بدشکل‌پنداری یا مرض زیبایی

شدت چنین تصور و خیالی همیشه برای مدت طولانی از روز (غالبا چند ساعت و خصوصا صبح‌ها قبل از خارج شدن از منزل) ذهن و فکر فرد را به خود مشغول می‌کند (تفکر وسواسی) و فرد را مضطرب و نگران می‌کند و برای کاهش آن فرد دست به رفتارهای وسواسی و اجباری همچون صرف وقت بسیار زیاد برای آرایش و پوشش خود (نظیر استفاده اجباری از کلاه یا عینک و...) و کنترل دائم خود در آینه و هر سطح صاف و صیقلی می‌زند.

بیشترین شکایت افراد مبتلا به مرض زیبایی مربوط به اجزای سر و صورت (مو، چشم، لب، دماغ، گونه، چانه، چین و چروک، جوش، کک و مک و...) است، اما می‌تواند هریک از قسمت‌های بدن مانند ناخن‌ها، سینه‌ها و... نیز باشد. نکته مهمی را که باید درباره این افراد در نظر داشت، این است که آنان تصور و برداشت خود را عین واقعیت و دقیق می‌پندارند.

بیشتر مبتلایان به بدشکل‌پنداری برای رفع نقص خیالی خود به جراحی پلاستیک و زیبایی پناه می‌برند (اگر توانایی‌اش را داشته باشند) به طوری که حدود 10 درصد مراجعان به کلینیک‌های جراحی زیبایی را این گروه تشکیل می‌دهند، اما متاسفانه بیش از 80 درصد آنها از جراحی خود رضایت پیدا نکرده؛ زیرا نقص در برداشت و ذهن آنها وجود دارد و نه در واقعیت و بسیاری از آنها چند بار خود را تحت عمل جراحی قرار می‌دهند، بسیاری از این افراد بارها قسمت‌های مختلف بدن خود را به دست تیغ جراحی می‌سپارند یا به دنبال داروها و وسایل معجزه‌گر می‌روند.

به دلیل وسواس، اضطراب و افکار خودکار منفی غلط نسبت به دیگران (این‌که دیگران نگاهی کاوشگر داشته و نواقص و زشتی‌های فرد را یافته و در ذهن یا خفا او را مورد تمسخر قرار می‌دهند و از چشم آنها می‌افتد)، زندگی فردی، خانوادگی و اجتماعی فرد مبتلا به مرض زیبایی مختل شده و گوشه‌گیر می‌شود و در بسیاری از موارد به اضطراب اجتماعی و افسردگی می‌انجامد.