خطر‌ در‌ کمین پهلوان پنبه‌ها

به گفته ریچارد اچیرو محقق این دانشگاه بین‌المللی، مردان بدنساز از این مساله آگاه هستند که برای رسیدن به یک سطح مناسب فیزیک بدنی از عوامل کمکی همچون مکمل‌های بدنسازی می‌توان استفاده کرد، اما این گروه از افراد باید آگاه شوند که مصرف بیش از اندازه آن نیز موجب ایجاد بی‌نظمی و اختلال در خوردن شده که سلامت بدنی‌شان را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

به بهانه انتشار این خبر، بیشتر به بحث تاثیرات تغذیه‌ای مصرف بی‌رویه مکمل‌های بدنسازی می‌پردازیم.

مکمل‌های بدنسازی، مکمل‌های غذایی هستند که از سوی ورزشکاران و بخصوص افراد بدنساز یا به اصطلاح بادی‌بیلدینگ‌کار مصرف می‌شوند. این مکمل‌ها به دلایل مختلفی مثل تسریع افزایش وزن، تسریع کاهش وزن یا بهبود ظاهر ورزشکار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بد نیست بدانید بیشترین موادی که به عنوان مکمل‌های بدنسازی استفاده می‌شوند شامل مکمل‌های پروتئینی، ویتامینی، اسیدهای آمینه شاخه‌دار، گلوتامین، اسیدهای چرب ضروری، محصولات غذایی جایگزین، کراتین، محصولات کاهش وزن و تقویت‌کننده‌های تستوسترونی هستند.

این مکمل‌ها یا به صورت یک ترکیب واحد فروخته شده یا به صورت تلفیقی از چند مکمل بدنسازی ارائه می‌شوند؛ با این ادعا که چند مکمل به کار رفته آثار یکدیگر را تقویت می‌کنند.

دکتر نسترن طالب‌زاده، متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی در گفت‌وگو با جا‌م‌جم می‌گوید: نکته بسیار مهم در مورد مصرف مکمل‌های بدنسازی این است که تعیین مقدار دوز مصرفی به‌وسیله خود فرد امکان‌پذیر نیست و فقط افراد متخصص می‌توانند تعیین کنند هر فردی چه مقدار از انواع مکمل نیاز دارد در حالی که ما می‌بینیم در باشگاه‌های بدنسازی افراد غیرکارشناس به مردم بویژه ورزشکاران تازه‌کار مصرف مکمل‌های مختلف را پیشنهاد می‌دهند.

مربیانی که مکمل می‌فروشند

تقریبا در همه باشگاه‌های ورزشی مربیان قدیمی و حرفه‌ای مجموعه، بدون اطلاع از اصول علم تغذیه، مکمل‌های متعددی برای ورزشکاران تجویز می‌کنند.

دکتر طالب‌زاده با بیان این مطلب می‌افزاید: گاهی اوقات مربی به حدی ورزشکار را برای حجیم کردن عضلاتش تحت فشار می‌گذارد که او ناچار به مصرف مکمل‌های مختلف می‌شود حتی بسیاری از مکمل‌هایی که در دسترس ورزشکاران قرار می‌گیرد، در باشگاه‌های ورزشی به فروش می‌رسد و یکی از دلایلی که در باشگاه‌ها مکمل‌ها با دوزهای بالا تجویز می‌شود، این است که خود آنها فروشنده و به نوعی ذی‌نفع هستند. درواقع، شغل تعداد زیادی از مربی‌ها فروش مکمل‌های بدنسازی است و حرفه مربیگری شغل دومشان محسوب می‌شود. پس حواستان را حسابی جمع کنید تا در دام این بازی‌ها نیفتید.

مصرف مکمل به جای غذا ممنوع

برخی مواقع افراد می‌خواهند راه صدساله را یکشبه طی کنند و در مدت کوتاهی صاحب یک بدن عضله‌ای و قدرتمند شوند، به همین دلیل هم سراغ انواع و اقسام مکمل‌های بدنسازی می‌روند.

حتی بعضی‌ها به حدی حساس می‌شوند که به جای غذای اصلی، پروتئین، کراتین، گلوتامین و... می‌خورند.

