و دوقلوها و اهالی خانواده‌شان که جمعیت روستایی بزرگ قرار است، مهمان نوروز خانه‌ها باشند. این بار، نوبت علی‌البدلی‌هاست و داستان‌ها و ماجراهایشان.

علی‌البدلی‌ها اهل کجایند

علی‌البدل که تازه‌ترین اثر تلویزیونی سیروس مقدم محسوب می‌شود، ساختار و داستان جالبی هم دارد. قصه از این قرار است که علی‌البدلی‌ها اهالی یک روستای فرضی در ناکجاآبادی بی‌زمان و بی‌مکان هستند؛ روستایی که چشمه قُل‌قُل نام گرفته است و مثل بسیاری دیگر از روستاها و آبادی‌های هنوز شهر نشده کشورمان، بافت و ساختاری خاکی و کاه‌گلی و در کنار آن، باغ‌هایی سرسبز و گهگاه چشمه‌هایی روان دارد. چشمه قل‌قل، اما یک ویژگی متفاوت هم دارد؛ این‌که به جای یک خان، دو خان در رأس تصمیم‌گیری‌هایش قرار گرفته‌اند و همیشه هم گفته شده دو پادشاه در اقلیمی نگنجند! خلاصه این‌که این دو خان داستان با نام‌های نریمان‌خان و نوذرخان که دو طایفه جداگانه آبیاری‌ها و آبناری‌ها را تشکیل می‌دهند، از قدیم درگیری‌هایی داشته‌اند و گروکشی‌ها کرده‌اند و هر اتفاق تازه‌، بهانه می‌شود تا داغ اختلاف‌ها از نو تازه شود و به جان هم بیفتند؛ اتفاقی که این بار می‌تواند انتخابات شورای روستا باشد.

علی‌البدلی‌ها چه کسانی هستند

دو بازیگر با نام کوچک مهدی، قرار است نقش دو خان اصلی روستا را بازی کنند. هاشمی و فخیم‌زاده بعد از سال‌ها تجربه بازی در مجموعه‌های تلویزیونی مختلف و فیلم‌های سینمایی، در ترکیبی جالب برای نخستین بار کنار هم به عنوان بازیگر قرار گرفته‌اند و قرار است در نقش دو خان اصلی این روستا با نام‌های نوذرخان (هاشمی) و نریمان‌خان (فخیم‌زاده) نقش‌آفرینی کنند. حسین محب‌اهری، محمود جعفری و عزت‌الله رمضانی‌فر، اعضای اصلی شورای روستا را تشکیل می‌دهند و احمد مهران‌فر هم تنها عضو علی‌البدل این شورا است. علاوه بر این افراد، هومن حاجی عبداللهی و بهرام افشاری هم دو مأمور انتزامات(!) روستا هستند و محسن تنابنده مستشاری است که به هر دو خان آبیار و آبنار مشاوره می‌دهد؛‌ ترکیبی مردانه که در کنار سیما خضرآبادی و فروغ قجابگلو، تیم بازیگران اصلی علی‌البدل را تشکیل می‌دهند.

علی‌البدل چه داستانی دارد

در خلاصه داستانی که از این مجموعه در اختیار رسانه‌ها قرار داده‌اند، نوشته شده: من علی‌البدل هستم. فرعی، رزرو و جانشین عضو اصلی؛ حرف نزنم میگن مگه لالی، حرف بزنم میگن حق رأی نداری. خلاصه هم هستم، هم نیستم.

