برای تناسب اندام به طبیعت بروید

چه؟ می‌گویید تا دلتان بخواهد در ایام نوروز به این نواحی رفته‌اید. خب باز هم بروید... زیادی که نمی‌کند، بدون شک آن آجیل و شیرینی‌های عید که نمی‌شد از خوردنش صرف‌نظر کرد و آن خواب تا ساعت یازده دوازده ظهر و آن بی‌تحرکی 13 روز عید، همه مان را به نوعی چاق و بی‌تناسب کرده است و این افزایش وزن با دو سه دفعه کوهنوردی، پیاده‌روی یا طبیعت‌گردی دست از سرمان بر نخواهد داشت.

پس به شما توصیه می‌کنیم برای تناسب اندام و از همه مهم‌تر، لذت از این هوایی که بزودی رخت برمی‌بندد، دست‌کم تا اواخر اردیبهشت به طبیعت بروید، اما پرسش اینجاست در یک روز طبیعت‌گردی بهتر است چه بخوریم و از طبیعت چه بخواهیم؟

اگر کنجکاو شده‌اید که می‌خواهیم چه بگوییم حتما این نوشتار را بخوانید.

صبح خیلی زود از خواب برمی‌خیزید و صبحانه نخورده، راهی یکی از روستاهای کوهستانی اطراف شهر می‌شوید. وقتی به روستا می‌رسید و هوای تازه را استشمام و صدای چهارپایان را از آغل خانه‌های روستایی می‌شنوید انگار شیره معده‌تان بشدت ترشح کرده و دوست دارید هر چه زودتر یک صبحانه محلی متشکل از نیمروی آبدار، چای همراه نان و سرشیر و کره گلوله شده محلی یا پنیری که بوی گوسفند می‌دهد و در نهایت یک لیوان شیر تازه دوشیده شده گوسفند یا بز که دمای مطبوعی دارد، بخورید. حق هم دارید که ولع خوردن این صبحانه مفصل به سرتان بزند، چون هوای روستا و کوهستان همه را گرسنه می‌کند، اما در اینجا به چند توصیه تغذیه‌ای توجه کنید.

یا نیمرو یا کره و سرشیر

نیمرو غذایی پروتئینی و سیرکننده است و چون هنگام سرخ شدن، روغن زیادی را به خود جذب می‌کند بخصوص محلی آن که با کره تهیه می‌شود، پرکالری و در وعده صبحانه یک غذای اصلی به شمار می‌رود و مصرف نان و پنیر یا سرشیر محلی پرچرب همراه این غذا بسیار پرکالری بوده و بدون شک شما را سنگین و از ادامه راه منصرف می‌کند، اما اگر تخم‌مرغ سفت شده را جایگزین نیمرو کنید، هم کالری کمتر و قابلیت هضم بهتری دارد، هم می‌توانید نان و پنیر یا کره و خامه همراه چای شیرین یا شیر بخورید. تخم‌مرغ عسلی توصیه نمی‌شود چون احتمال وجود میکروب‌های بیماریزا در آن زیاد است و اگرسفیده آن ناپز بماند از قدرت جذب آهن بدن می‌کاهد. لازم است بدانید تخم‌مرغ فیبر ندارد و بهتر است آن را با خیار و گوجه تازه یا به صورت املت میل کنید، اما تخم کدام پرنده نیروبخش‌تر است؟

معمولا اغلب روستاییان علاوه بر تخم‌مرغ، تخم بوقلمون، بلدرچین، غاز و اردک نیز دارند. خوب است بدانید تخم غاز و اردک بوی زهمی داشته و باب میل شهرنشینان نیست و چربی و کلسترول بالاتری نسبت به تخم‌مرغ دارد. تخم بلدرچین بمب انرژی و مزایای تغذیه‌ای آن چند برابر سایر تخم‌هاست و تخم بوقلمون کلسترول و چربی کمتری از تخم‌مرغ دارد و به دلیل خواص تغذیه‌ای بالا به آن لقب ضدپیری داده‌اند. پس تخم بلدرچین و بوقلمون برای وعده صبحانه نه‌تنها شارژتان می‌کند، بلکه چون چربی کمتری دارد راحت هضم می‌شود و انرژی مطلوبی در اختیارتان قرار می‌دهد. لازم است بدانید پنج عدد تخم بلدرچین به اندازه یک تخم‌مرغ است.

لبنیات محلی نه، نان محلی آری

خامه، سرشیر، کره، پنیر و شیرهایی که از سوی اهالی روستا عرضه می‌شود با آن که شکل و شمایل بسیار جذاب و فریبنده و طعم و بوی بسیار دلپذیری دارد، اما اغلب به شیوه سنتی تولید شده و غیربهداشتی است. جالب است بدانید نوعی باکتری مسمومیت زا به نام لیستریا در برخی لبنیات غیرپاستوریزه محلی وجود دارد که عامل ایجاد طعم و بوی دلچسب و هوس‌انگیز در فرآورده‌های شیری می‌شود. پس دقت کنید این محصولات پاستوریزه باشد.

ولی اگر درباره نان‌های روستایی می‌خواهید بدانید، اغلب این نان‌ها با آرد سبوس‌دار، شکر، شیر و کره محلی تهیه می‌شود و سطح این نان‌ها اغلب توسط زنان روستایی با قالب‌هایی منقش می‌شود. این نان بیشتر شبیه فطیر بوده و تِخرمه است، اما بسیار لذیذ و مزه‌ای همپایه نان خامه‌ای دارد و خوردن آن برای وعده صبحانه انرژی‌زا و مناسب است. اگر شیر یا کره به کار رفته در این نان‌ها غیرپاستوریزه باشد در تنور میکروب‌هایش نابود خواهد شد، پس نگران این موضوع نباشید و مقداری از این نان را برای میان‌وعده صبح یا عصر همراه ببرید.

با سوغات طبیعت آشنا شوید

خب تا اینجا صبحانه را خورده اید و انگار که کوک تان کرده باشند با انرژی وصف‌ناپذیری راه روستا را گرفته و به سمت تپه یا کوه که ممکن است خاکی یا سنگ و خاک باشد رهسپار می‌شوید. البته قبل از رسیدن به کوه باید از کنار برخی باغات و کشتزارها عبور کنید و سپس به صحرا می‌رسید. از زمان ورود به دشت و صحرا تا رسیدن به کوه به اطرافتان خوب نگاه کنید. در این نواحی تا اواخر اردیبهشت بخصوص روزهایی که بارندگی و رطوبت زیاد است انواع و اقسام قارچ‌های صحرایی و سبزی‌های کوهی می‌روید که با آن می‌توانید سالاد، پلو، خورش، آش، سوپ و کوکوهای سبزی مختلف و متنوعی تهیه کنید. والک، ترشک، غازیاغی، شنگ، ریواس، کنگر، پونه و حتی چای کوهی ازجمله سبزی‌های صحرایی بسیار ارزشمند و در ضمن ارگانیک (طبیعی) است.

می‌توانید از این سبزی‌ها بچینید و بعدازظهر یا عصر هنگامی که به خانه برگشتید با آن کوکو یا سبزی پلوی جانانه‌ای درست کنید. البته تا حدودی ذائقه‌تان باید به طعم و بوی سبزی‌های صحرایی خو بگیرد، از آن پس به خاطر جمع‌آوری این سبزی‌ها هم که شده گاهی به دل طبیعت می‌زنید، اما سوالی که اغلب طبیعت‌گردان می‌پرسند این که این سبزی‌ها را چگونه بشناسیم و هر کدام چه فوایدی دارد؟

والک، برگ‌های نواری شکل و دارای یک پیازچه کوچک و گل است. این گیاه کلسیم بالایی دارد و برای درمان پوکی استخوان و التیام دردهای استخوانی و مفصلی مفید است. ترشک نوعی برگ با طعم ترش است که تصفیه‌کننده خون و سم زدای کبد است. کنگر شبیه کرفس است که طبع گرمی دارد و مقوی قلب و کاهنده چربی خون است و باعث افزایش نیروی جنسی می‌شود و از بروز حالت تهوع و ویار زنان باردار جلوگیری می‌کند. ریواس برگ‌های ضخیم و گوشت‌دار و طعم ترش دارد. از مهم‌ترین خواص ریواس آن است که لوزالمعده را وادار به ترشح انسولین کرده و برای کاهش قند خون سودمند است. غازیاغی در کنار نهرها رشد می‌کند. شیر مادران شیرده را زیاد می‌کند و گرمی بدن را بالا برده و برای آرامش اعصاب مفید است. پونه نیز که در کنار نهرها و جوی آب می‌روید نشاط‌آور، مقوی اعصاب، تقویت‌کننده حافظه سالمندان و برگ‌های آن از نفخ و دل پیچه می‌کاهد. این نوع گیاه برای رفع عفونت‌های تناسلی و ادراری فوق‌العاده است و مانند آنتی بیوتیک عمل می‌کند. مصرف پونه به دلیل کلسیم بالا به خانم‌های یائسه توصیه می‌شود.

آگاه باشید اگر در طبیعت نوعی سبزی را یافتید که قابل شناسایی نبود از تست کردن مزه آن بپرهیزید و بی‌خیال جمع‌آوریش شوید. زیرا برخی سبزی‌ها مسمومیت‌زا هستند بخصوص انواعی که گل یا ساقه زردرنگ داشته یا حاوی شیره‌های سفید رنگ هستند.

شناسایی قارچ‌های خوراکی از سمی، اغلب از سوی متخصصان این حرفه و برخی بومیان کارکشته محلی امکان‌پذیر است. در نتیجه بهتر است از چیدن قارچ صحرا اجتناب کنید و بدانید برخلاف باور عامه مردم، پختن، کبابی کردن یا سرخ کردن سبب از بین رفتن سم قارچ نمی‌شود.

ناگفته نماند برای وعده ناهار بهتر است از ساندویچ‌های سبک خانگی استفاده کنید یا اگر می‌توانید تا موعد برگشت با خوردن همان نان محلی و پنیر همراه تعدادی گردو، خرما و مویز شکمتان را سرگرم کنید تا به خانه برسید. زیرا شما خسته هستید و اگر غذای سنگین بخورید بدون شک تا چند ساعتی توان برگشت نخواهید داشت.

اگر تمام توصیه‌های ما را اجرا کرده باشید، هم طبیعت‌گردی و کوهنوردی کرده‌اید، هم اکسیژن ناب خورده‌‌اید و هم چند صد کالری انرژی سوزانده‌اید. مهم‌تر آن که کلی سبزی‌های مختلف چیده‌اید که می‌توانید تا یک هفته با تهیه غذاهای متنوع، خاطره یک روز شیرین و به یادماندنی را در ذهن تداعی کنید.

فاخره بهبهانی / گروه سلامت