نگذارید دندان کودکتان بپوسد

یکی از عمومی‌ترین و مزمن‌ترین بیماری‌های شایع در سنین شش تا 19 سالگی، پوسیدگی دندان است، حتی برخی آمار نشان می‌دهد 40 درصد کودکان با پوسیدگی دندان، دست و پنجه نرم می‌کنند، اما چه عواملی در ایجاد پوسیدگی دندان کودکان موثر است؟

دکتر کتایون اصفهانی‌زاده، دندانپزشک اطفال در پاسخ به این سوال به جام‌جم می‌گوید: از اصلی‌ترین عوامل موثر در پوسیدگی دندان کودک می‌توان به رعایت بهداشت صحیح دهان و دندان و سپس تغذیه کودک بخصوص دفعات مصرف مواد قندی و میزان چسبندگی اشاره کرد، اما عوامل دیگری هم در این خصوص موثر هستند مثل میزان به‌هم ریختگی دندان‌ها که تمیز کردن آنها را مشکل می‌سازد. مقدار بزاق ترشحی کودک و وجود بعضی اختلالات ساختاری مینا که آن را در برابر حملات اسیدی ضعیف می‌کند نیز در بروز پوسیدگی موثر است.

این متخصص ارتودنسی اطفال تاکید می‌کند: مهم‌ترین عوامل پیشگیری از پوسیدگی دندان کودکان، به رعایت دقیق بهداشت و کاهش دفعات مصرف مواد قندی و استفاده از مواد قندی معطوف است که کمترین چسبندگی را به دندان‌ها دارند .

آموزش والدین برای توجه به بهداشت دندان فرزندان

بی‌شک به جای آن‌که بپرسیم فرزندان از چه سنی باید مسواک بزنند، باید بپرسیم والدین از چه زمانی باید به این مساله مهم از سوی فرزندشان توجه کنند؟ این متخصص دندانپزشک دراین باره می‌گوید: دندان‌های کودک از لحظه‌ای که به محیط دهان وارد می‌شوند؛ یعنی از شش ماهگی، نیازمند مراقبت هستند. این سن زمانی است که باید کودک را با رعایت بهداشت آشنا کرد. استفاده از مسواک‌های انگشتی، گاز مرطوب یا یک گوش‌پاک‌کن در این فاز که فقط دندان‌های پیش درآمده را تمیز کنند، کافی است.

وی می‌افزاید: اما با رویش دندان‌های خلفی فقط مسواک باید استفاده شود. استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید تا زیر سه سال توصیه نمی‌شود. امروز خمیر دندان‌های حاوی کلسیم عرضه شده‌اند که قابل استفاده هستند. به خاطر داشته باشید تا شش سالگی، وظیفه مسواک زدن و رعایت بهداشت دندان‌های کودک با والدین است و از شش تا 12 سالگی این کار باید با سرپرستی والدین صورت بگیرد.

اولین معاینه دندانپزشکی

بهترین زمان اولین معاینه دندانپزشکی همان شش ماهگی است تا اصول بهداشتی به والدین آموزش داده شود و از بروز پوسیدگی جلوگیری شود .

در همان سال اول تولد کودک باید معاینه از سوی دندانپزشک صورت بگیرد. توجه داشته باشید پیشگیری و مراقبت اولیه دندان‌ها در پنج سال اول زندگی کودک نه‌تنها سلامت وبهداشت دهان و دندان وی را تامین می‌کند، بلکه می‌تواند سبب کاهش هزینه‌های درمانی بعدی بشود .

مسواک زدن از 6 ماهگی تا پایان عمر

حتی پیش از رویش دندان‌ها توصیه می‌شود با یک لیف نرم یا با استفاده از لوازم بهداشتی موجود، لثه نوزاد را تمیز کنیم. با این تفاسیر درمی‌یابید ضروری است دندان کودکان در سنین بالاتر روزانه دو بار با خمیردندان ویژه کودکان تمیز شود.

دکتر اصفهانی‌زاده با اشاره به شیر دادن شبانه به نوزادان در دو سال اول زندگی‌شان می‌گوید: کودکان به لحاظ رشد تا سنین خاصی به این‌گونه تغذیه نیاز دارند که والدین باید با پزشکان اطفال در تعامل باشند تا اصول رعایت نکات بهداشتی با شیر خوردن شبانه طفل به آنها آموزش داده شود تا قند شیرمادر، شیر گاو و شیر خشک (لاکتوز) منجر به پوسیدگی دندان‌ها نشود.

آبمیوه‌های صنعتی، عامل پوسیدگی دندان کودک

آبمیوه‌های مصنوعی فاقد ارزش تغذیه‌ای بوده، اما آبمیوه‌های طبیعی قطعا ارزش بالایی دارند که توجه به نکاتی در رابطه با آنها ضروری است. به گفته این دندانپزشک کودک، آبمیوه‌های اسیدی مثل پرتقال، لیمو شیرین و گریپ فروت می‌توانند با مصرف زیاد به مینای دندان آسیب برسانند و قند بقیه میوه‌ها هم (فروکتوز) به نوبه خود می‌تواند پوسیدگی‌زا باشد. بنابراین بهره‌بردن از مزایای سلامت آبمیوه‌های طبیعی و در عین حال پیشگیری از اثر سوء آنها با نوشیدن یک لیوان آب بعد از صرف آبمیوه توصیه می‌شود .

امان از پستانک

به گفته دکتر اصفهانی‌زاده، استفاده طولانی از پستانک تا حدود زمان رویش دندان‌های دائم یعنی شش سالگی تغییراتی در فک ایجاد می‌کند، اما اگر قبل از این سنین ترک شود تغییرات برگشت‌پذیر هستند، به گونه‌ای که به ارتودنسی دندان‌ها در سنین بالاتر نیاز نخواهد بود .

آکادمی کودکان آمریکا استفاده از پستانک را در سال اول و دوم زندگی و بویژه هنگام خواب کودکان توصیه می‌کند، اما نه به حالتی که وابستگی برای آنها ایجاد شود، اما استفاده از پستانک تا پایان دو سالگی باید متوقف شود.

مصرف مکرر دارو، پوسیدگی دندان می‌آورد

برای خوش طعم شدن داروی کودکان، سازندگان اصولا آنها را با مواد شیرینی آغشته می‌کنند که این عامل تشدیدکننده پوسیدگی است. کودکانی که به صورت مستمر، دارو می‌گیرند مستعد پوسیدگی بیشتری هستند. توجه داشته باشید آنتی‌بیوتیک و بعضی از داروهای آسم می‌تواند کودک را در معرض بیماری‌های قارچی قرار دهد که علائمی نظیر ضایعات سفید رنگ مثل برفک یا سفیدی‌های روی زبان به همراه دارد.

همچنین مصرف شربت‌های تقویتی همراه با آهن یا قطره آهن یا آنتی‌بیوتیک‌های خاص در زمان رشد دندان‌های شیری و دائم در کودکان، به آسیب دندانی منجر می‌شود و حتما بعد از مصرف دارو باید دندان‌های کودک را تمیز کرد.

پونه شیرازی

دانش و سلامت