این علی‌البدل ماجرای همان احمد مهران‌فر است؛ شخصیتی که تا اینجا بیشترین کنجکاوی قصه در مورد اوست و احتمالا قرار است، نقشی تعیین‌کننده در ماجراهای این روستا و اعضایش رقم بزند. محسن تنابنده که علاوه بر بازی در این مجموعه، سرپرست نویسندگان هم هست، در تعریف خلاصه داستان به جام‌جم می‌گوید: ویژگی قصه ما این است که هر صحبتی در موردش بکنیم، کل کار لو می‌رود و جذابیتش را برای مخاطبان از دست می‌دهد. بهتر است صحبتی از جزئیات ماجرا نکنیم و اجازه دهیم، سریال دیده شود. با این حال در تعریف کلیات آن می‌توانم بگویم داستان ما لامکان است، یعنی مکان مشخصی ندارد و در موقعیتی فرضی می‌گذرد. از آنجا که در چنین کار وسیعی یکدست کردن زبان و لهجه و گویش برای تمام بازیگران کار سختی است، از لهجه استفاده نکردیم و اجازه دادیم هر کس با گویش معمولی در سریال صحبت کند. تنابنده که همچنین انتخاب بازیگران را عهده‌دار بوده، درباره این چینش متفاوت معتقد است: هر قصه‌ای، ضرورتی را ایجاب می‌کند و مواد و مصالحی را می‌طلبد. در انتخاب بازیگران نقش این دو خان اصلی دلم می‌خواست به سراغ ترکیبی متفاوت بروم و بر همین اساس به مهدی هاشمی و مهدی فخیم‌زاده رسیدم.

علی‌البدل چگونه تولید شد؟

در تعریف از روال تولیدی که علی‌البدل از مرحله کلید خوردن تا پایان و سپس تدوین و آماده‌سازی نهایی‌اش طی کرده، سراغ تهیه‌کننده‌اش می‌رویم. الهام غفوری مدت‌هاست علاوه بر زندگی مشترک با سیروس مقدم، شریک کاری‌اش هم هست و تهیه‌کنندگی مجموعه‌های موفق سال‌های اخیرش را عهده‌دار بوده است. غفوری در توضیح این روند می‌گوید: در مرحله پیش‌تولید، ما پروسه طولانی‌ای را برای پیدا کردن لوکیشن‌های کار طی کردیم. بالاخره روستای ورکانه در همدان را به عنوان لوکیشن اصلی انتخاب کردیم که همه لوکیشن‌های مورد نیازمان را تأمین نمی‌کرد و برای تکمیل آن سراغ دو سه روستای اطراف مثل اشتران و شورین هم رفتیم. البته بخش‌هایی هم توسط خودمان ساخته شد و به این صورت جغرافیای اصلی کار را شکل دادیم و روستای فرضی‌مان را ساختیم. غفوری تاکید می‌کند: هدف اصلی ما از ساخت سریال، در وهله اول ارائه یک طنز سرگرم‌کننده و اجتماعی بود. در کنار این قضیه، سعی کردیم نقدی هم به روابط اجتماعی آدم‌ها در قبال هم داشته باشیم و بگوییم، اصلاح شدن جامعه نیاز به اصلاح تک‌تک افرادش دارد.

علی‌البدل شبیه آثار دیگران است؟

خواندن خلاصه اولیه و یک‌خطی داستان علی‌البدل در نگاه اول، شاید خواننده را به یاد مجموعه موفق و ماندگاری چون شب‌های برره، ساخته مهران مدیری یا فیلم ایران‌برگر به کارگردانی مسعود جعفری جوزانی که سال گذشته روانه اکران سینماها شد، بیندازد. هر سه اثر به سراغ ساخت مکان فرضی و جغرافیای ناواقعی رفته و نارسایی‌های جامعه را از این طریق به تصویر کشیده‌اند. با این حال تهیه‌کننده علی‌البدل معتقد است: مقایسه، اتفاق بدی نیست؛ اما چیزی که مرا بیشتر نگران می‌کند پیش‌داوری‌هاست. به نظرم باید اجازه بدهیم، سریال ابتدا به روی آنتن برود و پخش شود و بعد از مقایسه صحبت کنیم.

یک آدمِ خُرَّم!

