دنیاهای فرازمینی

دانش ما از دنیای شبیه و نزدیک

پژوهشگران ادعا می‌کنند، «پروکسیما ـ بی» سیاره‌ای مانند زمین و به احتمال زیاد، قابل سکونت است

کد خبر: ۹۵۹۶۵۸

بتازگی پژوهشگران مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه (CNRS) با کشف سیاره‌ای ‌سنگی شبیه زمین که ‌پروکسیماـ‌بی (Proxima b) نامگذاری شده است، حسابی سروصدا کرده‌اند. پروکسیما ـ بی یک سیاره فراخورشیدی است که در نزدیک‌ترین منظومه ستاره‌ای به زمین قرار دارد و با توجه به شباهت‌هایش به زمین بعید نیست سکونت‌پذیر باشد.

پروکسیما ـ بی هنوز به طور مستقیم رؤیت نشده است. این سیاره، هر 2/11 روز یکبار حول ستاره پروکسیما ـ قنطورس (Proxima Centauri) می‌چرخد. پروکسیما ـ قنطورس که ستاره میزبان پروکسیما ـ‌ بی محسوب می‌شود، از نوع کوتوله‌های سرخ و 85/99 درصد کم‌نورتر از خورشید است. پروکسیما ـ‌ بی در فاصله نزدیک با این ستاره سرد قرار دارد و دمای سطحی آن به حدی است که به لحاظ دمایی برای وجود آب مایع مناسب دانسته می‌شود.

براساس جدیدترین یافته‌ها، شعاع پروکسیما ـ بی بین 94/0 تا 4/1 برابر زمین تخمین زده شده است. به نظر می‌رسد این سیاره دارای هسته ‌فلزی بسیار متراکمی است که حدود دوسوم جرم سیاره را تشکیل می‌دهد. احتمال می‌رود، هسته فلزی پروکسیما ـ بی درست مثل زمین با یک گوشته سنگی احاطه شده باشد. گفته می‌شود، حداکثر 05/0 درصد جرم کل سیاره از آب مایع با عمق 124 کیلومتر پوشیده شده است. پژوهشگران برآورد کرده‌اند، جرم پروکسیما ـ بی به طور تقریبا مساوی بین هسته سنگی و آب‌های اطراف تقسیم شده است. گمان می‌رود این سیاره از یک اتمسفر نازک نیز برخوردار باشد.

پروکسیما ـ بی در وضعیت قفل گرانشی با ستاره پروکسیما ـ قنطورس است. این یعنی همواره یک سمت این سیاره که دائما رو به ستاره پروکسیما ـ قنطورس قرار دارد، همیشه روز و سمت دیگرش همیشه شب است. در بررسی‌های اولیه، محدوده‌ دمایی این سیاره حدود منفی 40 درجه سانتی‌گراد اندازه‌گیری شد. پژوهشگران در بررسی تکمیلی اعلام کردند، چنانچه پروکسیما ـ بی دارای جو باشد، بیشینه دما در سمت همیشه روز سیاره، 30 درجه سانتی‌گراد و کمینه دما در سمت همیشه شب سیاره، منفی 30 درجه سانتی‌گراد خواهد بود.

تمام یافته‌های فوق بر پایه احتمالات قرار دارند و ممکن است پروکسیما‌ـ‌‌بی برخلاف انتظار، سیاره‌ای بی‌آب و سکونت‌ناپذیر باشد، اما با توجه به این که پروکسیما ـ بی به لحاظ دمایی در فاصله‌ای سکونت‌پذیر از ستاره میزبان قرار دارد، به احتمال زیاد آب سطحی این سیاره یخ‌زده نیست. چنانچه فرضیه‌های فعلی و ارقام تخمین‌زده شده درست باشد، می‌توان نتیجه گرفت اقیانوسی که سطح پروکسیما ـ بی را پوشانده، به اقیانوس‌های زمینی شبیه است و شاید هم سکونتگاه گونه‌هایی ناشناخته از جانداران آبزی باشد.