خوب‌وبدهای فست‌فود

مطالعات نشان داده که در جوامعی که دارای رژیم غذایی با کلسترول و چربی جامد کمتری هستند، میزان چربی خون آنها نیز کمتر می‌شود. البته خودداری از مصرف غذاهای سرخ شده و روغن‌های جامد، حیوانی و نباتی یکی از توصیه‌های مهم در پیشگیری از بروز بیماری‌های قلبی  عروقی است.

نیاز به سرخ کردن اکثرفست فودها، استفاده بیش از حد سس‌های چرب و استفاده کمتر از سبزیجات منجر به چاقی، کمبود برخی از ویتامین‌ها و املاح، ناراحتی‌های گوارشی و در نهایت بیماری‌های قلبی  عروقی در افراد می‌شود.

مصرف طولانی مدت فست فودها مجموعه‌ای از مشکلات را به دستگاه گوارش و سیستم ایمنی بدن وارد می‌کند و برنامه غذایی نامناسب یکی ازعوامل مهم در بروز بیماری‌های قلبی و عروقی است که سبب تغییرات در چربی خون می‌شود و در ابتلا به تصلب شرائین و بیماری‌های قلبی  عروقی نقش بسیار مهمی‌ ایفا می‌کند.

بیماری‌های قلبی ‌ عروقی از مهم‌ترین عوامل مرگ و میر و از عمده‌ترین مشکلات بهداشتی در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه است. در ایران نیز سالانه حدود 40 درصد مرگ و میرها به علت بیماری‌های قلبی  عروقی رخ می‌دهد و این بیماری همچنان در صدرعوامل مرگ و میر در کشور محسوب می‌شود.

دکتر ربابه شیخ الاسلام، متخصص تغذیه، می‌گوید: به این علت که ذائقه ایرانی‌ها شور بوده احتمال استفاده از مصرف مواد شور هم در کنار فست فودها وجود دارد که می‌تواند باعث بروز فشار خون در مصرف‌کنندگان شود. بنابراین در کل مصرف طولانی مدت فست فودها مجموعه‌ای از مشکلات را به دستگاه گوارش و سیستم ایمنی بدن وارد می‌کند. علاوه بر آن، بین الگوی غذایی و بروز بیماری‌های مزمن و غیر واگیر مانند بیماری‌های قلبی  عروقی، سکته مغزی، سرطان‌ها و بیماری‌های دیابت ارتباط قوی وجود دارد.

سفارش فست فود بهتر

در جامعه کنونی، گریزی از مصرف فست فودها نیست و خانواده‌ها را نمی‌توان از مصرف فست فودها بازداشت؛ زیرا به علت مشکلات در زندگی صنعتی امروز، خانواده‌ها از تهیه و پخت غذا در منزل بازمانده و زنان نیز به علت کارکردن همپای مردان فرصت آشپزی ندارند.

اما حداقل باید از فست فودهای معتبر استفاده و با کنترل بهداشت محیط تولید و عرضه فست فود از سلامت مواد غذایی، آشپزان و... اطمینان کامل حاصل کرد. همچنین با توجه به این که نگرانی مردم از این نوع مواد غذایی، افزایش میزان چربی در آنهاست، می‌توان فست فودهایی با سس‌های کم چرب سفارش داد.

بر همین اساس استفاده از سبزی‌های تازه و کاهو و انواع سالادها بهترین جایگزین سس‌های چرب به‌شمار می‌رود اما در حال حاضر مراکز اغذیه فروشی و فست فودها فاقد این ویژگی هستند.

به عنوان مثال هنگام سفارش پیتزا می‌توان درخواست استفاده بیشتری از سبزیجات، قارچ و پیاز در آن کرد. همچنین می‌توان از انواع و اقسام سبزیجات مانند ذرت، اسفناج و گوجه استفاده کرد تا عوارض فست فودها به خصوص پیتزا را به حداقل رساند.

دکتر شیخ‌الاسلام تهیه فست فودها را در منزل قابل اعتمادتر می‌داند و می‌گوید: تهیه فست فود در منزل امکان استفاده بیشتر از سبزیجات را به خانواده‌ها می‌دهد و حتی می‌توان از روغن در کنار آن استفاده کرد زیرا معمولا در فست فودها روغن تهیه فست فود به دفعات متعدد مورد استفاده قرار می‌گیرد و صاحبان محل‌های فروش فست فودها تعویض آن را مقرون به صرفه نمی‌دانند.

او با بیان این‌که استفاده مکرر از روغن در درجه بالای حرارتی موجب سوختن آن شده که در نهایت عامل بسیاری از سرطان‌ها خواهد بود، ادامه می‌دهد: روغن‌ها بستگی به انواع آنها درجه حرارت مشخصی را تحمل می‌کنند. معمولا بیماری‌های قلبی، سکته‌های مغزی و قلبی و سایر بیماری‌ها مانند چاقی و دیابت در سنین میانسالی بروز می‌کنند اما عوامل بروز آنها از دوران جنینی، کودکی، نوجوانی و جوانی تکامل یافته تا نهایتا در سنین بالا عوارض مذکورخود را نشان می‌دهد. به طوری که بدن عوارض تمامی‌مواد غذایی و تغذیه غلط را انباشته کرده و ناگهان در سنین میانسالی که ایمنی بدن نیز کاهش می‌یابد، بروز پیدا می‌کند. البته کاهش سن بروز بیماری‌ها از حدود 50 سالگی به 25 سالگی را نباید فراموش کرد.

