آیا سونامی در راه است؟

این سیستم کهDART یا سیستم ارزیابی و گزارش نشانه‌ها و علائم اولیه وقوع سونامی در اعماق اقیانوس‌ها نام دارد شامل مجموعه‌ای از حسگرهای ارتعاش زمین، شبکه‌های ماهواره‌ای، دستگاه‌های اندازه‌گیری جزر و مد و اجسام شناور در آب است که سطح آب دریا را اندازه‌گیری می‌کند. بنابراین افراد ساکن در نزدیکی محل وقوع سونامی می‌توانند پیش از رسیدن امواج به خشکی آن منطقه را ترک کنند. از آنجایی که احتمال وقوع سونامی در کشور اندونزی بسیار بالا است، این منطقه به عنوان یکی از مناطق آسیب‌پذیر در برابر وقوع سونامی شناخته شده است. در جریان وقوع سونامی در اقیانوس هند در سال 2004 میلادی بیش از 168 هزار نفر کشته شدند. اقیانوس هند متشکل از حدود 17 هزار جزیره است. این اقیانوس در محل برخورد 3 صفحه زمین‌ساختی قرار دارد و گفته می‌شود که بیش از 60 درصد از خطوط ساحلی این اقیانوس در معرض خطرات احتمالی ناشی از وقوع سونامی قرار دارد. اگرچه مراحل آزمایشی استفاده از این دستگاه در شناسایی نشانه‌های اولیه وقوع سونامی موفقیت‌آمیز بوده است اما هنوز این سیستم به طورکامل عملیاتی نشده است. پس از تکمیل این سیستم در سال 2010 میلادی می‌توان از آن برای محافظت کامل از مناطقی که در اثر وقوع سونامی سال 2004 بشدت تخریب شده و آسیب دیده‌‌اند، استفاده کرد. در این سیستم حسگرها هرگونه تغییرات احتمالی ایجاد شده در میزان فشار آب دریا را در هنگام وقوع سونامی تحت کنترل قرار می‌دهند و براساس آن اطلاعاتی را به مراکز اعلام خطر ارسال می‌کنند. اجسام راهنمای شناور و در عمق آب‌ها نیز اطلاعاتی را از اعماق اقیانوس و حسگرهای مستقر در آن مناطق به ماهواره‌ها ارسال می‌کنند. علاوه بر این دستگاه‌های اندازه‌گیری جزر‌‌و مد نیز افزایش و کاهش سطح آب را تحت کنترل قرار داده و براساس آن اطلاعاتی را به مرکز اعلام خطر می‌فرستند.

ردیاب سونامی نیز دستگاهی است که امواج ناشی از وقوع زمین لرزه که در اثر وقوع زمین لرزه متعاقب سونامی در اعماق دریا ایجاد شده است را ردیابی می‌کند. پس از ارسال علائم از بخش‌های مختلف این سیستم به ماهواره، اطلاعات از طریق شبکه‌های ماهواره‌ای به مرکز اعلام خطر منتقل می‌شود. در این مرکز یک ایستگاه اعلام خطر مرکزی وجود دارد که پس از جمع‌آوری اطلاعات، احتمال وقوع خطر را مورد بررسی قرار می‌دهد و در صورت نیاز زنگ خطر سیستم به صدا در خواهد آمد تا ساکنان حوالی اقیانوس را نسبت به وقوع خطرآگاه سازد.

منبع: scientific american