زندگی در نقاشی‌های کودکانه جریان دارد

می‌توانید در این گزارش با ما همراه شوید. تا آخر گزارش راز و رمز نقاشی کودکان را به شما خواهیم گفت.

راز و رمز این خطوط پرمعنی

طاهره دارای دیپلم تجربی است و برعکس خواهرش فکر می‌کند نقاشی کردن بچه‌ها فقط رسم یک سری خطوط بی‌معنی است که نه خود بچه از آن سر در می‌آورد و نه بزرگ‌تر.

او که یک بانوی 28 ساله است در مورد نقاشی کردن در سنین بالاتر می‌گوید: ‌نهایت کاری که یک نوجوان نقاش بتواند بکند این است که یک منظره را عین خودش بکشد، خوب عکس که بهتر این کار را می‌کند. بهتر است به جای این کارها برایش معلم خصوصی بگیرم تا از درس ریاضی عقب نماند و آخر یک مهندس خوب بشود. نقاشی کردن درآمد خوبی ندارد!

برعکس طاهره خواهرش مائده یک معلم نقاشی است. بچه‌ها وقتی به منزل خاله می‌روند خیلی خوشحال می‌شوند زیرا می‌دانند می‌توانند در پاسیوی خانه هر طوری که دلشان می‌خواهد نقاشی کنند. نقاشی با تمام دست یا با انگشت برای آنها خیلی لذت‌بخش است. البته آنها به کمی فرصت نیاز دارند و تا مهندسی هنوز راه زیادی مانده است.

به عقیده مائده همین نقاشی و هنر است که خلاقیت بچه‌ها را شکوفا و ذهن آنها را آماده پذیرش مسائل مختلف درسی می‌کند.

در علم روان‌شناسی امروز از طریق هنر حتی به بعضی بیماری‌های روانی شخص پی می‌برند.

دکترمهدی‌ پوررضاییان معاون پژوهشی دانشگاه هنر در این باره اعتقاد دارد هنر زمینه‌ساز رشد انسان است. انسان از طریق هنر راهی برای بیان مکنونات ذهنی خود می‌یابد و جلوگیری از آن می‌تواند مانع رشد شخص شود و نقاشی نخستین هنر به حساب می‌آید. وی نقاشی را وسیله‌ای برای پی بردن به هوش و استعداد افراد می‌داند؛ روشی که امروزه در کلینیک‌های روان‌شناسی انجام می‌شود.

این استاد دانشگاه در یکی از سخنرانی‌های خود که برای خانواده‌ها صورت گرفته می‌گوید: پرده‌برداری از زندگی درونی و عاطفی کودکان نیز به واسطه نقاشی و به طور کلی هنر انجام می‌شود.

این کاملا درست است یعنی مشاور خانوادگی شما با نگاه به نقاشی‌های کودکتان می‌تواند به شما بگوید او از چه چیزی می‌ترسد در مورد روابط خانوادگی‌تان چطور فکر می‌کند و اصولا چه خواسته‌ها و نیازهایی بیش از همه توجه او را به خود جلب کرده است.

شما حتی از طریق نقاشی می‌توانید هیجانات خود را نیز خارج کنید و تنش‌های ذهنی و روانی خود را بیرون بریزید. می‌توانید امتحان کنید.

کودکان احساس ناخوشایندی را که نسبت به والدین یا مثلا خواهر یا برادر کوچک خود دارند از طریق نقاشی از خود خارج می‌کنند و از عواقب پنهان کردن این حس ناخوشایند در امان می‌مانند.

کشف یک نقاش

دکتر پوررضاییان همه را به کشف یک نقاش دعوت می‌کند. وی می‌گوید: ‌در 4 سال اول تولد کودک کشف می‌کند روی هر سطحی که به او معرفی می‌شود اثری از دست یا اندام خود به جای بگذارد و این آشنایی با گرافیک است.

بعد از 4 سال اول زندگی او می‌آموزد اشکال ساده را ترسیم کند، مثل توپ، بادکنک و چیزهای دیگر. بین 7 تا 9 سالگی رسم آدم را شروع می‌کند. در این مرحله پرده‌برداری عاطفی و برون‌ریزی هیجانات شروع می‌شود.

نقاشی‌ها را بشناسیم

در کارهای بزرگسالان 8 رنگ قابل تشخیص است؛ خاکستری، آبی، سیاه ، سبز قرمز ، بنفش ، زرد و قهوه‌ای، اما در کارهای کودکان 3 رنگ بشدت تکرار می‌شود:‌ سیاه و قرمز و آبی.

آبی: علامت صلح و آشتی در بیرون و درون و آرامش است. کودکی که این رنگ را برمی‌گزیند دوستدار خانواده و اطرافیان است.

سیاه: وقتی کودک از این رنگ استفاده می‌کند یعنی نیاز به استراحت دارد. کودکی که همیشه از این رنگ استفاده می‌کند لجباز است.

کارشناسان معتقدند هرگز نباید کودک را وادار به استفاده از رنگ‌های خاصی کرد.

استفاده از رنگ قرمز به صورت افراطی خشم و عصبانیت کودک را می‌رساند.

تاریکی و روشنایی

به اعتقاد دکتر پور رضاییان کشیدن سایه‌ها و روشنی‌ها در نقاشی کودکان نمادگرایانه است به نحوی که کشیدن خورشید و سایه زدن روی آن علامت ناامیدی و فضای غیردوستانه خانواده است.

سایه زدن روی ابر‌ها و تیره نشان دادن آنها هم نشانه ناخرسندی است.

کودکی که به طور افراطی روی همه شکل‌ها سایه می‌زند در کودکان و در سنین بلوغ نشانه اضطراب است و اگر کودک جز صورت روی همه بدن سایه بزند نشانه دلشوره است و اگر روی دست‌ها سایه بزند یعنی در داد و ستد مشکل دارد.

ورود به دنیای کودکان کار دشواری است و تفسیر تمام زیر و بم‌های نقاشی‌ها نیاز به شخصی خبره دارد که با این فن روان‌شناسی و هنر آشنایی داشته باشد ولی دانستن نکات اولیه‌ای در مورد نقاشی‌های کودکان در ارتباط بهتر به ما کمک می‌کند.

آنچه کودک به عنوان اثر هنری از خود به جای می‌گذارد بازتابی از دنیای اوست که در آن زندگی می‌کند. شما با قصه یا شعر یا نقاشی کودکانه‌ای که فرزندتان به وجود آورده است به رازهایی که در قلب کوچکش نهفته است پی می‌برید. پس از نقاشی‌های کودکان نترسید و بگذارید این لکه‌های رنگی و خطوط کج و معوج نیز جایی روی کاغذ زندگی کنند، آنها نمادی از زندگی خود شما و حال کودکتان است.