در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
برای رفتن به نمایشگاه قرآن دیگر نیازی نیست بازدیدکنندگان مانند نمایشگاه بینالمللی کتاب نگران یافتن جای پارک کردن اتومبیلهایشان باشند. نمایشگاه قرآن 3 پارکینگ سمت خیابان بهشتی و اطراف آن دارد. به محض ورود اولین تفاوت این نمایشگاه با دیگر نمایشگاهها آشکار میشود، چون شما هزینهای بابت پارکینگ نمیدهید، صلواتی است. البته اگر ماشین هم نداشته باشید، براحتی میتوانید به اتوبوس، تاکسی و مترو دسترسی پیدا کنید. اگر از ورودی خیابان شهید بهشتی وارد شوید، ونها شما را صلواتی به شبستان اصلی مصلی میرسانند. نزدیک افطار که میشود فضای سبز در ورودی تا شبستان مملو از خانوادههایی است که سفرههای افطارشان را پهن کردهاند و روزه خود را متفاوت از همیشه در طبیعت باز میکنند. البته دیدن صف طولانی مراجعان برای دریافت بسته افطاری که نمایشگاه در اختیار آنها قرار میدهد، شاید شما را از گرفتن افطار صلواتی منصرف کند.
از اکرام ایتام تا ختم قرآن
محوطه بیرونی نمایشگاه هم در نوع خود دیدنی است. چه غرفهای که در آن طرح اکرام ایتام کمیته امداد امام خمینی برگزار میشود و مثل همیشه کارتها و عکسهای کودکان محروم را مرتب چیدهاند تا افراد علاقهمند با پرداخت مبلغ دلخواه خود به صورت ماهانه، به نوعی سرپرستی آنها را به عهده بگیرند، چه بخش رصد و استهلال که مسوولانش با چندین تلسکوپ به سوالات علاقهمندان نجوم پاسخ میگویند. شاید بتوان گفت این بخش جزو تنها قسمتهایی است که تمام اعضای خانواده، چه بزرگ و چه کودک، به استقبالش میروند و کسی هم معطل دیگری نمیشود.
هنگام ورود به شبستان مراجعان بدون محدودیت سنی، البته به شرط توانایی خواندن قرآن، میتوانند یک برگه از قرآنهای صفحه به صفحه را بردارند و بخوانند تا در طرح ختم قرآن با دیگران شریک شوند. وقتی که از پلههای ورودی اصلی نمایشگاه بالا میروید، پیش از هر چیز تابلوهای بخش دشمنشناسی نظرتان را جلب میکند. بعد از آن بخش پژوهش و سپس قسمت پرسشهای دینی است که همواره روحانیان مستقر در این محل مشغول پاسخگویی به سوالات مختلف مراجعان در باب تفسیر قرآن، احکام، مسائل فقهی و... هستند.
شعر و مناجات
بخش شعر نیز توجه شاعران و شعر دوستان را به خود جلب میکند. محمدهادی جنتی، از مسوولان این قسمت از نمایشگاه، میگوید: پیش از اذان مغرب در اینجا آوازخوانی و مناجاتخوانی بر اساس متون عرفانی و دینی و پس از افطار نیز جلسات شعرخوانی با حضور مهمانان ما و علاقهمندان برگزار میشود. هر جمعه شب نیز از ساعت 30/22 تا 24 در ایام ماه مبارک رمضان جلسات شب شعر تخصصی داریم که 6 یا 7 شاعر به شکل تخصصی درباره شعر صحبت میکنند. او با اشاره به استقبال خوب مردم از این بخش میگوید: حتی گاهی اوقات ما با محدودیت فضا مواجه میشویم خصوصا زمانی که مهمانان ما از افراد مورد علاقه مردم باشند، مانند مهدیه الهی قمشهای.
هدف اصلی نشستهای شعر و ادب، آشنایی مردم با تاثیرپذیری ادبیات فارسی از دین و فرهنگ اسلامی در ادبیات کلاسیک و معاصر است.