هادی کاظمی، بازیگر نقش خرّم

هادی کاظمی، جزو بازیگران بانمک و همیشه طناز مجموعه‌های نمایشی و فیلم‌های سینمایی است. او توانست در همکاری با مهران مدیری در دو مجموعه پاورچین و بعد شب‌های برره خوش بدرخشد و در شمایل شخصیتی معتاد به گرد نخود(!) تا مدت‌ها در حافظه تصویری مخاطبان تلویزیون به عنوان یکی از متفاوت‌ترین شخصیت‌های معتاد نمایشی شناخته شود. وی در توضیح نقش خود در مجموعه علی‌البدل می‌گوید: در این سریال نقش آدمی را بازی می‌کنم با نام خرم! او برادرزاده یکی از دو خان اصلی روستا با بازی مهدی فخیم‌زاده است. خرم آدمی است مثل همه آدم‌های دیگر، منتهی به دلیل مشکلی که در بچگی برایش ایجاد شده و لگدی که به یک سمت صورتش خورده، مغزش کمی جابه‌جا شده و در شرایطی قاطی می‌کند و کارهای عجیب و غریب از او سر می‌زند. در این مجموعه گریم خاصی هم دارم و در کنار ویژگی‌های فانتزی نقش، شخصیتی عجیب و غریب را به تصویر می‌کشم. طراحی این نقش به پیشنهاد خودم بوده و فکر می‌کنم، جزو آن دسته نقش‌هایی شود که مردم هم دوستش داشته باشند.

کاظمی در توضیح همکاری با سیروس مقدم که برای اولین بار تجربه‌اش می‌کند، معتقد است: ابتدا قرار بود در مجموعه پایتخت چهار نقشی را بازی کنم که این همکاری میسر نشد و بعد در علی‌البدل حضور پیدا کردم. سیروس مقدم انسانی خوب، باهوش، خستگی‌ناپذیر و پرانرژی است و فکر می‌کنم اینها بهترین ویژگی‌هایی است که یک کارگردان باید داشته باشد. مردم هم همیشه پیگیر و تماشاچی مجموعه‌هایی هستند که او می‌سازد و با توجه به حضور بازیگران خوب و شناخته شده در کار، فکر می‌کنم علی‌البدل با استقبالی خوب مواجه شود.

عجیب مثل داوری جشنواره!

احمد مهران‌فر، بازیگر نقش علی‌البدل

احمد مهران‌فر یا همان ارسطوی مجموعه پایتخت، حالا از شهرت و نامی ویژه در تلویزیون برخوردار است. او گرچه تا پیش از بازی در پایتخت یک، عموما به عنوان بازیگری جدی و کمی خجالتی به شمار می‌آمد، اما بازی در این اثر سیروس مقدم باعث شد مهران‌فر با مختصاتی تازه شناخته شده و شماری از پیشنهادهای طنز و کمدی به سوی او سرازیر شود. مهران‌فر البته با هوشمندی خود توانست این قالب را بشکند و در جشنواره فجر سالی که گذشت، در قامت نقشی کاملا جدی در اثر سینمایی ماجرای نیمروز جلوی دوربین رفت.

او در توضیح نقش خود در مجموعه علی‌البدل می‌گوید: در این سریال در نقش شخصیتی با نام علی‌البدل هستم که ازجمله شخصیت‌های اصلی است. این مجموعه در ناکجاآبادی فرضی می‌گذرد و من هم گریمی متفاوت دارم. در مجموع از نقشم و شرایط راضی هستم و اثری است که بسیار دوستش دارم، اما از ضوابط و ویژگی‌هایش نمی‌توانم چیزی بگویم چون نقشی است که حرف زدن از آن کار آسانی نیست و حتما باید ابتدا مجموعه دیده شود که بتوان در موردش صحبت کرد. او درخصوص تکرار همکاری‌اش با سیروس مقدم و نیز محسن تنابنده می‌گوید: حالا دیگر خیلی بیشتر از گذشته، هم را می‌فهمیم؛ وظایف بین‌مان بخوبی تقسیم شده و هر کسی می‌داند که باید چه‌کار کند.

