شانه منجمد چیست/تشخیص زودهنگام و شروع درمان، کلید بهبود

به گزارش جام‌جم‌آنلاین از ایرنا،شانه یخ زده که با نام «کپسولیت چسبنده» نیز شناخته می‌شود، یک بیماری مفصلی است که با سفتی و درد در مفصل شانه مشخص می‌شود. این وضعیت زمانی آغاز می‌شود که کپسول مفصلی شانه—یعنی بافت همبندی که مفصل را می‌پوشاند—ضخیم، ملتهب و سفت می‌شود. این فرآیند به تدریج و معمولاً در سه مرحله مجزا پیشرفت می‌کند: مرحله انجماد (درد و کاهش تدریجی دامنه حرکت)، مرحله یخ‌زده (کاهش درد، اما سفتی پایدار) و در نهایت مرحله ذوب (بازگشت تدریجی حرکت). درک این مراحل برای بیماران و پزشکان برای برنامه‌ریزی درمانی حیاتی است.

علائم اصلی این بیماری شامل درد‌های مبهم یا تیز در شانه و احساس سفتی شدید است که انجام حرکات ساده روزانه مانند بلند کردن دست، شانه کردن مو یا پوشیدن لباس را به چالشی بزرگ تبدیل می‌کند. درد اغلب در شب تشدید شده و می‌تواند خواب فرد را مختل کند. دامنه حرکت شانه به طور چشمگیری در همه جهات—بلند کردن به جلو، چرخش به بیرون و به ویژه چرخش به داخل—کاهش می‌یابد. این محدودیت اغلب به‌صورتی است که فرد احساس می‌کند شانه‌اش واقعاً یخ‌زده یا در جای خود قفل شده است.

دلیل دقیق بروز شانه یخ زده به طور کامل شناخته شده نیست، اما چندین عامل می‌توانند خطر ابتلا را افزایش دهند. مهم‌ترین عامل، بی‌حرکتی طولانی‌مدت شانه است که می‌تواند به دنبال یک آسیب قبلی مانند شکستگی، بهبود پس از جراحی یا یک دوره استراحت اجباری رخ دهد. افراد مبتلا به دیابت، بیماری‌های تیروئید، بیماری‌های قلبی و پارکینسون نیز در معرض خطر بیشتری قرار دارند. این شرایط به نظر می‌رسد که فرد را مستعد ابتلا به این اختلال می‌کند، اگرچه مکانیسم دقیق آن هنوز مورد مطالعه است.

درمان شانه یخ زده معمولا محافظه‌کارانه است و بر کاهش درد و بازیابی دامنه حرکت متمرکز می‌شود. در مراحل اولیه، استفاده از دارو‌های ضدالتهاب غیراستروئیدی و تزریق کورتیکواستروئید در مفصل می‌تواند به کنترل درد و التهاب کمک کند. با این حال، سنگ بنای اصلی درمان، فیزیوتراپی تخصصی است. یک فیزیوتراپیست با آموزش تمرینات کششی ملایم و دامنه حرکتی به شل کردن بافت‌های سفت شده و بازیابی تدریجی حرکت کمک می‌کند. پایبندی به برنامه ورزشی در خانه برای موفقیت درمان ضروری است.

در موارد شدید یا مقاوم که به درمان‌های محافظه‌کارانه پاسخ نمی‌دهند، ممکن است اقدامات تهاجمی‌تری در نظر گرفته شود. یکی از این روش‌ها، دستکاری تحت بیهوشی است که در آن پزشک با استفاده از نیروی کنترل‌شده، بافت‌های سفت شده را در حالی که بیمار بیهوش است، آزاد می‌کند. گزینه دیگر «آرتروسکوپی شانه» است، یک جراحی کم‌تهاجمی که در آن چسبندگی‌ها بریده شده و کپسول مفصلی آزاد می‌شود. خوشبختانه با درمان مناسب، اکثر افراد بهبودی قابل توجهی در حرکت و کاهش درد را تجربه می‌کنند، اگرچه این روند ممکن است چند ماه تا چند سال به طول بینجامد.

نیکتا نیک‌بخت، متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی؛ شانه یخ زده را به عنوان وضعیتی توصیف کرد که در آن بافت‌های اطراف شانه انعطاف خود را از دست می‌دهند و دامنه حرکتی شانه به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.

وی با بیان اینکه این بیماری با کاهش فضا در شانه، همراه با حرکات دردناک و ناتوانی در حرکت دادن شانه در جهات مختلف خود را نشان می‌دهد، گفت: شانه یخ زده معمولاً به‌طور تدریجی آغاز می‌شود؛ در ابتدا، تاندون‌های عضلات شانه دچار التهاب می‌شوند که با گذشت زمان این التهاب افزایش یافته و می‌تواند به فلج شدن کامل عضلات گرداننده شانه منجر شود.

متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان، اظهار کرد: به دلیل از دست رفتن تعادل در عملکرد عضلات، بافت‌ها انعطاف‌پذیری خود را از دست می‌دهند و شانه به اصطلاح منجمد می‌شود. تشخیص شانه یخ زده

نیک بخت با تاکید بر اینکه تشخیص اصلی شانه یخ زده معمولاً بر اساس معاینات بالینی انجام می‌شود، تصریح کرد: یکی از ویژگی‌های مهم شانه یخ زده این است که حرکات فعال و غیر فعال شانه هر دو به شدت مختل می‌شوند، یعنی بیمار حتی قادر به تکان دادن دست خود نیست و حتی با کمک پزشک نیز این حرکت انجام‌پذیر نیست و درد زیادی دارد.

وی خاطر نشان کرد:در بسیاری از موارد، تصویربرداری با رادیولوژی ساده کافی است، اما در بررسی‌های دقیق‌تر، مانند‌ام آر آی (MRI)، ممکن است مشکلات دیگری مانند پارگی تاندون‌ها مشاهده شود.

درمان شانه یخ زده

متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی همدان، تصریح کرد: درمان شانه یخ زده در ابتدا شامل دارو‌های ضدالتهاب و فیزیوتراپی است.

نیک بخت ادامه داد: در مراحل بعدی، تمرینات تقویتی برای افزایش قدرت عضلات و بهبود دامنه حرکتی انجام می‌شود، این بیماری معمولاً خودمحدود است و در بیشتر موارد نیازی به جراحی نیست، مگر اینکه به درمان‌های غیرجراحی پاسخ ندهد یا پارگی کامل تاندون‌های عضلات رخ دهد که در این صورت جراحی ضروری خواهد بود.

وی با بیان اینکه جراحی شانه یخ زده در بیماران مبتلا به بیماری‌های تیروئید و دیابت بیشتر دیده می‌شود، عنوان کرد:درمان آن در این گروه از بیماران ممکن است دشوارتر باشد؛ همچنین، در این افراد روند بهبودی ممکن است طولانی‌تر باشد.