طبقه فوقانی شبستان نیز بخشهای متنوع دیگری چون نهج البلاغه، بینالملل، نشستهای تخصصی و... البته جنبههای بصری و هنری این طبقه را هم نباید فراموش کرد. برای بزرگترین قرآن منبتکاری شده که معمولا افرادی در کنار آن مشغول عکس گرفتن هستند، یا تابلوهای خطاطی و منبت با مضامین اسلامی در این طبقه قرار دارند.
پایه اصلی نمایشگاه
در طبقه همکف و اصلی نمایشگاه قرآن چندین بخش کلی وجود دارد. بخش مکتوب مهمترین و بزرگترین قسمت نمایشگاه است. احمد کمالینژاد، معاون بخش مکتوب، اینجا را پایه اصلی نمایشگاه بینالمللی قرآن میداند و میگوید: سالهای گذشته این بخش محدود شده بود به ناشران حوزه علوم قرآنی. اما در سال 90 ما توانستیم آن را به ناشران علوم قرانی و دیگر حوزههای دین اسلام گسترش دهیم؛ یعنی مشخصا با رده دیویی کتابشناختی 297. البته ما به دلیل محدودیت فضا نتوانستهایم میزبان تمام ناشران این حوزه باشیم.
او درباره نحوه گزینش ناشران حاضر در بخش مکتوب میگوید: ناشرانی که برای حضور در نمایشگاه اعلام آمادگی کرده بودند بیشتر از استان تهران، قم، خراسان رضوی و آذربایجان شرقی به نمایشگاه آمدند. ما آثار ناشران این حوزه را هم از جهت کیفی و هم از جهت کمی ارزیابی کردیم و در نهایت از مجموع 340 ناشر خواهان غرفه مستقل توانستیم در مجموع تعداد 319 ناشر به صورت ناشر مستقل، نمایندگی و مشترک باشیم.
معاون بخش مکتوب تاکید دارد که تلاش کردهایم حتی آثار نویسندگان یا ناشرانی با یک یا 2 عنوان کتاب را نیز در دیگر غرفهها به نمایش بگذاریم. البته او رسیدن به این هدف را به طور کامل مشروط به داشتن فضای بیشتر میداند.
بخش مکتوب به طور کلی شامل آثار کودکان و بزرگسالان میشود. کمالینژاد توضیح میدهد که در سالهای گذشته بدون نظم خاصی آثار کودکان در دل دیگر غرفهها گنجانده میشد. امسال برای نخستین بار هم مسیر حرکت بازدیدکنندگان را در میان غرفهها تسهیل کردهاند و هم آثار کودک را در راهروهایی جداگانه از بزرگسال قرار دادهاند تا دسترسی به کتاب مورد نظر راحتتر شود.
آسمان پرستاره کودکان
یکی از شلوغترین و پرمخاطبترین بخشهای نمایشگاه قرآن کریم، بخش کودک است که حال و هوای خاص خودش را دارد. هنگام عبور از ورودی بخش کودک، پیش از هر چیز سقف تزئین شده با چراغهای کوچک آبی و سفید نظر مخاطبان را جلب میکند. محسن حموله، معاون بخش کودک، میگوید: ما با این چراغها سعی کردهایم آسمان پر از ستاره را برای کودکان تداعی کنیم. از این طریق خاطره خوش کار هنری در زمینه قرآن زیر یک آسمان فرضی برای کودکان ماندگار خواهد شد. از طرفی این نورپردازی را سالانه تکرار میکنیم تا کودکان ما هر سال براحتی با دیدن این چراغها غرفههای مخصوص خودشان را پیدا کنند.
نکته: یکی از شلوغترین و پرمخاطبترین بخشهای نمایشگاه قرآن کریم، بخش کودک است که حال و هوای خاص خودش را دارد در این بخش 18 کارگاه هنری برپا شده است و کودکان هر شب میتوانند به تماشای یکی از قصههای قرآنی در قالب نمایش سایهای بنشینند
او ادامه میدهد که بخش کودک از 18 کارگاه هنری و یک کارگاه نمایش سایه تشکیل شده است. کارگاه نمایش سایه روزانه در 6 سئانس 20 دقیقهای، 2 داستان قرآنی را برای کودکان به نمایش میگذارد. 3 سئانس از این نمایشها پیش از افطار و 3 سئانس پس از افطار اجرا میشود. یکی از نمایشها داستان نزول قران است که کودکی، نوجوانی و بعثت پیامبر اسلام(ص) را به نمایش میگذارد و دیگر، نمایش کشتی نوح نبی (ع) است.