مهران‌فر درخصوص احتمال موفقیت مجموعه علی‌البدل در نزد مخاطبان نظر جالبی دارد: هیچ چیزی را نمی‌توان از الان پیش‌بینی کرد و صحبت از دیده شدن یا دیده نشدن کار، یکجورهایی مثل داوری امسال جشنواره عجیب و غیرمنتظره است! با این حال امید ما به دیده شدن کار است و فکر می‌کنم، در کنار هم قرار گرفتن این گروه مختلف بازیگران خیلی‌ها را به تماشای کار ترغیب کند و بعد بتوانیم به تفصیل در مورد نقش صحبت کنیم.

نه شبیه کارهای قبلی

سیروس مقدم، کارگردان

سریال علی‌البدل شبیه هیچ یک از کارهای قبلی‌ام نیست. درست است که در ساخت آن از تجارب گذشته استفاده کردم، اما فضای قصه، داستان و شخصیت‌ها رنگ و بوی متفاوتی دارد. مردم با تماشای این سریال می‌توانند موضوعات جدی اجتماعی را در فضایی مفرح، شیرین و فانتزی ببینند. قصه علی‌البدل در ناکجاآباد و در روستا اتفاق می‌افتد و در مجموع تلاش می‌کنم، یک اثر متفاوت بسازم تا فضایش برای مردم تازگی داشته باشد. گرچه قصه در فضای روستا می‌گذرد، اما گریم، موضوع و لحنی بشدت اجتماعی و مربوط به دوران حال دارد. ما در این مجموعه نشان می‌دهیم که مردم با مشارکت و فعال بودن در حوزه‌های مختلف می‌توانند سرنوشت خودشان را رقم بزنند و مشکلات با کمک یکدیگر قابل حل است. نیازی نیست مردم منتظر باشند تا کسی به داد آنها برسد، بلکه خودشان می‌توانند برای برطرف شدن مشکلاتشان قدم بردارند.

ترسیم یک مثلث ابلهانه!

هومن حاجی عبداللهی، بازیگر نقش فیضی

هومن حاجی عبداللهی، صداپیشه عروسک محبوب پنگول برای بچه‌هاست که در چند سال اخیر بازیگری را هم در کنار اجرای تلویزیونی و صداپیشگی جدی‌تر از قبل پیش گرفته و مخاطبان سریال‌های تلویزیونی، حالا مدتی می‌شود که او را هم به عنوان یکی از اعضای ثابت تیم پایتخت می‌شناسند. بازیگر نقش رحمت در آن مجموعه، حالا قرار است شخصیتی با نام فیضی در مجموعه علی‌البدل باشد. او در تعریف نقش خود می‌گوید: من نقش مامور انتظامات یکی از این دو بخش روستا را بازی می‌کنم که فیضی نام دارد و در کنار دو شخصیت خرّم (با بازی هادی کاظمی) و هرمز (با بازی بهرام افشاری) بخش عمده طنز داستان را به دوش می‌کشیم و در واقع، یک مثلث ابلهانه را تشکیل می‌دهیم. حاجی عبداللهی درخصوص همکاری با سیروس مقدم می‌گوید: تجربه همکاری با مقدم، تجربه خوبی است و به نظرم لطف دارد که مرا برای این کار تازه‌اش هم انتخاب کرده است. دیده شدن در مجموعه‌های پایتخت برایم اتفاق خوبی بود و موجب شد، کارهای بعدی‌ام را با وسواسی بیشتر انتخاب کنم. موفقیت آثار برایم مهم است و حالا همکاری با سیروس مقدم باعث شده، به دیده شدن نقش‌هایم اطمینان داشته باشم. این مجری تلویزیون درخصوص انتخابش بین اجرا و بازیگری تصریح می‌کند: بازیگری اولویت اولم است و چند سالی است از اجرا کمی فاصله گرفته‌ام. از اول هم تصمیمم این بود که بازیگر شوم، اما اتفاقات و شرایط به گونه‌ای دیگر رقم خورد و درگیر اجرایم کرد.

ویژه نامه نوروزی جام جم