در این شرایط شاید از نظر بدنی به شرایط ایده‌آلی که مدنظرشان است برسند، اما دو اتفاق ناخوشایند برای آنها می‌افتد؛ اول این‌که نیاز بدنشان به مواد مغذی مختلف تامین نمی‌شود، چراکه فقط مکمل مصرف می‌کنند و دوم این‌که به مرور زمان به این مکمل‌ها معتاد شده و از غذا خوردن فراری می‌شوند و اگر به هر دلیلی غذا مصرف کنند، مشکلات گوارشی مثل تهوع، استفراغ، معده درد، یبوست و... سراغشان می‌آید. این اختلال به خودی خود برطرف نمی‌شود و فرد برای خلاص شدن از آن حتما باید به پزشک مراجعه کند و تحت درمان قرار بگیرد.

توصیه‌هایی طلایی به مصرف‌کنندگان مکمل‌ها

دکتر طالب‌زاده با بیان این‌که آسیب‌های کلیوی، ناباروری، مشکلات شدید پوستی، اختلالات عصبی و روانی و... ازجمله عوارض مصرف بی‌رویه و غیراصولی مکمل‌های بدنسازی تقلبی است، خاطرنشان می‌کند: کم نیستند افرادی که به دلیل مصرف این مکمل‌ها بویژه انواع تقلبی و غیراستاندارد دچار مشکلات این چنینی شده‌اند و به واسطه سکته قلبی جانشان را از دست داده‌اند.

پس اگر ورزشکار هستید، حتما زیر نظر یک پزشک، مکمل بدنسازی مصرف کنید تا با تعیین دوز مصرفی دچار آسیب‌های جدی و خطرناک نشوید.

همچنین فراموش نکنید همه برندهای معروف یک یا چند نمونه تقلبی هم دارند. با این حساب از فروشگاه‌های مطمئن مکمل بخرید و حواستان به برچسب‌های وزارت بهداشت باشد و به خاطر هزینه کمتر، زندگی‌تان را به خطر نیندازید. از طرفی اگر جزو افرادی هستید که قصد ورزش حرفه‌ای ندارید و صرفا برای سلامت و تناسب اندام ورزش می‌کنید، نیازی به دریافت مکمل ندارید.

پودر پروتئین و لاغری؟!

مصرف پودر پروتئین برای لاغری بویژه از سوی خانم‌ها یکی از اتفاقات عجیب و غریب این روزهاست که به گفته دکتر طالب‌زاده راه رفتن روی لبه تیغ است، چون با مصرف این مکمل نه‌تنها فرد دچار کمبود مواد معدنی و انواع ویتامین و املاح و... می‌شود، بلکه به دلیل نداشتن اطلاع کافی از شرایط بدنی و دوز مصرفی با مشکل تجمع پروتئین در بدن روبه‌رو خواهد شد که خطرات زیادی مثل بروز سنگ کلیه، مشکلات کبدی و اختلال‌های آب و الکترولیت را همراه دارد. فراموش نکنید برای لاغر شدن فقط و فقط یک روش استاندارد وجود دارد؛ پیروی از یک رژیم غذایی درست و افزایش فعالیت بدنی.

اتفاقی تلخ که برای پسر خانم بازیگر افتاد

به گفته دکتر طالب‌زاده، مکمل‌ها به دو گروه مکمل‌های تغذیه‌ای و دارویی تقسیم می‌شوند که مثل هر ترکیب دیگری اگر نادرست و بی‌رویه مصرف شوند، می‌توانند عوارض کوتاه‌مدت یا بلندمدت بسیار زیادی داشته باشند و حتی باعث مرگ شوند؛ اتفاقی که متاسفانه چند سال پیش به دلیل مصرف همین مکمل‌ها برای پسر زهره حمیدی بازیگر کشورمان افتاد و مرگ این جوان ورزشکار را رقم زد. در میان مکمل‌های تغذیه‌ای، مکمل‌های پروتئینی، پرمصرف‌ترین‌ها هستند که ممکن است با املاح و ویتامین‌ها غنی شده باشد. درصد پروتئین‌ها هم در مکمل‌های مختلف از 25 تا 97 درصد است، اما نکته بسیار مهم اینجاست که بیش از 50 درصد مکمل‌های بدنسازی که به روش‌های گوناگون و از مراکز غیرمعتبر تهیه می‌شوند، یا استانداردهای لازم را ندارند یا تقلبی هستند.

پریسا اصولی - ‌جام‌جم