حموله هدف اصلی کارگاههای بخش کودک را آموزش راههای کتابت قران برای کودکان 8 تا 13 سال میداند و میگوید: 18 کارگاه بخش کودک عبارتند از کارگاه سنجش معلومات قرآنی، مسابقات رایانهای، روخوانی قرآن کریم، قصهگویی، کتابنویسی، خاطرهنویسی، نقاشی دیواری، چاپ و نقوش اسلامی، نقش برجسته، سفال، کاغذبری، تذهیب، تشعیر، گلمرغ، حل جدولهای قرآنی، خوشنویسی خط ثلث، نستعلیق، نسخ و نقاشی روی میز. در تمام این کارگاهها مربیان تلاش کردهاند تا به سادهترین شکل آموزشهای مقدماتی را به کودکان بدهند. مثلا در بخش تذهیب و تشعیر مربیان از پیش، طرحهای سادهای را آماده کردهاند تا کودکان بتوانند با رنگآمیزی آنها با این هنرها آشنا شوند.
او تاکید میکند، ما تلاش کردهایم در این بخش از رنگهای بسیار ملایم مثل رنگ سفید استفاده کنیم، زیرا کودکان هیجان زیادی در نمایشگاه دارند. اگر ما از رنگهای تند مانند قرمز استفاده میکردیم، کودک و والدین آنها از برانگیخته شدن بیش از حد هیجان کودکان اذیت میشدند. به همین جهت اگرچه کودکان زیادی در این بخش حضور دارند، اما در کل فضای اینجا بسیار آرام است؛ تا جایی که بعضی والدین کودکانشان را در این بخش مشغول فعالیت در کارگاههای مختلف میکنند و خود به بازدید از بخشهای دیگر میروند.
همراهی والدین با فرزندان
پس از گذشتن از بخش کودک و نوجوان، به بخش مهدویت میرسید؛ اینجا فضایی تدارک دیده شده است که هم کودکان میتوانند در کارگاههای مخصوص خودشان فعالیت کنند و هم والدین فرصت مییابند به تماشای تابلوها و آثار تجسمی مشغول شوند. مجتبی کلباسی، مسول مرکز تخصصی حوزه علمیه قم در این باره میگوید: اینجا در حقیقت نمایشگاهی است با نام سلسله نور که سعی کرده ایم مفاهیم دعای ندبه را با تصویر، هنرهای تجسمی و ارتباط آن با آیات قرآن معرفی کنیم. در بخش نهایی این بخش همانند دعای ندبه مفاهیم مربوط به امام زمان، اهداف ظهور و وظایف منتظران را به تصویر کشیدهایم.
وقتی که در این سالن قدم میزنید، فضایی متفاوت از دیگر بخشهای نمایشگاه قرآن را تجربه میکنید؛ در عین حال که مفاهیم دعای ندبه به طرق مختلف به تصویر کشیده شده است، تعدادی میز و صندلی برای کودکان چیده شده تا آنها هم بتوانند با راهنمایی کارشناسان دینی با مفاهیم مهدویت آشنا شوند.
کلباسی، قائممقام ستاد اقامه نماز، میگوید: کارشناسان بخش مهدویت متناسب با فهم کودکان مفاهیم مهدویت را برایشان توضیح میدهند؛ این آشنایی با مفاهیم مهدویت از طریق نقاشی، الهام گرفتن از محیط و تصاویر و حل کردن جدول صورت میگیرد. ما مسابقاتی را هم برای آنها در نظر گرفتهایم تا کودکان بیش از پیش با مفهوم مهدویت انس بگیرند.