او می‌گوید: متاسفانه در مدارس، اولیای مدارس به دانش‌آموزان برنامه غذایی هفته‌ای داده که در آن پیتزا، همبرگر و کباب کوبیده قرار دارد که نشان از عدم کنترل نسبت به مواد غذایی مورد مصرف دانش‌آموزان را می‌دهد و نباید تصور شود که فست فودها در کودکان عارضه‌ای ندارد.

عوارض فست فود برای کودکان

در اثر مصرف فست فودها عروق کودک با انسدادهای ریز مواجه شده و چربی‌ها باعث افزایش کلسترول خون آنها می‌شود. همچنین در حال حاضر کارشناسان تاکید زیادی بر تغذیه دوران بارداری دارند و توصیه به مصرف کم چربی‌های اشباع شده و ایزومرترانس در مواد غذایی مادران دارند زیرا چربی‌ها در بدن زن باردار ذخیره شده و تبدیل به شیر خواهند شد و چنانچه ذخیره شیرمادر، مطلوب نباشد، کودک در معرض خطر قرار می‌گیرد.

در دوران کودکی ذائقه فرد ساخته می‌شود و اگر در هفته یک دانش‌آموز را به غذاهای چرب و سرخ شده عادت دهیم، به طور قطع بدن در آینده قدرت ترک آن را نخواهد داشت.

به همین دلیل به مصرف ماهی، روغن‌های غیراشباع مانند مایع و از انواع سبزیجات تازه در دوران بارداری توصیه می‌شود. ازسوی دیگر انسان برای دستیابی به سلامت کامل به تمام گروه‌های غذایی نیاز دارد. بنابراین مصرف یک ترکیب غذایی سالم موجب سلامت جسم و روان می‌شود.

بین تغذیه، فعالیت‌های بدنی و بیماری‌های چاقی، قلبی و عروقی رابطه مستقیمی‌ وجود دارد، ‌بنابراین تمامی ‌کارشناسان توصیه به تغذیه مناسب از دوران جنینی، ذائقه‌سازی در دوران کودکی و انجام فعالیت‌های بدنی دارند.

وزن مناسب، رمز سلامتی

پیشگیری و جلوگیری از اضافه وزن خیلی سخت است؛ لذا در صورت امکان برخورد با این مشکل، پیشنهادهای ارائه شده به شما کمک می‌کند تا فرزندتان را در وزن سالمی‌ نگاه دارید.

برای فرزندتان رژیم غذایی تهیه نمایید. مشخص کنید که فرزندتان در روز چقدر کالری باید مصرف کند. هنگام استفاده از بسته بندی‌های غذایی به برچسب غذایی آن توجه کنید. معمولاً میزان زیادی از میوه‌جات، سبزیجات و حبوبات کامل از نیازهای اولیه غذایی فرزندتان است. در مورد جزئیات استفاده از رژیم غذایی مناسب می‌توانید با یک متخصص مشورت کنید.

کل اعضای خانواده نیز باید ملزم به داشتن رژیم غذایی سالم تری باشند، بدان دلیل که فرزندتان در این فرآیند احساس تنهایی نکند و در خانواده الگوهایی جهت دلگرمی‌ داشته باشد.

وعده‌های اصلی یا فرعی غذا را در سر سفره بخورید، نه جلوی تلویزیون تا بتوانید احتمال پرخوری را کاهش دهید.

نباید زمانی که فرزندتان گرسنه نیست او را مجبور به غذا خوردن کنید. مطلوب آن است که فرزندتان در هر وعده غذایی تمام محتویات بشقابش را نخورد.

سعی کنید از غذا به‌عنوان پاداش یا تفریح و استراحت برای فرزندتان استفاده نکنید.

سعی کنید به هیچ عنوان بعد از اتمام غذا از دسرها به عنوان پاداش استفاده نکنید. انجام این کار منجر می‌شود که فرزندتان برای دسرهای غذایی بیش از خود غذاها ارزش قائل باشد.

معمولاً فست فودها از کالری بسیار بالایی برخوردارند که منجر به چاقی بیش از حد می‌شوند، پس سعی داشته باشید که رفتن به رستوران‌های فست فود را به هفته ای یک‌بار محدود کنید.

تماشای تلویزیون را محدود کنید و در عوض فرزندتان را به انجام فعالیت‌های بدنی همچون دوچرخه‌سواری و شرکت در ورزش‌ها و بازی‌هایی که از آن لذت می‌برد، ترغیب نمایید.

زمانی را برای فعالیت‌های بدنی مشترک با فرزندتان اختصاص دهید. مثلاً به همراه هم به پیاده‌روی بروید و هر زمانی که می‌توانید در خارج از خانه با هم به بازی بپردازید.

خودتان یک الگوی خوب باشید؛ مطمئن شوید که انتخاب‌های غذایی سالمی‌ دارید و ورزش را با زندگی‌تان تلفیق کرده‌اید.

فرهاد طالبیان