توسعه تجارت گرفتار میدان مین

از این رو پر واضح است که حمل و نقل ریلی و جاده‌ای ایران و عراق باید توسعه یابد تا از طرفی امکان رشد تجارت بین دو کشور فراهم شود و از طرف دیگر شاهد عدم ایجاد مشکل برای زوار ایرانی در ایام اربعین باشیم. به همین دلیل اواخر هفته گذشته بود که بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی از تخصیص ۳۰۰۰ میلیارد تومان برای پروژه‌های راهسازی اربعین خبر داد. با این حال به‌نظر می‌رسد این میزان اعتبار بسیار ناچیز باشد، از طرف دیگر همچنان شاهد به بهره‌برداری‌نرسیدن پروژه راه‌آهن شلمچه به بصره هستیم. این در حالی است که بیش از چهار دهه از مباحث و مذاکرات مربوط به آن می‌گذرد.

درهمین خصوص سید علی حسینی، رئیس کمیسیون حمل و نقل و لجستیک اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در گفت‌وگو با جام‌جم اظهار کرد: عراق یکی از اصلی‌ترین بازارهای صادرات محصولات و کالاهای غیرنفتی ایران و ترانزیت محسوب می‌شود به همین دلیل به لحاظ حمل و نقل جاده‌ای از اهمیت وافری برای کشورمان برخوردار است.

وی افزود: با این حال تجارت ایران با عراق با مشکلات زیادی نیز همراه است به‌طوری‌که کامیون‌های ایرانی به دلیل مسائل مرزی با مشکلات متعددی برای ورود به عراق مواجه می‌شوند. وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: آخرین خبرها از مشکلات حمل و نقل ریلی با عراق نیز حاکی از آن است که به دلیل مشکلات جغرافیایی با عراق همچنان توسعه حمل و نقل ریلی با این کشور به اندازه ظرفیت واقعی آن نرسیده است.

رئیس کمیسیون حمل و نقل و لجستیک اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران عنوان کرد: به طوری که به دلیل عدم پاکسازی میادین مین در مسیر توسعه راه‌آهن شلمچه به بصره، این راه‌آهن هنوز به سرانجام نرسیده و در بصره نیز نیازمند احداث پلی برای افتتاح این پروژه است با این حال باید وزارت راه و شهرسازی پاسخگو باشند که چرا این مسیر ۲۰کیلومتری همچنان به بهره‌برداری نرسیده است. حسینی افزود: ایران برخلاف عراق تمایل زیادی به تسریع حمل و نقل ریلی با این کشور دارد ولی به نظر می‌رسد نظرات گروهی در عراق که شامل رانندگان کامیون و شرکت‌های حمل‌و‌نقل زمینی هستند به این پروژه آسیب زده است.

وی گفت: در کشورمان هم‌اکنون ۱۰درصد حمل و نقل بار کشورمان توسط راه‌آهن صورت می‌گیرد و ۹۰درصد آن به وسیله کامیون‌ها و جاده‌هاست.

رئیس کمیسیون حمل و نقل و لجستیک اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران بیان کرد: در زمان شروع تا انتهای پیاده‌روی اربعین به لحاظ حمل و نقل باری، پایانه‌های مرزی کشورمان بسته می‌شوند که این یکی از ایرادات اساسی تجارت ایران و عراق است که باید تدبیری در این خصوص اندیشید و مرزهای مختلفی را برای حمل و نقل باری ایجاد کرد.

حسینی گفت: طبق اعلام سازمان توسعه تجارت ۳۰درصد از محصولات کشاورزی ایران که به مقصد عراق روانه شده در مرزها تلف می‌شود چون بسیاری از کامیون‌های ایرانی نمی‌توانند به سمت عراق بروند و نیازمند کامیون‌های عراقی جایگزین در مرزها برای این امر هستیم.

ضعف جاده
به دلیل وضعیت جنگی و دیگر مشکلاتی که در عراق بوده، زیرساخت‌های جاده‌ای این کشور نامناسب است و می‌توان گفت جاده‌های ایران بسیار بهتر از عراق است، با این حال مسئولان عراقی به دنبال این هستند که با توسعه سیستم حمل و نقل خود، تجارت بین ایران و عراق را افزایش دهند. عراق و ایران هر کدام عضو کنوانسیون بین‌المللی «TIR» هستند که براساس مفاد این کنوانسیون باید قطار و کامیون‌های مربوط به هر کشور به آسانی بتواند بار تخلیه کند، با‌این‌حال در وضعیت فعلی و با وجود عضویت دو ساله عراق در این کنوانسیون، این مهم در این کشور ایجاد نشده است. یکی دیگر از مشکلات دو کشور به مسائل مرزی برمی‌گردد به طوری که دولت مرکزی عراق مدیریتی در مرز اقلیم کردستان عراق ندارد به همین دلیل مسئولان این اقلیم همکاری لازم را با عراق و ایران در این زمینه ندارند.  اما در کشورمان نیز جاده‌ها و زیرساخت‌ها دچار ضعف‌های جدی هستند به طوری که در پایانه‌های مرزی به لحاظ بار و مسافر مشکلات زیادی وجود دارد که این امور به نداشتن مدیریت واحد مرزی در کشورمان برمی‌گردد. از طرف دیگر نباید از ذکر این نکته نیز غافل شد که ساعات کار پایانه‌ های مرزی ایران با عراق بسیار کوتاه است و این در حالی است که با توجه به اهمیت وافر تجارت با عراق باید ساعت کاری ۲۴ساعته باشد.