همراهی مشفق کاشانی با بدنه فرهنگی انقلاب بسیار ارزشمند بود

به نظر شما، مرحوم مشفق کاشانی چه جایگاهی در شعر و ادب معاصر ایران دارد؟

از دو منظر می‌توان به استاد مشفق نگاه کرد؛ نخست از نظر شأن و منش و اخلاق ایشان است و دیگر از نظر توانایی‌هایی شعر و ادبی. استاد مشفق جزو کسانی بود که اخلاق و رفتار و سلوکش برای همه شاعران نسل ما الگو و نمونه بود. ایشان صاحب بسیار از مکارم اخلاقی بود. بارها شاهد بودم که او به فردی که نیاز مالی دارد، کمک می‌کرد. از منظر شعری نیز مشفق کاشانی از ستون‌های شعر فاخر فارسی و شاید جزو آخرین حلقه‌های شعر ارجمند فارسی بود، بویژه در شعر سنتی و متعهدانه ما نمونه بود. ما که فرزندان او محسوب می‌شویم عناصر شعری در ما خشک شده، اما او این اواخر که سنی از ایشان گذشته بود، در سن 90 سالگی اشعارش فاخر و متعهدانه بود، به گونه‌ای که استاد حسین آهی از قدرت اشعار او در آن سن و سال تعجب می‌کرد.

آیا آثاری داشت که هنوز منتشرنشده باشد؟

اتفاقا این اواخر می‌خواست مجموعه‌ غزل‌هایش را که شامل 120 تا 130 صفحه بود برای انتشار در اختیار من بگذارد. متأسفانه یکی دو هفته بعد ایشان مرحوم شدند. ایشان، این مجموعه را در اختیار استاد حسین آهی گذاشته بود تا اگر نظری درباره آن دارد پیش از چاپ اعمال کند.

در حال حاضر این مجموعه دست حسین آهی است؟

بله.

انتشار این مجموعه را نیز او برعهده گرفته است؟

موضوع را که با ایشان در میان گذاشتم گفت که مرحوم مشفق این غزل‌ها را به من داده بود تا درباره آنها نظر دهم. گفت آماده که شد آن را برای انتشار در اختیار من می‌گذارد. حالا تفاوتی ندارد که این غزل‌ها چه توسط ایشان یا بنده منتشر شود، هدف این است که آخرین آثار مرحوم مشفق کاشانی منتشر شود تا جامعه ادبی از آن محروم نشود.

استاد مشفق کاشانی چه نقشی در شعر و ادب انقلاب اسلامی ایفا کردند؟

ایشان از نخستین کسانی بودند که همزمان با پیروزی انقلاب به امام خمینی لبیک گفتند و در کنار مرحوم مهرداد اوستا، ومرحوم محمود شاهرخی جزو نیروهای فرهنگی انقلاب به‌شمار می‌آمد. او جزو کسانی بود که در تأسیس حوزه اندیشه و هنر اسلامی که اکنون حوزه هنری نام دارد، نقش اساسی داشت و جزو نخستین کسانی بودند که در جلسات، تأسیس چنین نهادی را با محوریت فعالیت هنر دینی اسلامی ضروری می‌دانست. وجود ایشان، مرحوم اوستا، مرحوم شاهرخی، طاهره صفارزاده و سپیده کاشانی به عنوان استادان ما سبب قوت حوزه اندیشه و هنر اسلامی شد. یکی از افتخارات نسل ما این بود که از محضر این عزیزان، چیزهای بسیاری آموختیم. همراهی ایشان با بدنه فرهنگی انقلاب بسیار ارزشمند بود.

در میان خاطراتی که با مرحوم مشفق دارید، اگر بخواهید از مهم‌ترین‌شان یاد کنید، به کدام یک اشاره می‌کنید؟

در حقیقت، در محضر ایشان و دیگر عزیزان بودن همه خاطره است. خاطراتم با ایشان آن‌قدر زیاد است که نمی‌دانم به از کدامشان یاد کنم. اما باید به حضور این عزیز بزرگوار در گروه‌هایی اشاره کنم که از سوی حوزه اندیشه و هنر اسلامی به جبهه‌ها و مناطق جنگی اعزام می‌شدند و ایشان به عنوان پیشرو در همه این بازدید‌ها و شعرخوانی‌ها در کنار رزمندگان حضور داشتند. ایشان با شور و عشق و علاقه در پایگاه‌ها و پادگان‌ها برای شعرخوانی حضور پیدا می‌کردند.

کمیل انتظاری

فرهنـگ و هنر