شهری که ساکنانش، مالک خانه‌‌های خود نیستند! + عکس

البته بحث املاک موقوفی شهر درب گنبد به عنوان مامن امامزاده محمد(ع) در شهرستان کوهدشت مساله‌ای است که از سال‌های پیش توسط اداره اوقاف مطرح شده و این موضوع همچنان بدون حل باقی مانده است.

موضوع زمین‌های وقفی درب گنبد اکنون موجی از نگرانی در مردم این شهر زیارتی ایجاد کرده و هراس آن دارند که هر لحظه به حکم قانونی اداره اوقاف مجبور به ترک خانه‌ها و مغازه‌های خود شوند یا تا پایان عمر اجاره بهای منازل و زمین‌های خود را به این اداره بپردازند، امری که اعتراض و انتقاد شدید مردم درب گنبد را به دنبال داشته است.

جمعی از شهروندان درب گنبدی در گفت و گو با جام جم با ابراز نارضایتی شدید از اداره اوقاف و وضعیت موجود، وقفی اعلام کردن املاک و اراضی این شهر را ظلم و اجحاف به خود دانسته و خواستار رسیدگی مسئولان نظام به این امر شدند.

یکی از شهروندان درب گنبد با اشاره به اینکه بیشتر مردم این منطقه کشاورز بوده و از سطح اقتصادی پایینی برخوردار هستند، به جام جم می گوید: اراضی کشاورزی و املاک مسکونی ما، آبا و اجدادی و قولنامه ای است و نسل به نسل از گذشتگانمان به ما رسیده است. با همین قولنامه هم تاکنون خرید و فروش کرده و پروانه ساخت و آب و برق گرفته ایم.

وی با اشاره به اینکه از حدود ده سال پیش که درب گنبد به شهر تبدیل شد، اوقاف با ارسال نامه ای به بخشداری، مدعی مالکیت تمام اراضی این شهر اعم از کشاورزی، تجاری و مسکونی شد، می افزاید: گرچه شهرداری هم تحت فشار اوقاف از 5 الی 6 سال پیش دیگر مجوز ساخت و آب و برق به مردم نمی دهد، اما هیچ کدام از شهروندان درب گنبدی ادعای اوقاف را قبول نداشته و حاضر نیستند بابت این ادعای کذب، آنهم در این شرایط سخت اقتصادی، به اوقاف اجاره و جریمه پرداخت کنند و زیر بار این حرف و ادعای زور بروند

دادگاهی شدن صاحبان زمین

یکی از کشاورزان درب گنبدی نیز که مالک بیشترین اراضی کشاورزی منطقه است، دراین باره به جام‌جم می‌گوید آبا و اجداد ما که شامل دو طایفه سادات و آخوند بودند، از 600 سال پیش در این منطقه ساکن شده‌اند. 172 سال پیش هم محمدعلی شاه قاجار تمام زمین‌های این منطقه را وقف مردم ( وقف خاص) یعنی وقف همین دو طایفه کرد، به این ترتیب که دو سهم را به سادات و یک سهم را به آخوندها بخشید و وقف‌نامه آن نیز اکنون موجود و دست یکی از ریش سفیدان طایفه سادات است.

سید حشمت‌الله موسوی می‌افزاید: این شاه قاجار در ازای این بخشش هم از مردم خواست روشنایی امامزاده را تامین کرده و به زائرانی که از راه دور به زیارت می‌آیند، جای خواب و استراحت بدهند که مردم هم تاکنون چنین کرده‌اند. با این حال در سال 1340 اداره اوقاف به یکباره زمین‌های درب‌گنبد را مجهول المالک و بدون صاحب اعلام کرد، درحالی که این امر (یعنی تغییر وقف) کاری غیرقانونی و خلاف است. به هر روی در همان سال‌ها بحت تقسیم اراضی کشاورزی در سراسر کشور مطرح شد و دولت وقت، تمام زمین‌ها را به ما برگرداند و حتی به نام ما سند زد تا این که در سال 1364 با تصویب قانونی در مجلس مبنی بر این که هر زمینی که دست کشاورزان و وقفی است باید به اصل وقف برگردد، دوباره اوقاف وارد صحنه و مدعی مالکیت اراضی ما شد. البته ما در آن زمان ایستادگی کردیم و اوقاف هم چون سندی نداشت عقب‌نشینی کرد، اما دوباره از حدود دو سال پیش ادعای خود را مطرح و این بار فشار زیادی به مردم وارد کرده است، به طوری که تاکنون افراد زیادی را به دادگاه کشانده است.

این ریش سفید طایفه سادات درب گنبد یادآور می شود: از حدود 15 سال پیش مردم این منطقه را از تمام امکانات رفاهی خدماتی همچون تسهیلات کشاورزی، وام مسکن و وام ازدواج محروم و پرداخت هر نوع خدماتی را به بستن قرارداد با اوقاف منوط کرده اند.