از حوزه تا دانشگاه
یکی دیگر از بخشهای شبستان بخش نهادها و موسسات با 35 غرفه است که در کنارش بخش حوزوی با نمای ورودی از حرم اهلبیت قرار دارد. هر کدام از غرفههای این بخش به یکی از نهادهای حوزه علمیه اختصاص دارد که مخاطبان را با دستاوردهای آنها آشنا میکند. بخش حوزوی با همکاری 58 مرکز و موسسه در قالب 19 غرفه در نمایشگاه حضور دارد. بعضی از برنامههای این بخش مانند: جلسات شبشعر قرآنی همزمان با ولادت امام حسن (ع)، راهاندازی غرفه کودک، امکان مرمت و ترمیم نسخ خطی قرآنی، معرفی حوزههای علمیه تاثیرگذار در جامعه برای نخستین بار در این بخش اجرا میشود.
بخش دانشگاهی یکی دیگر از بخشهای نمایشگاه قرآن کریم است که البته فقط مخصوص دانشگاهیان نیست، اما نوع فعالیتهایش کاملا حال و هوای دانشگاه را به همراه دارد. شعار این بخش از ابتدا «هر دانشجو یک ایده و هر دانشگاه یک غرفه» بوده است. اینجا 60 غرفه و 60 نشست تخصصی در موضوعات متنوع از مسائل سیاسی گرفته تا مهدویت و قرآن پژوهشی و... دارد. تنوع و ابتکارات صاحبان غرفهها موجب شده تا هر دانشگاه فضایی متفاوت از دیگران را به شما نشان دهد، خصوصا که هر دانشگاه از شهری آمدهاند و به نوعی فرهنگهای مختلف ایران را به نمایش گذاشتهاند. یکی با آثار دفاع مقدس و چکمه و کلاه غرفهاش را تزئین کرده و دیگری با هنرهای قرآنی دانشجویانش و بعدی با بعضی از جدیدترین نرمافزارها. هر چند دقیقه هم یکی از غرفهها شلوغ میشود و صدای صلوات میآید و برای یک مسابقه یا یک رونمایی با هیجان دانشجویان مواجه میشوید.
در تمام مدت حضور در شبستان چیزی که نگاه هر بازدیدکنندهای را به خود جلب میکند آثار هنری است، چه هنرهای تجسمی، چه عکسهایی با موضوعات مختلف مانند قرآن خواندن و افطار و دعا کردن و... که جذابیت خاصی به دیوارهای نمایشگاه بخشیده است. تمام این عکسها با فراخوانیهای مسوول این بخش، رسول اولیازاده جمعآوری و انتخاب شده است.
البته نوزدهمین نمایشگاه بینالمللی قرآن کریم به این چند بخش محدود نمیشود. رسانههای دیجیتال، بخش حجاب و عفاف، غدیرپژوهی، نهجالبلاغه و مسابقه تصحیح یک صفحه از قرآن و... نیز از دیگر بخشهای نمایشگاه است.
امکانات رفاهی
از تمام بخشها و غرفهها و فعالیتهایشان که بگذریم، نوبتی هم که باشد نوبت بررسی امکانات رفاهی نمایشگاه قرآن است. تا پیش از اذان که وضعیت همه چیز مشخص است؛ هنگام اذان که میشود بسیاری از غرفهها پارچهای روی وسایلشان پهن میکنند و تقریبا شبستان خالی میشود. همه با اطمینان وسایلشان را چه دوربین گرانقیمت باشد چه نرمافزار و کتاب، میگذارند و به سراغ نماز و افطار میروند. در صحن یاس نمایشگاه 2 نمازخانه مجزا برای خانمها و آقایان در نظر گرفته شده با میز و صندلی برای افطار. چون تابستان است و معمولا روزهداران تشنه هستند، دست اکثر افراد بطریهای آب معدنی یخزده میبینید. مدیر اجرایی نمایشگاه گفته که امسال روزانه 10 هزار بطری آب معدنی یخ بسته به رایگان میان بازدیدکنندگان توزیع میکنیم. این اضافه بر 10 هزار بسته افطاری صلواتی است.
حورا نژادصداقت / جامجم
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با جام جم آنلاین:
علی برکه از رهبران حماس در گفتوگو با «جامجم»:
گفتوگوی «جامجم» با میثم عبدی، کارگردان نمایش رومئو و ژولیت و چند کاراکتر دیگر
یک کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با جام جم آنلاین:
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد