اقتصاد حج

بنابر برخی اطلاعات تایید شده، حضور زائران بیت‌الله‌ الحرام در عربستان سالانه 30 میلیارد ریال سعودی معادل حدود 5/7 میلیارد دلار آمریکا درآمد نصیب این کشور می‌کند. اگر حجم عظیم درآمدهای نفتی نبود، آنگاه اهمیت درآمدهای حج بیشتر مشخص می‌شد.

حضور مسلمانان در مناسک حج البته صرفا در خدمت اقتصاد عربستان نبوده و خیلی‌ها از این خوان گسترده متنعم می‌شوند؛ از جمله مطابق معمول چینی‌ها. غالب اجناس و کالاهایی که در بازارهای شهرهای مدینه و مکه برای فروش عرضه می‌شود، چینی است و ده‌ها هزار کارگر چینی از سفره حج مسلمانان ارتزاق می‌کنند.

اما اقتصاد ایران چندان از این بازار منتفع نشده است. طبق اظهارات رئیس سازمان حج و زیارت، پشتیبانی غذایی و بهداشتی از حجاج ایرانی مستلزم تهیه 97 قلم کالاست که از این تعداد فقط 33 قلم آن از ایران تامین و مابقی در عربستان خریداری می‌شود. البته سهم اندک ایرانی‌ها در تامین مایحتاج حجاج، نه به خاطر محدودیت‌های دولت عربستان یا عوامل دیگر بلکه به دلیل عدم استقبال خود آنها از مناقصه‌هایی است که برای تامین مایحتاج حجاج برگزار می‌شود. در نتیجه بازرگانان ایرانی در تامین اقلام بسیار مهم و پرمصرفی همچون گوشت، برنج و روغن هیچ نقشی نداشته و سهمی از آن نصیب اقتصاد ایران نمی‌شود. شاید لازم باشد دولت، تسهیلاتی همچون معافیت‌های مالیاتی و گمرکی را برای بازرگانان و تولیدکنندگان ایرانی در نظر بگیرد تا در سال‌های آینده علاوه بر تامین تمام 97 قلم کالای مورد نیاز حجاج ایرانی، بخشی از بازار حج نیز در اختیار تولیدکنندگان ایرانی قرار گرفته و برکت مناسک حج در اقتصاد کشور نیز احساس شود.

حمید اسدی

خبرنگار اعزامی جام‌جم