عضو شورای شهر درب گنبد نیز در این باره به جام‌جم می‌گوید: این مساله و ادعای اوقاف را با نماینده مردم کوهدشت در مجلس که در گذشته قاضی و صاحب تجربه بوده، درمیان گذاشته‌ایم و ایشان نیز پس از مطالعه اسناد و وقف‌نامه مردم، حق را به اهالی منطقه داده و معتقد است، اوقاف در حق مردم ظلم و اجحاف کرده است.

سید اردشیر موسوی می‌افزاید: همچنان پیگیر رفع این مشکل هستیم و حتی از آقای محمدی، رئیس کل اداره اوقاف کشور هم درخواست کرده‌ایم تا به این شهر بیایند و از نزدیک ماجرا را بررسی کنند، اما ایشان هم پس از دو سال هنوز درخواست ما را نپذیرفته‌اند و حال به این نتیجه رسیده‌ایم که این گره فقط از طریق رهبرمعظم انقلاب باز خواهد شد.

وی با اشاره به این که اوقاف اگر سند و مدرک معتبری دال بر مالکیت بر این اراضی داشت، این همه ماجرا را کش نمی‌داد، می‌گوید: اما از آنجا که مدرک مستدلی ندارند، هر ماه یکی دو نفر از اهالی را به زور به اوقاف برده و با زور و تهدید از آنان امضا می‌گیرند تا بعد از طریق همین امضاها برای خود مدرک جمع کنند. فقط امضا گرفتن هم نیست، افرادی را که برده‌اند تهدید کرده‌اند که هم امضا بدهند و هم جریمه و معوقه بابت 20 تا 30 سال گذشته بدهند وگرنه راهی زندان خواهند شد. جریمه‌هایی هم که می‌گیرند از ده میلیون تومان شروع و به چند ده میلیون تومان هم رسیده است.

عضو شورای شهر با بیان این که مردم این شهر از کار و زندگی ساقط شده‌اند، تاکید می‌کند: دیگر نمی‌شود به این وضع ادامه داد، باید بیایند و تکلیف مردم را روشن کنند. چند سال پیش هم که برخی نمایندگان مردم به رهبر معظم انقلاب شکایت بردند، ایشان گفتند موضوع در یک دادگاه صالحه پیگیری شود، درحالی که دادگاه فعلی به عقیده ما صالح نیست و این شکایت باید در دادگاهی در تهران و تحت نظر قضات منصف و باتجربه بررسی شود که نتیجه آن هرچه باشد مردم خواهند پذیرفت.

خطر مهاجرت از درب‌ گنبد

در همین حال رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس و نماینده مردم کوهدشت نیز در این باره می‌گوید: اگر مردم این منطقه از محل زندگی خود رانده شوند، به طور قطع به کلانشهرها کوچ می‌کنند که این وضعیت خطر جدی گرایش برخی جوانان بیکار به کارهای خلاف و شغل‌های کاذب را به دنبال دارد.

اللهیار ملکشاهی با یادآوری این نکته که خودش قاضی بوده و از کارهای حقوقی اطلاعاتی دارد، در گفت‌وگو با مهر می‌افزاید: مسئولان اوقاف استان به هیچ وجه صاحب حق نیستند، هرچند اگر تمام مدارک و اسناد اوقاف هم درست باشد، باز وقف درب گنبد در حوزه وقف خاص تعریف می‌شود و در بحث وقف خاص، اوقاف نظارت جزئی دارد، اما نمی‌تواند مالک باشد، و فقط اگر پای وقف عام در میان باشد می‌تواند مالک محسوب شود.

وکیل پرونده زمین‌های موقوفی درب‌گنبد امامزاده محمد نیز دراین باره معتقد است، اوقاف بدون هیچ سندی املاک کشاورزی، مسکونی و تجاری درب گنبد را به نام خودش ثبت کرده است.

محمد عبدلی می‌افزاید: پرونده این موضوع اکنون در شعبه ۱۰۱جزایی دادگستری کوهدشت درحال رسیدگی است و با اقداماتی که در این رابطه صورت گرفته از اداره اوقاف خواسته شده تا مدارک مستند خود را ارائه دهد. اوقاف نیز اخیرا مدرکی ارائه داده، اما این مدرک از خاص بودن وقف املاک درب گنبد حکایت دارد و اسامی طوایف به طور مشخص در این وقف‌نامه ذکر شده است که این خود بی‌اساس بودن ادعای اوقاف را می‌رساند.

خبرنگار جام‌جم تلاش کرد تا نظر اداره اوقاف استان لرستان را نیز جویا شود و در این زمینه بارها با حجت‌الاسلام مرتضی خاکباز، مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان لرستان تماس گرفت که به این تماس‌‌ها پاسخی داده نشد. هرچند وی در گفت‌وگو با مهر گفته است، کل شهر درب گنبد و زمین‌های کشاورزی اطراف آن موقوفه امامزاده محمد بوده است و گرچه این موقوفه تا پایان سال ۹۲ به دلیل تمکین نکردن مردم منطقه هیچ درآمدی نداشته، ولی پس از عقد تعدادی قرارداد با مردم، اکنون امامزاده محمد درآمد خوبی دارد.

گروه ایران - فاطمه مرادزاده