معمای انقراض دایناسورها حل می‌شود

روزگاری بود که دایناسورها و خزندگان دیگر فرمانروایان زمین بودند. حدود 65 میلیون سال پیش، یک شهاب‌سنگ عظیم به زمین اصابت کرد و آثار جانبی آن بیشتر جانوران و گیاهان غول‌پیکر، دایناسورها و خزندگان دریایی بزرگ را از بین برد.

کد خبر: ۷۹۲۷۸۵

این واقعه بستر مناسبی برای ظهور پستانداران و انسان‌ها فراهم کرد. حال، گمان می‌رود بررسی محل اصابت پاسخگوی بسیاری از پرسش‌های بی‌جواب پیرامون این واقعه باشد.

حفره چیکسولوب همواره مورد توجه دانشمندان بوده است. این محل در شبه‌جزیره یوکاتان در مکزیک قرار دارد. اکنون دانشمندان قصد دارند از محلی نزدیک به مرکز حفره نمونه‌برداری کنند. آنها در حال حاضر توانسته‌اند برای نخستین بار از قسمت ساحلی حفره تصاویر زیرسطحی تهیه کنند. این تصاویر به آنها کمک خواهد کرد تا محل دقیق نمونه‌برداری را مشخص کنند. محل مورد نظر در طول حلقه اوج (ring peak) حفره قرار دارد. این حلقه شامل صخره‌های بلندی است که مرکز حفره را احاطه کرده و طی میلیون‌ها سال بتدریج در میان رسوبات مدفون شده‌اند.

حلقه اوج یکی از ویژگی‌هایی است که در همه حفره‌هایی که در اثر اصابت‌های سهمگین با سیارات سنگی به وجود آمده‌اند دیده می‌شود. دانشمندان امیدوارند با نمونه‌برداری از حلقه اوج چیکسولوب و بررسی ویژگی‌های کلیدی آن به اطلاعات تازه‌ای پیرامون واقعه عظیمی که به بزرگ‌ترین انقراض روی زمین انجامید دست یابند و از ساز و کار اصابت‌های سهمگین با زمین و سایر سیارات سنگی آگاه شوند.

دانشمندان معتقدند وقتی یک جرم عظیم با شتاب بالا به زمین برخورد می‌کند، پوسته زمین در اثر این اصابت برای مدت بسیار کوتاهی حالت مایع به خود می‌گیرد. در نتیجه، ابتدا یک حفره ناپایدار شکل خواهد گرفت. درست مثل سنگی که داخل آب پرتاب می‌شود اصابت جرم آسمانی باعث پرتاب شدن ذرات مرکزی به هوا و بعد پخش آنها به اطراف می‌شود. دانشمندان احتمال می‌دهند در حلقه اوج اطلاعاتی پیرامون این مواد وجود داشته باشد. البته آنها هنوز درباره فرآیندهایی که باعث تضعیف خاصیت گرانیتی پوسته زمین و تبدیل آن به مایع می‌شود چیزی نمی‌دانند. ناگفته نماند آن چه گفته شد فقط در حد یک فرضیه است؛ چون تا به حال هیچ نمونه سنگی از حلقه اوج در اختیار نبوده که این ادعا را ثابت کند.

دانشمندان همچنین علاقه‌مندند در داخل سنگ‌های حلقه اوج به دنبال نشانه‌های زندگی بگردند. به علاوه، گمان می‌رود در رسوباتی که طی میلیون‌ها سال در حفره انباشته شده است، اطلاعات مهمی درباره پیدایش دوباره حیات در دریاها نهفته باشد. این تحقیقات به دانشمندان کمک خواهد کرد تا تصویر واضح‌تری از فرآیندهای زیستی و زمین‌شناختی گذشته‌های دور بسازند.

چیکسولوب تنها حفره روی زمین است که وجود آن با یک انقراض بزرگ گره خورده است. از این رو، تحقیقات فوق اطلاعات سودمندی پیرامون این انقراض و وقایع پس از آن به دست خواهد داد. لایه‌های سنگی جدید نیز خواهند گفت که پیدایش مجدد حیات در منطقه چه مدت طول کشیده است.