تغییر رنگ، خبر از پوسیدگی دندان می‌دهد

طبیعی است که مراجعه مستمر به دندانپزشکان می‌تواند از وقوع بسیاری از بیماری‌های دهان و دندان جلوگیری کند، اما در صورت مراجعه نکردن مستمر مردم به دندانپزشک، بسیاری از افراد می‌توانند با کسب آگاهی از نشانه‌های اولیه بیماری‌های دهان و دندان، از حجم و عمق این گونه بیماری‌ها بکاهند. بخصوص یکی از عمده نشانه‌های بیماری‌های دهان و دندان مربوط به پوسیدگی است که در بسیاری موارد از آن بی‌خبر می‌مانیم تا این که دندانمان در وضع حادی قرار می‌گیرد.

دکتر حسین افشارزادگان، دندانپزشک در گفت‌وگو با جام‌جم در این رابطه می‌گوید: معمولا پوسیدگی دندان همراه با تغییر رنگ دندان صورت می‌گیرد؛ حتی در مراحل اولیه پوسیدگی نیز شیار دندان‌های پوسیده عقب، سیاه‌رنگ می‌شود.

کمتر کسی را می‌توان پیدا کرد که داشتن دندان‌هایی سفید را به دندان‌های زردرنگ ترجیح ندهد، البته دندانپزشکان براین باورند که داشتن دندان‌های بسیار سفید نیز همواره به معنی سلامت کامل دندان نیست و علاوه بر آن، باید همواره به تغییرات رخ داده در رنگ دندان‌های خود نیز توجه داشته باشیم.

دکتر افشارزادگان می‌گوید: برخی پوسیدگی‌های دندان نیز وجود دارد که بدون هیچ تغییر رنگی صورت می‌گیرد و ما در این‌گونه موارد از مواد خاصی استفاده می‌کنیم که وقتی این مواد را به دندان مشکوک به پوسیدگی می‌مالیم، در صورت پوسیدگی، رنگ دندان در آن ناحیه عوض می‌شود.

افشارزادگان با بیان این که دندانپزشکان بندرت از مواد شیمیایی برای تشخیص پوسیدگی استفاده می‌کنند، می‌گوید: دندانپزشکان برای تشخیص پوسیدگی، بیشتر از آینه استفاده می‌کنند؛ یعنی در ابتدا وسیله‌ای سوندمانند که نوک آن سوزنی است را به شیار دندان‌ها می‌فرستند و در صورتی که این سوزن در شیار دندان فرو رود، این عامل را یکی از نشانه پوسیدگی دندان به حساب می‌آورند.

وی تاکید می‌کند: البته در اکثر موارد، پوسیدگی دندان با نگاه به آینه قابل رویت است، ولی در صورتی که به وجود پوسیدگی در دندانی شک‌ وجود داشته باشد، از آزمایش شیار دندان استفاده می‌شود.

معمولا پوسیدگی دندان یک فرآیند کوتاه‌مدت نیست؛ به طوری که گاه یک دندان پوسیده تا سال‌ها در دندان فرد می‌ماند، بدون آن که به بیمار آزاری برساند.

افشارزادگان در همین زمینه می‌گوید: اگر دندان پس از گذشت یک زمان معین، ناگهان به سرما یا مواد شیرین حساسیت پیدا کرد، در این صورت می‌توانیم بگوییم آن دندان‌ در حال پوسیدن است؛ یعنی اگر دندانی در گذشته فرد را اذیت نمی‌کرد، اما به یکباره شروع به حساسیت کرد این دندان به احتمال زیاد در حال پوسیدن است.

وی اضافه می‌کند: در موارد نادری هم دندان پوسیده موجب می‌شود که لثه دچار درد و حساسیت شود، اما در بیشتر موارد وقتی دندان فردی به ناگهان به سرما یا شیرینی حساس شود، همان موقع بهترین زمان برای درمان دندان‌های پوسیده است و در این مرحله اگر بیمار به دندانپزشک مراجعه کند، دندان پوسیده نیازی به عصب‌کشی ندارد.

شاید کمی شعارگونه به نظر برسد اگر بگوییم در موضوع پوسیدگی دندان نیز پیشگیری بهتر از درمان است.

عوامل متعددی در بروز پوسیدگی دندان موثر است، اما اعمال خود فرد و حتی ژنتیک نیز در بروز این بیماری دندان بی‌تاثیر نیست.

افشارزادگان با بیان این که مواد شیرینی و اسیدی در تسریع پوسیدگی دندان نقش بسیار زیادی دارد، اظهار می‌کند: اگر شیرینی بخوریم و بقایای این شیرینی از شب تا صبح در دهان و دندان ما باقی بماند، این شیرینی باعث تولید اسید در دهان‌ شده و اسید هم موجب حل‌شدن مواد معدنی دندان می‌شود. وی می‌افزاید: بقایای تمام مواد غذایی اگر برای مدت زیادی در دندان باقی بماند، باعث تولید محیط اسیدی در دهان می‌شود که همین موضوع در خوردگی و پوسیدگی دندان نقش موثری دارد.

این دندانپزشک با اشاره به نقش سن در روند پوسیدگی دندان تاکید می‌کند: علاوه بر تاثیر عوامل ژنتیکی در بروز پوسیدگی دندان، واقعیت این است که هر چقدر سن بالاتر می‌رود، ریسک پوسیدگی دندان نیز افزایش می‌یابد، زیرا دندان برای مدت بیشتری در معرض عوامل پوسیدگی قرار می‌گیرد. وی تاکید می‌کند: بیشترین هرم سنی مراجعان ما برای درمان دندان‌های پوسیده، بین 15 تا 25 سال است، زیرا با آغاز رشد دندان‌های آسیاب، خطر پوسیده‌شدن دندان هم بیشتر می‌شود.

شاید ساده‌ترین و قدیمی‌ترین راهی که انسان از آن برای رفع درد دندان بهره برده است، کشیدن کامل دندان باشد؛ اما امروزه برای درمان دندان‌های پوسیده راه‌های بسیار جدید و متنوعی وجود دارد که می‌تواند عمر دندان پوسیده را افزایش دهد.

افشارزادگان با اشاره به تاثیر سطح پوسیدگی در انتخاب روش درمان می‌گوید: اگر پوسیدگی دندان در گستره محدودی باشد، این پوسیدگی با استفاده از مواد همرنگ با دندان یا کامپوزیت قابل درمان است، اما اگر پوسیدگی دندان زیاد باشد، علاوه بر استفاده از کامپوزیت، از مواد فلزی و نقره‌ای نیز برای پوشش دادن دندان پوسیده استفاده می‌کنیم.

وی تصریح می‌کند: اگر فردی تنها هفته‌ای یکبار از محلول فلوراید استفاده کند و آن را در دهان غرغره کند، بسختی امکان دارد که دندان این فرد دچار پوسیدگی شود و به همین دلیل است که می‌گویم بهترین راه برای مبتلا نشدن به دردهای پوسیدگی دندان، استفاده مداوم از محلول‌های فلورایدی است که در اکثر داروخانه‌های کشور هم وجود دارد.